Grafteken - Arnaldur Indriðason

Boek details:
Auteur: Arnaldur Indriðason
Titel: Grafteken
Originele titel: Dauðarósir
Vertaling: Adriaan Faber
Verschijningsdatum: 2011
Bladzijde: 240 blz
Uitgeverij: Querido's Uitgeverij B.V.
ISBN: 9789021440675

Samenvatting:
Op het met bloemen opgemaakte graf van de IJslandse vrijheidsstrijder Jón Sigurðsson wordt het naakte lichaam van een meisje gevonden. Waarom juist hier? Erlendur en zijn collega’s staan voor een raadsel. Het slachtoffer was verslaafd aan heroïne. Dus beginnen Sigurður Óli en Elínborg hun onderzoek in het drugsmilieu. Een spoor leidt naar de Westfjorden van IJsland, waar Jón Sigurðsson vandaan kwam. Bestaat er een verband? Het oplossen van deze zaak wordt pas echt delicaat als blijkt dat ook kopstukken uit de economische wereld tot de verdachten behoren.

Arnaldur Indriðason

Dit is het eerste boek dat ik gelezen heb van de IJslandse schrijver Arnaldur Indriðason (geboren in Reykjavik op 28 januari 1961). Hij woont met zijn vrouw en drie kinderen in Reykjavík. Grafteken is zijn tweede boek. De meeste van zijn boeken gaan over Erlendur Sveinsson, volgens Wikipedia een moeilijke en moeilijk te benaderen man, die als rechercheur echter over een groot invoelingsvermogen beschikt. Arnaldur verweeft graag maatschappelijke problemen in zijn Erlendur thrillers. Zijn vroegere werk als journalist komt daarbij om de hoek kijken. Hij becommentarieert en geeft een richting aan voor gedachtevorming. Hij wil de lezer iets meer geven dan oppervlakkig amusement. Grafteken beschrijft de grote sociale gevolgen van de Europese politiek van vangstquota voor vissers, zoals leegloop dorpen, verstedelijking Reykjavik.

Zijn derde boek Mýrin (Noorderveen) is in 2006 verfilmd. Na het lezen van Grafteken ben ik nieuwsgierig geworden naar deze film.

Handige informatie uit het boek voordat het verhaal begint: De IJslandse þ wordt ongeveer uitgesproken als de Engelse stemloze th (bijvoorbeeld in think). De IJslandse ð, die nooit aan het begin van een woord voorkomt, is de stemhebbende variant: als in het Engelse that. De IJslandse æ wordt uitgesproken als ai.

Het boek begint met een gedeelte uit het gedicht Gemis van Jóhann Jónsson. Vervolgens wordt direct het lichaam van een meisje (Birta) niet veel ouder dan een jaar of twintig op het kerkhof aan de Suðurgata op het graf van vrijheidsstrijder Jón Sigurðsson gevonden. Hier komt gelijk de titel van het boek naar voren. Het graf is een grafteken. Het lijk is gevonden door de vrouw Bergþóra. Ik vermoed dat Bergþóra nog wel vaker zal opduiken in de delen die na Grafteken volgen. Meer informatie over Jón Sigurðsson is te vinden op de onderstaande websites:
- Find a Grave
- Gravematters

Het graf van Jón Sigurðsson (Foto van Find a Grave website)

De dood wordt onderzocht door rechercheur Erlendur Sveinsson, ongeveer vijftig jaar, gescheiden en alleenstaand. Hij woont in een klein appartement in het oudste gedeelte van de wijk Breiðholt. Hij heeft twee kinderen die beiden de twintig zijn gepasseerd. Dochter Eva Lind Erlendsdóttir is verslaafd aan drugs en zoon Sindri Snær is een zware drinker. Eva Lind heeft in een barak van golfplaten aan de Veghúsatígur in de wijk Skuggahverfi gewoond.

Erlendur leidt een eenzaam en eentonig bestaan, heeft al jaren geen vakantie genomen en heeft niet veel vrienden. Hij gaat alleen maar om met zijn collega's bij de politie. Vriendschappen probeert hij ook niet aan te knopen. Hij heeft er geen behoefte aan. Erlendur heeft bijna heel zijn leven in Reykjavík gewoond, maar is in Eskifjörður in de Oostfjorden geboren. Hij draagt meestal een hoed van Battersby. Zijn collega heet Sigurður Óli. Hij is bijna dertig. Andere collega's zijn Þorkell en Elínborg. Elinborg is tussen de veertig en vijftig jaar oud. De politiedienst is ondergebracht in een gebouw op het industrieterrein in Kópavogur.

De zoektocht naar de oorzaak van het dode meisje op het graf van Jón Sigurðsson is boeiend, spannend en interessant. Je wordt meegesleurd over een gedeelte van IJsland. De ontknoping is verrassend. Het maatschappelijk gedeelte ontbreekt inderdaad niet en de migratie van de IJslanders naar Reykjavik komt uitgebreid aan bod. Boeiend verhaal met veel informatie over IJsland.

In het verhaal zijn weer een flink aantal onderdelen die me bij zijn gebleven. Ik zal er een aantal noemen.

De crimineel Herbert Baldursson heeft een huis die hij Dallas heeft noemt. De kamers hebben namen van personages uit de Dallas soap. Herbert is een Amerika fan en dit zien we geregeld terug in het verhaal. Dit levert wel komische situaties op.

De gevangenis in Litla-Hraun.

Litla-Hraun

Uitspraak van een historicus in het boek: Moorden zijn het leukste wat er bestaat. Er wordt haast geen boek geschreven of geen film gemaakt zonder dat er moord of geweld in voorkomt.

Erlendur was somber gestemd over de jongere generatie en als voorbeeld Sigurður Óli: die bleef in de auto zitten; de geschiedenis, de erfenis van vroegere generaties, het zou hem allemaal een zorg zijn. Het liefst wilde hij direct weer wegscheuren. Nooit ergens tijd aan besteden, nooit eens ergens over nadenken.

- Romantische dichter Jónas Hallgrímsson.
- Studie van Sigurður Nordal.
- De top van de Snæfellsjökull.
- Hrafnseyri bij de Arnarfjord, de geboorteplaats van Jón Sigurðsson.
- De berg Kaldbakur.
- Winkelcentrum Kringlan.
- Yrsufellflat, de grootste flat van de wereld.
- Scheepvaartmaatschappij Eimskip.
- Vuurtoren van Garðskagi.

Melodie van een oud nummer van Vilhjálmur Vilhjálmsson. Dit nummer is hieronder te horen.

Een regel uit een gedicht komt een aantal keer voor in de gedachten van Erlendur: Waar hebben de dagen van je leven hun kleur verloren?

Bólu-Hjálmar heeft een gedicht gemaakt over Sölvi Helgason. Hij schreef dat een mens aan alle kanten omringd kan zijn door ongeluk.

Recensies:
- Ranking the books
- Hebban
- Ezzulia
- Mijn Boekenblog
- Dizzie
- Volkskrant
- Mpobooks
- Stéfanie leest