Pagina's

▼

donderdag 20 februari 2014

Solitude - Jeroen Toirkens en Petra Sjouwerman

Boek details:
Titel: Solitude - in the wake of Willem Barentsz
Auteur: Petra Sjouwerman
Foto's: Jeroen Toirkens 
Jaartal: 2013
Bladzijde: 162 blz
Uitgeverij: Uitgeverij Lannoo
ISBN: 9789401412360
Copyright © Jeroen Toirkens
Samenvatting:
Na hun eerdere succesvolle samenwerking in Groenland geeft Solitude van Jeroen Toirkens en Petra Sjouwerman opnieuw een intiem beeld van mensen die afgezonderd leven. Een roadtrip van bijna 3000 kilometer langs de poolcirkel. Het Arctische noorden van Noorwegen, Zweden, Finland en Rusland - kortweg de Barents-regio, is één van de laatste echte wildernissen van Europa. De Nederlandse fotograaf Jeroen Toirkens (Nomad, 2011) en schrijfster/Scandinavië-correspondent Petra Sjouwerman gingen op zoek naar de verhalen van dit gebied. Daarbij spiegelen ze hun eigen belevenissen aan fragmenten uit het historische dagboek van Gerrit de Veer, één van de bemanningsleden van Barents. Een unieke tocht van bijna 3.000 kilometer.

Na het succes van Nomad, een nieuw fotoboek van Jeroen Toirkens, uitgebracht als luxueus dagboek. Met een historische bijdrage van Diederik Veerman, initiator van het project en curator, Arctische culturen in het Museon, Den Haag.

Jeroen Toirkens won verscheidene prijzen als fotograaf en filmmaker. Hij publiceerde eerder in o.a. Monocle, le Monde Magazine, Vrij Nederland, Trouw en De Morgen. In 2012 won hij met Nomad de prestigieuze Canon Fotoprijs voor het meest innovatieve beeldverslag. Petra Sjouwerman is journaliste voor o.a. Trouw en De Morgen en resideert in Denemarken als correspondent 'Scandinavië'. Met één van haar artikelen in De Morgen won zij een EU Journalist Award. Samen werkten zij op Groenland aan het multimediaproject 'Roots2share'.

 Een maand lang met zijn tweeën in een auto 3000 kilometer door het noorden van Europa rijden. Ik zie het al helemaal voor me en het lijkt me geweldig. Het resultaat is het boek Solitude en om maar direct met kritiek te beginnen: het boek is veel te dun !!!!!! In die maand moet je meer beleven dan wat er geschreven en gefotografeerd is. Aaaargghh, waarom zo weinig.................. Het smaakt naar meer! Ik had het boek al even aangehaald in een blogpost op Scandinaviëblog. In dat blog is de aflevering van Tijd voor Max te zien waarin Petra en Jeroen geïnterviewd worden. Nu dus daadwerkelijk het boek aangeschaft en gelezen.

Het boek is eigenlijk een fotoboek met begeleidende tekst van Petra Sjouwerman. De begeleidende tekst is in het Engels en Nederlands. Petra Sjouwerman is een zelfstandig freelance journalist en correspondent in Denemarken sinds 2000. Haar laatste opdrachtgever was de VPRO/Stine Jensen, met de serie Licht op het Noorden. Petra heeft haar eigen website met een aantal van haar publicaties.

Petra Sjouwerman
De foto's zijn van de hand van fotograaf Jeroen Toirkens (1971). Jeroen is sinds 1995 werkzaam als freelance fotograaf. In 1999 begon hij met het project NomadsLife. Dat project heeft in maart 2011 geresulteerd in het boek Nomad. Jeroen heeft net als Petra een eigen website met meer informatie over hemzelf en zijn projecten.

Jeroen Toirkens

De tekst in het boek is, zoals net al gezegd, in het Engels en in het Nederlands. Door het hele boek worden stukjes van Gerrit de Veer uit 1597 weergegeven. Gerrit de Veer beschreef de gebeurtenissen van de tochten van Willem Barentsz. Het boek bestaat uit acht delen. Deel 1 gaat over Bodø in Noorwegen. Dit is het beginpunt van de reis. De bouw van de nieuwe brug in Løding, Junkerdal, Bodø zelf en Fleinvær komen aan bod. Leuk verhaal met mooie foto's. Je komt dan snel in deel 2: Jokkmokk, Zweden. Jokkmokk is bekender voor mij, we zijn daar al een keer geweest. Piteälven wordt besproken. Piteälven is ons nog wel bekend van de Flottarleden wandeling. De blogpost van deze wandeling is hier terug te lezen. Volgens Petra is Jokkmokk, wat Bocht in de rivier betekent, geen mooie plaats. Dit vonden wij ook. We zijn dus niet de enigen. Petra en Jeroen hebben in Jokkmokk een bezoek gebracht aan City Konditori. De naam City Konditori kwam me enigszins bekend.......zou Rianne Dasselaar daar niet werken?

City Konditori (Foto van internet)
Rianne Dasselaar woont in de omgeving van Jokkmokk en houdt een eigen blog bij, genaamd Little Lapland. Ik heb het eerder over haar gehad in de blogpost Women of the Polar circle. Dit project ligt op dit moment stil. Tijdens het lezen van het boek Solitude zat ik regelmatig aan het Women of the Polar circle project te denken. Dat project lijkt redelijk veel op het verhaal in Solitude. Rianne werkt in een café-restaurant in Jokkmokk en volgens deze blogpost werkt ze bij Cafe och Deli. Zijn er in Jokkmokk toch meerdere restaurants :-). In Jokkmokk woont tevens oud Haagse jazzmuzikant en tegenwoordig kaasboer Hans de Waard. Petra en Jeroen gaan op bezoek bij hem en laat Hans nu ook eigenaar geweest te zijn van Skabram. Rianne was hier in het recente verleden werkzaam. Dat is hier te lezen. Een uitgebreid reisverslag over Skabram is te lezen op de Waarbenjenu website. Het verslag is geschreven door Inge Blok, die drie maanden gewerkt heeft bij Skabram.

Onder het genot van de muziek van Marie Boine gaan Petra en Jeroen verder richting Porjus. De muziek van Marie Boine is herkenbaar, zie de blogpost over Silvervägen. In Porjus zijn we ook geweest, zie de blogposten over Porjusberget en Björn Thunborg -Viltaffär.

De reis gaat verder in deel 3: Kiruna. Van Kiruna is een mooie foto te zien. Ik kan deze foto hier niet opnemen omdat ik die foto niet heb gekregen van de uitgeverij om op te nemen in deze blogpost. Op een andere foto staat een portret van Hjalmar Lundbohm en Hjalmar Lundbohm kwam weer voor in het boek De tweede zonde van Åsa Larsson. De verhuizing van Kiruna komt natuurlijk aan bod. Leuk is dat er een foto van de Ikea in Haparanda in het boek is opgenomen. Op de grens van Zweden en Finland ligt een Ikea bij Haparanda en Tornio. We hebben in de zomer van 2013 een bezoek gebracht aan deze Ikea. Helaas geen foto's genomen, maar het was alsof we in de Ikea in Nederland liepen. Er waren wat meer hoezen van bijvoorbeeld de Ektorp bank aanwezig (een tijdje later was de hoes ook in Nederland beschikbaar). Het restaurant had ander voedsel, maar de Ikea food shop daarentegen had precies dezelfde artikelen als in Nederland. Na het lezen van het Ikea verhaal in het Solitude boek, is blijkbaar de Ikea in Haparanda best wel speciaal.

Deel 4 en 5: Finland Rovaniemi en Ivalo. Hierin wordt de Finse tango beschreven. Persoonlijk vind ik het niet zo'n interessant verhaal. De tango is iets wat vrij belangrijk is in Finland. Dit komt in een toekomstige blogpost over het boek van Stine Jensen Licht op het Noorden nog uitgebreid aan bod. Hetzelfde geldt voor het woord Sisu. Sisu is een Finse eigenschap waar men trots op is. Het is een combinatie van vastberadenheid, volharding en het vermogen helder te denken in moeilijke situaties. Mooie foto's van SantaPark te Rovaniemi en de nationale boom van Finland, de zilverberk.

Deel 6: Noorwegen Vardø. Vanuit Finland gaan ze weer naar Noorwegen en wel naar Vardø. Langs de weg een verlaten caravan.

Copyright © Jeroen Toirkens
In Vardø staat het monument van Willem Barentsz. Tijdens de tocht in 1596 bleef zijn schip vastzitten in het ijs bij Nova Zembla. Op de terugweg overleed Barentsz en kreeg toen een zeemansgraf op de zee die nu zijn naam draagt. De onderstaande tekening is gemaakt door kunstenaar Odin Øistad. Hij is tevens de maker van het beeld van Willem Barentsz in Vardø.

MonumentWillem Barentsz in Vardø

Monument Willem Barentsz in Vardø
In deel 7 en 8: Rusland Moermansk en Teriberka, loopt het traject van Kirkenes naar Moermansk. Men doet de stad Nikel, waar nikkel wordt gedolven, kort aan. Bij het lezen van het verhaal en het bekijken van de foto's van Teriberka, dan doet me dit denken aan de film Lilja 4-ever. Er wordt door de bevolking geklaagd dat het vroeger ten tijde van de Sovjet-Unie allemaal beter was. De foto hieronder uit het boek geeft de sfeer goed weer.

Copyright © Jeroen Toirkens
In de omgeving van Teriberka ligt Stjokman een van de grootste gasvelden ter wereld in het Russische deel van de Barentszzee. De huidige situatie over Stjokman wordt beschreven in het boek.

De Sami in Rusland worden vertegenwoordigd via het Olenegorsk Sami festival. Olenegorsk betekent rendierberg. De foto's zien er niet zo uit als in Noors en Zweeds Lapland.

Aan het einde van het boek is de revolutionaire poolkaart van Willem Barentsz, die uitgegeven is 1598 door Cornelis Claesz te Amsterdam, opgenomen. De afbeelding van de poolkaart, afkomstig van de website van kunstschilder Arnold de Lange, is hieronder te zien.

Revolutionaire poolkaart van Willem Barentsz (1598)
Het artikel De overwintering op Nova Zembla 1596/1597, eveneens afkomstig van de website van Arnold de Lange, is mede dankzij de tekeningen van Arnold boeiend om te lezen. Solitude wordt afgesloten met een epiloog van Diederik Veerman, genaamd Barentsz is dood, leve Barentsz! en als laatste de kaart met de route die Petra en Jeroen hebben afgelegd. Die kaart is op een foto hieronder te zien. De rode lijn is de route.

De afgelegde route
Een mooi boek die, zoals eerder gezegd, veel te weinig pagina's bevat. Wat volgt zijn de weblinks met informatie, recensies en foto's van het boek.

2 opmerkingen:

  1. Elly Koster20 februari 2014 om 23:03

    Dat komt niet vaak voor dat een boek te dun is, dan moet het wel heel erg interessant zijn om te lezen. Lijkt mij een mooie en unieke reis zo door het uiterste noorden. Ik moet het boek ook maar eens lezen, vooral omdat er ook bekende plaatsen in beschreven worden. Er schuilt alleen één gevaar in: dan zal ik het boek ook wel te dun vinden...

    BeantwoordenVerwijderen