Pagina's

▼

vrijdag 16 november 2012

Nooit meer slapen - W.F. Hermans

Boek details:
Auteur: Willem Frederik Hermans
Titel: Nooit meer slapen
Jaartal: 1966
Bladzijden: 304
Uitgeverij: De Bezige Bij
ISBN: 9789023449546 (eBook)
eBook publicatie: 11-2010

Nooit meer slapen

Hermans op expeditie in Noorwegen

Het boek heb ik eerder aangehaald bij een aantal blogposten van andere boeken, namelijk Lange dagen - Pia de Jong en Een vlek op de toendra - Gerrit Jan Zwier. Naar aanleiding van beide boeken dit boek gelezen wat eigenlijk een klassieker is.

De officiële samenvatting van Nooit meer slapen volgens uitgeverij De Bezige Bij  is:

Nooit meer slapen is het meesterlijke verhaal van de jonge geoloog Alfred Issendorf, die in het moerassige noorden van Noorwegen onderzoek wil verrichten om de hypothese van zijn leermeester en promotor Sibbelee te staven. Issendorf is ambitieus: hij hoopt dat hem op deze reis iets groots te wachten staat, dat zijn naam aan een belangrijk wetenschappelijk feit zal worden verbonden. Deze ambitie hangt samen met het verlangen het werk van zijn vader, die door een ongeluk tijdens een onderzoekstocht om het leven kwam, te voltooien. Nooit meer slapen is een grootse roman over grote dromen.

1. De reis naar Oslo en de voorbereidingen voor de expeditie
2. De ontmoeting met Arne en de reis naar onder andere Trondheim en de berg Vuorje
3. De expeditie van Alfred, Arne, Qvigstad en Mikkelsen
4. Het vervolg van de expeditie van Alfred en Arne
5. Alfreds terugkeer naar Nederland.

Het eerste deel is vrij saai. Er zijn eigenlijk helemaal geen voorbereidingen. Het verhaal begint gelijk in Oslo en daar moeten de luchtfoto's door Alfred worden opgehaald. De luchtfoto's spelen een belangrijke rol in het verhaal. Het is allemaal erg wetenschappelijk. Deel 2, 3 en 4 vertelt naast het wetenschappelijke en filosofische geneuzel een interessant reisverslag. De reis komt enigszins bekend voor. Alfred is onhandig, heeft geen ervaring met zulke tochten en weet er weinig vanaf. Dit klinkt allemaal bekend in de oren tijdens onze reizen in Zweden. Het grappigste feit was dat Alfred bergschoenen had meegenomen terwijl Arne, Qvigstad en Mikkelsen rubberlaarzen aanhadden. Wij hadden/hebben tijdens de wandelingen ook bergschoenen aan. Tijdens een wandeling op de Flatruet kwamen we er achter dat rubberlaarzen in zo'n drassig gebied veel handiger is. We zakten tot onze knieën weg, net als Alfred tijdens zijn tocht. Het verhelpen van de muggenbulten aan het begin van de reis doet Alfred op de bij ons bekende manier om een kruisje met de nagels in de muggenbult te zetten. Al met al een leuk boek om te lezen. De titel van het verhaal "Nooit meer slapen" leek mij te slaan op het feit dat het in het noorden in de zomer nooit donker wordt en dat je niet weet wanneer je eigenlijk zou moeten slapen en eigenlijk nooit meer hoeft te slapen. De titel "Nooit meer slapen" komt letterlijk in het boek voor als Alfred Arne terug vindt nadat Alfred vanwege zijn eigenwijsheid verdwaalt is en Arne kwijt was geraakt. Wat ook opviel was dat de route door het landschap met behulp van op elkaar gestapelde stenen te volgen was. Dus geen echte route maar een route die in principe zichzelf wijst door de opgestapelde stenen, die mensen die de route liepen, in de loop der jaren ontstaan zijn. Die torens zijn we ook wel eens tegengekomen op de Flatruet.
Opgestapelde stenen
Bij het lezen in het ANWB Actief boekje Zweden van G. Meesters kwam ik de wandeling Abisko, die 6 km van het Kungsleden wandelpad in beslag neemt, tegen. In de omschrijving van de wandeling is aanbevolen om een kompas en kaart mee te nemen tijdens de wandeling omdat de route niet is bewegwijzerd. De route is wel te volgen in het landschap. Af en toe staan er volgens de omschrijving een aantal steenmannetjes (de opgestapelde stenen). Dit is zeer herkenbaar terug te lezen in Nooit meer slapen.

Wat me eigenlijk bezig heeft gehouden is of, net als bij het boek Lange dagen van Pia de Jong, het reisverslag verzonnen is of dat er elementen in zitten die Hermans zelf heeft meegemaakt. Onderzoek op internet geeft aan dat Hermans in 1960 en 1961 tochten heeft gemaakt in het gebied dat in "Nooit meer slapen" beschreven wordt. Veel informatie daarover is te vinden op de website van "Naar Zweden met WFH". Leuke site trouwens.

Hieronder de personen die model hebben gestaan voor personages in het boek.
    • Torbjörn Fjellang stond model voor Arne
    • Harald Skålvoll stond model voor Qvigstad
    • Dr. G. L. Smit Sibinga stond model voor Sibbelee
    • Dr. C. C. Egeler en Dr. T. de Booy stonden model voor Brandel
    • Kvalheim stond model voor Hvalbiff
      Over Nooit meer slapen is heel veel informatie te vinden. Ik ben niet alles nagegaan. Een goede start is de secundaire bibliografie website over Nooit meer slapen. Deze is hier te vinden en bevat alle publicaties die over Nooit meer slapen zijn uitgebracht tot 1995. Omdat Nooit meer slapen erg bekend was en is, is de lijst best wel groot en die gaat maar tot 1995. Ongeveer 30 jaar. Na 1995 is niet meegenomen. Dat zullen er ook nog wel een flink aantal geweest zijn.

      Wat erg interessant is als je het boek gelezen hebt, is het artikel van Rob Verschure uit 1993. De reactie van Hermans zelf op het artikel staat er ook bij. Een leuk stukje uit het artikel is de onderstaande tekst.

      Overigens, wat betreft één ding is Hermans in de fout gegaan. Maar dat is hem moeilijk kwalijk te nemen omdat het door zóvelen wordt naverteld, dat het algemeen voor waar wordt aangenomen: De Noorse gravlaks is géén gekuilde zalm, zoals mijn Noorse vrienden mij vurig verzekerden. De Zweedse surströmming wàs dit wèl. Maar tegenwoordig komt die zalige, kleine, gegiste, sterk riekende Oostzeeharing óók niet meer ècht uit een kuil, maat uit een roestvrijstalen ketel!

      Er zijn 2 boekverslagen beschikbaar. Het Havo/VWO verslag en het Scholieren verslag. 

      In de zoektocht naar informatie over Nooit meer slapen kwam ik nog iets interessants tegen dat het vermelden waard is. De schrijfster Karin Anema heeft een boek geschreven over Nooit meer slapen van Hermans. Ze was bij mij al bekend vanwege het boek "De laatste grens". Hier heb ik nog een blogpost over geschreven.

      Karin Anema - De Noorse liefde van W.F. Hermans
      Het boek heet "De Noorse liefde van W.F. Hermans". Hieronder een gedeelte van de beschrijving afkomstig van de website van Karin Anema.

      In het boek ‘De Noorse liefde van W.F.Hermans’ reist Karin Anema 45 jaar na dato Hermans achterna. Met scherpe observaties beschrijft ze wat er veranderd is, met oog voor details die in ‘Nooit meer slapen’ voorkomen. Want Hermans’ reis door Finnmarken was een echte reis, inclusief ontmoetingen die hij had.
      Anema ontmoet tijdens haar reis mensen die Hermans rondom zijn expeditie in 1961 heeft gesproken.
      Eén ontmoeting heeft zo’n indruk op hem gemaakt, dat hij 31 jaar later een oproep in de krant zet om haar te ontmoeten.
      Deze uitgave werpt – juist in het W.F.H. jubileumjaar - een fris daglicht op het doen en denken van W.F.H. en op de in ‘Nooit meer slapen’ figurerende personen.

      Informatie over het boek van Karin Anema is te vinden op:
      Van die laatste website is de onderstaande foto. De berg Vuorje speelt een belangrijke rol in het boek.

      De berg Vuorje
      Op internet kwam ik onderstaande afbeelding tegen. Vond het wel goed passen in deze blogpost.

      De kaart van Alfred naar Sibbelee
      Van het boek zijn bij mij de onderstaande onderdelen bijgebleven.
      Roald Amundsen
      Ernest Shackleton
      De volgende artikelen kwam ik tegen tijdens de zoektocht naar informatie over Nooit meer slapen:
      Recensies/verhalen:

      2 opmerkingen:

      1. Madcap17 november 2012 om 00:26

        Voor zo ver ik weet heeft Hermans een tocht door Zweden gemaakt en heeft hij de rest bij elkaar verzonnen...

        BeantwoordenVerwijderen
      2. Anna Marie17 november 2012 om 22:35

        Weer een waanzinnig interessante post! Ga hem morgen nog eens een keer op mijn gebak doorlezen en doorlinken.
        Tack!
        Anna Marie.

        BeantwoordenVerwijderen