Olnispagården

Olnispagården, (Ola Nils Persgård), een hembygdsgård in Sälen gelegen aan de Västerdalälven. Het was een familieboerderij uit de 16e eeuw. De dertiende generatie van de familie leefde hier tot 1945. De meeste gebouwen zijn opgericht in de 19e eeuw. In 1967 werd de boerderij een beschermd gebouw.

Folk traditie associeert Olnispagården met Gustav Vasa, koning van Zweden in 1523-1560. Tijdens zijn vlucht naar Noorwegen in de winter van 1520-1521 wist hij te ontsnappen aan de Deense soldaten. Er wordt gezegd dat hij hier de nacht heeft doorgebracht. Skiërs van Venjan haastten zich door de bossen en haalden Gustav, die sneeuwschoenen aanhad, in. Hij werd overgehaald om terug te keren en met succes ging hij de strijd aan tegen de Deense heerschappij. De ontsnapping door de verlaten bossen in de 16e eeuw gaf aanleiding tot 's werelds grootste ski-race, de Vasaloppet, die elk jaar is gehouden sinds 1922.

De kunst van het bouwen van blokhutten heeft een duizendjarige traditie in Zweden. Het werd overgenomen door Vikingen op hun reizen naar het oosten. Hout is het natuurlijke bouwmateriaal in de beboste gebieden.

De lengte van de blokhutten maakte het praktisch om vele kleine gebouwen op te richten met verschillende functies, zoals woonhuis, stal, winkels en huizen voor de verschillende soorten banen.

De gebouwen op een boerderij vormen een vierkant met daarin een open plek. Deze opstelling gaf bescherming tegen het grimmige klimaat, tegen wilde dieren en tegen allerlei bovennatuurlijke wezens en natuurlijke krachten.

Vanwege het brandgevaar waren de smederij en de drogerij altijd gevestigd buiten de vierkante opstelling, net als het pakhuis waar kostbaarheden, graan en voedsel werden gehouden.

De gebouwen op de boerderij:

1. Tweepersoons huis, twee huizen samen gebouwd met een veranda en een kleine kamer ertussen. De twee helften zijn van verschillende leeftijden, de linkerkant is het oudste. 
2. Houten stal met een vide en open stalschuur. Op de bovenste verdieping zijn er slaapplaatsen die werden gebruikt in de zomer.
3. Stal met overdekte poort en hooischuur, 1874. 
4. Stal, 1800.
5. Voederschuur, 1800. 
6. Dorsen schuur, 1800. Graan werd hier gedroogd totdat het gedorst werd. Het dorsen vond plaats voor de kerst. 
7. Kelder voor voedselopslag. 
8. Opslaghuis, 1800. Dit werd gebruikt om voedsel, graan en waardevolle spullen op te slaan. Het werd gebouwd op palen om de ratten en muizen buiten te houden. 
9. Smederij, einde van de 18e eeuw. IJzerbewerking was een belangrijk bijproduct in het gebied. De smederij is van een vroege type zonder een schoorsteen. De rook werd afgevoerd door een gat in het dak.
10. Boothuis, 1800, met twee Lima boten. De Lima boot, een slanke, soepele boot, perfect voor rivieren en stroomversnellingen, heeft een historie die terug gaat tot de Vikingtijd. Het werd meestal gebouwd door families die trouw bleven aan de scheepsbouw traditie door de eeuwen heen. 
11. Schoolgebouw uit 1872. Is nu een school museum.
12. Bühne.
13. Schuur gebouwd in 1859.
14. Olnispastugan, een dorpszaal voor Sälen, met een zaal, weefkamer en bakkamer, werd geopend in 1999.

Plattegrond Olnispagården

Olnispagården

Informatiebord

Olnispagården

3 Stal met overdekte poort en hooischuur

1 Tweepersoons huis

Meiboom

3 Stal met overdekte poort en hooischuur

1 Tweepersoons huis

1 Tweepersoons huis

Overzicht. Links nummers 5 en 4, recht vooruit nummer 2 en 3, rechts nummer 1.

10 Boothuis

8 Opslaghuis

7 Raam van het keldergebouw

12 Bühne

Het was al laat. Toen we bij de bühne aankwamen bleek dat er een soort expositie was. Het was de expositie van Galleri Hjort i Sälen. De eigenares wou net inpakken. Gelukkig waren we nog net op tijd. Leuk gesprek gehad. Meer over Hjort i Sälen komt in een andere blogpost.

Hjort i Sälen

Brug over de rivier Västerdalälven

Lima boot

Olnispagården

Meer informatie over Olnispagården is te vinden op de websites www.olnispasidan.se en www.webbplats.org/olnispa/olnispagard.htm.