Blog Zweden: De redding - Joakim Zander

Boek details:
Auteur: Joakim Zander
Titel: De redding
Originele titel: Orten
Vertaling: Angélique de Kroon & Jasper Popma
Verschijningsdatum: 2016
Bladzijde: 413
Uitgeverij: Uitgeverij Cargo
ISBN: 9789023498674

Flaptekst:
Yasmine Ajam heeft met haar goede baan in New York haar verleden in een achterstandswijk in Stockholm van zich afgeschud. Dan krijgt ze te horen dat haar broertje Fadi naar Syrië is vertrokken om voor IS te vechten. In een poging zijn verdwijning op te helderen, raakt Yasmine verstrikt in een gevaarlijk web van loyaliteit en geweld. Intussen bereidt Klara Walldéen haar presentatie voor een EU-bijeenkomst in Stockholm voor, waarbij ze beseft dat ze ongewild bijdraagt aan de schaduwagenda van de conferentie. Als de wegen van Yasmine en Klara elkaar kruisen, tekent zich in De redding een gewetenloos netwerk af, en blijken ze beiden pionnen in een groter spel te zijn.

De auteur:

Over de auteur heb ik in de blogpost over zijn debuut De Zwemmer al veel geschreven. De Redding is zijn tweede boek.

Het boek:

Het boek begint met een quote van Zbigniew Herbert:

Ik heb geboet voor het verraad, maar toen wist ik nog niet dat jullie voor altijd weggingen, en dat het donker zou worden.

Het is winter 2011 in Bergort, een buitenwijk van Stockholm. Er wordt ingebroken bij The Pirate Tapes door een aantal jongeren. De inbraak zorgt ervoor dat de winter van 2011 het moment is dat Fadi Ajam zijn zus Yasmine niet meer zal zien. Yasmine vertrekt met David naar Amerika en laat haar broertje Fadi en haar ouders achter. In het heden, donderdag 13 augustus 2015, woont ze met David in Brooklyn, New York. David schildert maar bakt er het laatste jaar niets meer van en jaagt het geld er doorheen en is aan de drugs. Yasmine is al zo'n vier jaar verdwenen uit Bergort en ze had alleen nog een e-mailadres als lijntje met Bergort. Ze reageerde niet op mails, totdat ze een mail van Parisa, een vriendin uit Bergort, kreeg waarin stond dat haar broer dood is. Hij was naar Syrië gegaan en op Facebook is gepost dat hij in de strijd is omgekomen. Een maand later krijgt Yasmine een mail van haar moeder met vier recente foto's waarop waarschijnlijk Fadi te zien is.

Leeft Fadi nog? Dat is de vraag die Yasmine constant bezighoudt. Ze heeft al die tijd dat ze in Amerika was het gevoel gehouden dat ze Fadi in de steek heeft gelaten toen ze Bergort heeft verlaten. Het verhaal springt terug naar Bergort in de herfst van 2000. Fadi is de ik-figuur van het boek en je komt te weten wat er in het verleden zich heeft afgespeeld in Bergort. Ook het moment dat Yasmine in 2011 vertrokken is uit Bergort en hoe Fadi zich heeft moeten redden in die periode zonder zijn zus. De verhaallijn van Bergort wordt afgewisseld met die van Yasmine, die probeert om naar Zweden te komen en op zoek te gaan naar Fadi. Daarnaast is er de verhaallijn met Klara Walldéen die tegenwoordig in Londen verblijft. Van Klara kom je te weten wat er met haar is gebeurd na de gebeurtenissen in De Zwemmer. Ze heeft Mahmouds dissertatie over oorlogsmisdaden overgenomen en afgemaakt, maar ze blijft zichzelf het kwalijk nemen dat ze degene die gestorven waren, had moeten beschermen. Hoe pakt ze haar leven weer op en wat doet ze op dit moment in Londen? Het blijkt dat Klara werkt aan een rapport over expertadvies over de mogelijkheden van privatisering van bepaalde onderdelen van de politie. Welke relatie heeft de verhaallijn van Klara met die van Fadi en Yasmine en vooral wanneer kruisen ze elkaar? De rode draad in het verhaal is dat Fadi zich aansluit bij de IS en naar Syrië gaat om te strijden. Waarom voelt Fadi zich aangetrokken tot de IS en hoe komt hij in contact met de juiste mensen die hem naar Syrië kunnen brengen? Daarnaast beginnen in Stockholm rellen die vanuit Bergort zich razendsnel verspreiden naar andere gedeeltes van Stockholm. Wat hebben de verschillende gebeurtenissen met elkaar te maken?

Conclusie:
Ik had moeite met de eerste vijftig bladzijdes. Gelukkig ben ik verder gegaan en dat was zeker de moeite waard. Klara komt pas in beeld op bladzijde zeventig en vanaf dat moment is het wachten totdat de verhaallijnen bij elkaar komen. Dit duurt nogal maar is geen probleem voor het verhaal. De nadruk ligt dan niet op Klara, maar op Fadi en Yasmine. Een mooie gelegenheid voor Joakim Zander om de IS en achterstandswijken problematiek op zijn eigen manier aan te snijden en dit is hem erg goed gelukt. De wendingen in de IS verhaallijn had ik absoluut niet verwacht. Het is zelfs zo dat je waardering voor Fadi gaat krijgen. In de huidige tijd is dit een gewaagde instelling. Het is tegenwoordig voor moslims al moeilijk genoeg vanwege de IS, maar om dan ook nog een IS strijder zo neer te zetten dat je er respect voor gaat krijgen, is knap gedaan. Het geeft duidelijk aan dat er bij de IS strijders blijkbaar ook gewone mensen vechten die er zelf niet veel aan kunnen doen dat ze in de strijd verwikkelt zijn geraakt, maar door omstandigheden het als een uitvlucht zien. Daarnaast zijn de rellen in de achterstandswijken van Stockholm goed verweven in het verhaal. Zeer realistisch ook omdat er in 2013 ook rellen waren in de buitenwijken van Stockholm (zie Wikipedia). Na een moeizaam begin alsnog een topper van een boek die zich afspeelt in een tijdsbestek van een aantal dagen (van 13 augustus 2015 tot en met 26 augustus 2015) maar door de flashbacks het leven van Fadi en Yasmine goed weergeven. Een gewaagd vervolg op het succesvolle debuut van Joakim Zander met een voor mijn gevoel een minder belangrijke rol van Klara en de nadruk op Fadi en Yasmine.

Wetenswaardigheden:

In het verhaal treedt Fadi toe bij de IS in Zweden. Een interessant interview met Joakim Zander hierover is te vinden op deze website.
Yasmine doet in Amerika een pitch bij Shrewd & Daughter, een bureau die de laatste trends weet te vinden.
Yasmine verblijft in Stockholm in Hotel Story op Riddargatan. Daarna verhuist ze naar Hotel Lydmar, ook in Stockholm.
Vasastan Flippin' Burgers.
Klara werkt in Londen voor King's College.
Het verhaal staat vol met kreten uit de Arabische wereld zoals Fajr. Dhuhr. Asr. Shari'a en Haram.
Remember, remember, the fifth of november.

Blitzie, de hacker die Klara anderhalf jaar geleden heeft geholpen in De Zwemmer, duikt heel even op in het verhaal omdat Klara haar weer om hulp vraagt. Dit verklaart het Fifth of november verhaal. Guy Fawkes is namelijk de patroonheilige van hackers. De film V for Vendetta wordt aangehaald in het verhaal. Hieronder een scene uit die film.

Interessant is dat veel broeders van de IS moeite hebben met sommige besluiten zoals de aanvallen in Europa en massa-executies. De strijd speelt zich af in Syrië en niet in Europa.
Jabhat al-Nusra.
Johannes kyrkogård in Stockholm.