Midnattssol - Midnight Sun - Jour Polaire

Seriedetails:
Titel: Midnattssol
Engelse titel: Midnight Sun
Franse titel: Jour Polaire
Jaar: 2016
Verhaal: Måns Mårlind, Björn Stein
Acteurs: Leïla Bekhti, Gustaf Hammarsten, Jakob Hultcrantz Hansson
Duur: 8 afleveringen van 55 minuten
IMDB cijfer: 7,4

Samenvatting:
De Franse detective Kahina Zadi reist naar het Zweedse plaatsje Kiruna om de moord op een Fransman te onderzoeken. Al snel vallen er meer doden. Kahina en haar Zweedse assistent Anders Harnesk stuiten op een tien jaar oude geheime samenzwering van vele dorpsbewoners. Kahina wordt geconfronteerd met een gewetenloze seriemoordenaar, een macaber plan en haar eigen pijnlijke verleden.

De serie:
Een Frans-Zweedse productie waarin Frans, Zweeds, Engels en Samisch wordt gesproken. Acht afleveringen bomvol met allerlei maatschappelijke problemen zoals homoseksualiteit, verhuizing van een stad, discriminatie, sjamanisme, vader-dochter en moeder-zoon relaties, de bemoeienis van Frankrijk, zelfmutilatie en zelfmoord. Dit alles in de vorm van een misdaadverhaal met veel moorden. Persoonlijk was het voor mij iets te veel om alles in acht afleveringen te stoppen. Je moet er wel de aandacht bijhouden. Lukt het om de aandacht erbij te houden dan kun je genieten van een geweldige serie. Het begint al met het openingsnummer van Samizangeres Maxida Märak. Het nummer is hieronder volledig te beluisteren.

Hieronder een ander nummer The Mountain van Maxida Märak samen met Downhill Bluegrass Band.

Maxida zingt niet alleen het openingsnummer, maar ze speelt ook de rol van Evelina Geatki in de serie. In het eerste gedeelte van de serie maakt ze een verpletterende indruk met de onderstaande foto die in de serie als poster te zien is.

Een andere Sami zangeres Sofia Jannok speelt de rol van de nåjd oftewel sjamaan. Hieronder twee foto's van haar uit de film.

Sofia heeft haar periode van popliedjes achter zich gelaten en probeert nu op allerlei manieren het moderne Sami beeld te laten zien en deze serie is natuurlijk een uitgelezen kans voor haar. Hieronder heb ik een aantal artikelen vermeld waarin ze haar verhaal doet:

• Sverige radio.
• SVT Nyheter.
• Sapir.
• Duo Noje.

Hieronder is het nummer This is my land van haar te horen:

Ze is niet geheel onbekend meer in Nederland. Nick zong met haar het nummer Catch & Release.

Nu ik het toch over de muziek heb, kan ik gelijk de soundtrack van de serie aanbevelen. De soundtrack is hieronder te beluisteren.

Wat muziek betreft nog een laatste vermelding van de Stockholmse band Satan Takes a Holiday. Ze spelen in de serie in een bar in Kiruna. Heerlijke muziek. Hieronder het Facebook bericht van twee jaar geleden dat ze een rolletje hebben in de serie.  

Hieronder het nummer Heartbreaker van Satan Takes a Holiday.

Alleen over de muziek is al genoeg te vertellen. Nu over de inhoud van de serie, De eerste afleveringen zijn vaag, mysterieus en bijzonder interessant. De helikoptermoord in Kiruna is er één die ik niet snel vergeten zal. Wat een binnenkomer. Aanklager Burlin onderzoekt de moord en krijgt hulp van de schlemiel Anders Harnesk. Omdat het een moord op een Fransman betreft, wordt vanuit Frankrijk Kahina Zadi naar Kiruna gestuurd. Het blijft niet bij die ene moord, maar langzaam maar zeker wordt het duidelijk wat er aan de hand is. Zoals eerder gezegd gaat het in een beste sneltreinvaart met vrij veel verschillende verhaallijnen. De eerste afleveringen zijn bijzonder goed. Daarna wordt het spannend met als hoogtepunt de mijn van Kiruna.

Conclusie:
Geweldige serie met veel aandacht voor de Sami. Het wordt al heel snel duidelijk dat de Sami nog steeds worden gediscrimineerd, Al sinds de komst van kolonisten worden de Sami gediscrimineerd en tot op heden is dit niet veranderd. Dit kwam ook al naar voren in het boek Veertig dagen zonder schaduw van Olivier Truc. De serie lijkt wel wat op het verhaal van Olivier Truc. Liefhebbers van Midnattssol kunnen daarom met een gerust hart Veertig dagen zonder schaduw lezen. Erg sterk in de serie is het gebruik van de talen en natuurlijk de beelden van Kiruna en Lapland.

De acteurs zijn goed. Leuk om Jessica Grabowsky (Thicker than water), Richard Ulfsäter (Fjällbackamorden), Gustaf Hammarsten (Tillsammans) en Jakob Hultcrantz Hansson (Äkta människor) en natuurlijk Sofia Jannok en Maxida Märak te zien spelen.

Wetenswaardigheden:

• In de serie heeft men het over Kväner. Kváner en de Sami kunnen absoluut niet met elkaar. Ik had nog nooit van Kväner gehoord. Meer info over Kväner en hun kritiek op de serie is te vinden op deze website.  
• In de serie is er de groepering Young Sapmi. Of het dezelfde groepering is als op deze website weet ik niet.
• Een interessant artikel over zelfmoord onder de Sami.
• Samische berenring. Meer info over beren en Sami is te vinden op Saamiblog.
• Komsekula ketting.

Komsekula from Juhls Silvergallery on Vimeo.

• Geakti betekent Veelvraat.
• In de serie zie je even de dam bij Jokkmokk. De dam lijkt wel heel erg op Akkats Krafstation.

Akkats Krafstation.

• Zahdi is een Berber. In de serie vergelijkt ze zich met de Sami.
• Er is een scène in de kerk van Kiruna te zien. We hebben veel kerken gezien, helaas deze nog niet.

Ik wil nog even het nieuwste nummer van Emma Elliane - Atte Munnje Sani Saji (Just give me the word) noemen. In het filmpje is de tekst in het Engels te volgen. Niets meer aan toe te voegen lijkt me.

Recensies:
- Moviezine
- Sydsvenskan
- Onyanserat
- Arbetarbladet
- Publikt
- Kuriren
- Fripps Film revues
- The Young witness
- Sveriges Radio
- France24
- SBS
- Svenska Dagbladet

Blekinge Museum in Karlskrona

Het Blekinge Museum is te vinden in het centrum van Karlskrona aan het Fisktorget plein. Karlskrona ligt in de provincie Blekinge en dit verklaart de naam van het museum. Meer dan 90.000 mensen bezoeken het museum elk jaar. Op de binnenplaats van het museum worden concerten en andere evenementen georganiseerd. We hebben het museum eigenlijk per toeval ontdekt. Er was op dat moment veel te doen in Karlskrona en het museum was ook open. Het museum werd opgericht in 1899 en is een provincie museum, wat betekent dat ze actief zijn in de hele provincie. Er wordt eigenlijk van alles tentoongesteld. In elke ruimte is genoeg te zien, zoals boten en kleding.


Gribshunden

Het meest interessante is Gribshunden. Gribshunden was een Deens schip dat in de vijftiende eeuw over de Oostzee voer. Het zonk in 1495 voor de kust van Ronneby. Het is niet zo spectaculair opgezet als het Vasa schip in het Vasa museum te Stockholm, maar niet minder interessant om het verhaal over het schip te lezen en te horen. Op Youtube zijn verschillende seminars video's aanwezig. Ik heb hieronder twee seminars opgenomen.

Wat is er zoal te zien in het museum?

 

  

 

 

 

 

Een interessant museum waarvoor we eigenlijk wat meer tijd voor hadden moeten uittrekken. Omdat we op de terugweg naar huis waren en de boot moesten halen, was die tijd niet aanwezig. Wie weet een andere keer, want Karlskrona was zeker een leuke stad om te bezoeken. Over het Blekinge Museum is trouwens ook nog een Zweedstalig blog beschikbaar met een aantal blogposten die te maken hebben met het museum.

Het Thule-incident - Frank van Zwol

Boek details:
Auteur: Frank van Zwol
Titel: Het Thule-incident
Verschijningsdatum: 2009
Bladzijde:320
Uitgeverij: Karakter Uitgevers
ISBN: 9789061126096

Flaptekst:
In 1968 crasht een Amerikaanse B-52 bommenwerper met kernwapens aan boord nabij de luchtmachtbasis Thule op Groenland. Het vliegtuig wordt uit elkaar gescheurd en de nucleaire lading veroorzaakt een enorme milieuramp. Een van de vier waterstofbommen is nog altijd spoorloos en omgeven met militair geheim en bron van speculaties.

In 2006 lanceert Al Gore zijn verontrustende boodschap over klimaatsverandering, smeltend poolijs en enorme zeespiegelstijgingen. Een rampscenario dreigt zich de komende decennia te voltrekken. Onbedoeld brengt hij hiermee een stroom mondiaal klimaattoerisme op gang. Journaliste Heike Ditrich en milieuactivist Nico Holman melden zich aan bij een internationale expeditie over de Groenlandse ijskap.

De expeditie van de Deense gids Lars Olsen nadert het verlaten radarstation DYE-2. Met behulp van Heike wordt duidelijk dat de gebeurtenissen uit 1968 geen voltooid verleden tijd zijn. De radioactieve straling vreet aan ooggetuigen van de crash en de verdwenen kernbom houdt de wereld tot vandaag in een wurggreep. Het door Al Gore voorspelde scenario zal zich niet in decennia voltrekken, maar in enkele dagen...

De auteur:
Na het lezen van het laatste boek Schokgolf van Frank van Zwol ben ik eindelijk voor de tweede keer begonnen in Het Thule-incident. Meer informatie over Frank van Zwol is te vinden in de blogpost over Niemandsland. Het Thule-incident is het debuut van Frank van Zwol.

Het boek:

Zoals net al geschreven ben ik voor de tweede keer begonnen in dit boek. De eerste keer ging niet helemaal goed. Ik kwam niet door het eerste hoofdstuk heen en heb het boek zo'n twee jaar laten liggen. Bij de tweede keer kwam ik wel door het eerste hoofdstuk heen en het zeer boeiende verhaal uitgelezen. Het verhaal speelt zich af op Groenland en hoewel ik er zelf nooit geweest ben, heb ik al wel een aantal boeken gelezen en films gezien die te maken hadden met Groenland.

- Het noordelijk gevoel - Gerrit Jan Zwier
- Chasing Ice
- Tegenpolen - Bernice Nootenboom
- Inuk

Het boek is opgedragen aan Jolanda. Als herinnering aan hun oversteek van de Groenlandse ijskap.

Het eerste hoofdstuk begint 8500 meter boven de Baffin Baai. Het is 21 januari 1968 en de B-52G Stratofortress is bezig met een geheime operatie: Butterknife V. In het bommenruim van het vliegtuig zijn vier B28 cilinders aanwezig. Elke cilinder was goed voor 984 kg thermonucleaire explosiekracht. Duizend keer krachtiger dan de atoombom op Hirosjima. Het vliegtuig krijgt problemen en stort neer in de nabijheid van de luchtmachtbasis Thule, de meest noordelijke luchtmachtbasis van de Verenigde Staten. Hieronder een foto van de basis.

By http://www.thule.af.mil/images/baseshot.jpg,

Het verhaal uit 1968 wordt afgewisseld met het heden. In het heden is het 3 september 2006 en in Hamburg woont zesentwintig jarige Heike Ditrich, een blonde journaliste die bij Der Spiegel werkt. Ze heeft de film An inconvenient truth van Al Gore gezien en wil de klimaatverandering op Groenland van dichtbij bekijken. De quote 'Je kunt veldstudies lezen, praten met wetenschappers en je over grafieken buigen, maar iets met eigen ogen zien zegt toch het meest' heeft haar samen met de uitspraak Als de ijslaag op Groenland smolt, steeg het water met zes meter van Al Gore overtuigd. Ze maakt een plan om haar baas Gunther Schmidt, hoofdredacteur Buitenland te overtuigen en komt via internet terecht op de website van de Deense organisatie Grønlandix, die tochten op Groenland organiseert. Grønlandix bestaat eigenlijk uit Lars Olsen. Lars was pelotonscommandant geweest bij de mariniers en heeft een tour gedraaid met de Sirius-patrouille. Dit is een Deense militaire elite-eenheid die met sledehonden langs de kust van Noordoost-Groenland patrouilleert. Lars krijgt hulp van de Groenlander Tobias Mathiassen, een Inuit. Tobias was met zijn ouders op jonge leeftijd vanuit West-Groenland naar Tasiilaq gekomen, wat voor een Inuit ongeveer gelijkstond aan emigratie. Lars kan eigenlijk niet leven van Grønlandix en werkt in het geheim voor de Deense overheid als luitenant. Dankzij de overeenkomst heeft Lars zijn vergunning voor Grønlandix verkregen. Lars is in de zomer vier maanden in Groenland voor zijn bedrijf.

Natuurlijk wordt Heike door Gunther Schmidt op pad gestuurd naar Groenland. Gunther is namelijk zelf als junior journalist in Groenland geweest en wel in 1968, Thule. Een flashback van Gunther maakt al snel duidelijk dat hij bij het ongeluk aanwezig was. Hij maakte toen kennis met majoor Karl Poulsen van de Nordøstgrønlands Slædepatrulje, de Sirius-patrouille en de Deense journalist Peter Nielsen van Jyllands Posten. Tijdens de terugblik kom je meer te weten over de luchtmachtbasis Thule. Zo was de basis gebouwd op de plaats van de oorspronkelijke Inuitnederzetting Qaanaaq. Volgens Wikipedia werd de basis geopend op 1 maart 1951, nabij de toenmalige plaatsen Pituffik en Dundas. De bewoners van deze plaatsen werden in 1953 gedwongen te verhuizen naar het noordelijker gelegen Qaanaaq. Pas in 1999 ontvingen zij hiervoor een kleine schadevergoeding van de Deense regering. Door het vliegtuigongeluk werden er drie van de vier kernbommen volledig uiteengeslagen door de ontstekers. Het radioactieve plutonium, lithium-6-deuteride en tritium werd over het ijs verspreid. De vierde kernbom was nog intact en om deze bom draait het bijzonder spannende verhaal waarin het heden verweven wordt met het verleden. Koude oorlog, kernramp, blunders, terrorisme, opbloeiende liefde en nog veel meer actie is aanwezig in het verhaal.

Conclusie:
Dit is het debuut van Frank van Zwol, maar wel een verdomd goed debuut. Een goed en geloofwaardig verhaal dat verder borduurt op het gegeven dat er tot op heden nog steeds een kernbom als vermist staat opgegeven. Hoofdpersoon Lars bevalt me ook wel. Niet zo nadrukkelijk aanwezig als Tom Brandt in de latere boeken van Frank van Zwol. De setting Groenland is wel heel nadrukkelijk aanwezig. Mooie en ijskoude sfeerbeelden van Groenland en een inkijkje in het leven van de Inuit. Naast de mooie beelden natuurlijk de keiharde werkelijkheid van de Koude Oorlog tijd. Ik heb in ieder geval weer veel bijgeleerd over de Koude Oorlog tijd in Groenland. Ontzettend interessant en het lijkt me geweldig om net zo'n tocht te maken door Groenland als Frank en Jolanda hebben gedaan.

In de epiloog wordt het fictie verhaal afgerond en gaat een gedeelte over de werkelijkheid. Het vermoeden is namelijk dat de Verenigde Staten nog altijd een kernbom kwijt zijn op Groenland.

Leuk is ook het gedeelte: Noot van de auteur: In april en mei 2007 stak Frank samen met zijn vrouw Jolanda Linschooten op ski's de Groenlandse ijskap over. Een tocht van ruim zeshonderd kilometer. Op de website van Frank van Zwol, Wilderness-Effect, is meer te lezen over het boek, de research en andere zaken die te maken hebben met het boek.

Wetenswaardigheden:
Groenland, dus veel wetenswaardigheden deze keer en ook nog eens machtig interessant.

• Kangerlussuaq.
• Radarstation DYE-2 (Distant Early Warning Station of kortweg DEW-line-station). DYE-2 was een van de achtenvijftig stations op de DEW-line.
• AN/FPS-30 radar.
• Luchtmachtbasis van Søndre Strømfjord.
• Tasiilaq,
• Hotel Ammassalik.
• Pilersuisoq.
• Pension The Red House.
• Kamp North Grip IV.
• DPC, Dansk Polarcenter.
• Camp Raven.
• M40 A3-grendelgeweer.
• Operatie Crested Ice.

• Berghotel Fagerheim aan de rand van de onherbergzame Hardangervidda. Lars en de deelnemers van de ijskap oversteek hebben hier een trainings- en kennismakingsweek. De Groenland expeditie duurt 25 dagen. Een helivlucht brengt hun vanuit Tasiilaq naar Isortoq, vervolgens een bezoek aan North Grip IV, Camp Raven en DYE-2 en de aankomst op het eindpunt Point 660 bij Kangerlussuaq.
• Heike houdt een weblog bij voor Der Spiegel via een Motorola Iridium 9505A satelliettelefoon en een Toughbook-computer.
• De Inuitnederzetting Dundas.
• De Deense pionier Knud Rasmussen bracht Noord-Groenland in kaart omstreeks 1910.
• Imaaqda, het zou kunnen, het zou niet kunnen. Het standaardantwoord van de Inuit.
• Katabatische wind, door de Inuit pitoraq genoemd.
• De Amerikaanse basis Keflavik op IJsland.
• Angmassalik Fjord.
• Tupilaq, figuurtjes om boze geesten te verdrijven.
• Het mineraal kryoliet wordt op Groenland gedolven en gebruiken de Amerikanen voor de vliegtuigindustrie.
• Operatie Iceworm (Camp Century).
• Pemmikan, eiwitrijk voedsel.
• Het radarstation DYE-2 werd op 24 augustus 1988 in twee uur ontruimd. In het filmpje aan het begin van deze blogpost kun je het goed zien dat er van alles is achtergebleven.
• Bij de ontruiming bleef de B28-waterstofbom met serienummer 78252 achter. 
• Een whiteout mag niet ontbreken in het verhaal. Deze kwam ik ook al tegen in het boek Tegenpolen van Bernice Notenboom en in de film WhiteOut.

Recensies:
- Hiking-Site
- Hebban

Kjetil Sørensen - A touch of Scandinavia

In Oslo aan de Tordenskioldsgt 12 kwamen we een bijzondere winkel tegen. Geen Touch of Sweden, maar A touch of Scandinavia. Een winkel van Kjetil Sørensen. We zijn er heel even binnen geweest en een tweetal foto's gemaakt. Een ongelooflijke exclusieve winkel. Er is op internet niet veel informatie over de winkel te vinden. Ze hebben in ieder geval twee winkels, één in Oslo en één in Bergen. Op de website staan wat foto's van hun collectie. Ze zijn begonnen als een klein familiebedrijf in 1993 en zijn gespecialiseerd in zeehondenbont producten. Dat maakt de winkel inderdaad wel exclusief.

Kyss mig

Filmdetails:
Titel: Kyss mig
Jaar: 2011
Verhaal: Alexandra-Therese Keining (screenplay en verhaal), Josefine Tengblad (verhaal)
Regisseur: Alexandra-Therese Keining
Acteurs: Ruth Vega Fernandez, Liv Mjönes, Krister Henriksson
Duur: 105 minuten
IMDB cijfer: 6,9

Samenvatting:
Mia (Ruth Vega Fernandez) en Frida (Liv Mjönes) ontmoeten elkaar voor het eerst bij het verlovingsfeest van hun ouders. Mia's vader staat op het punt te trouwen met de moeder van Frida, waardoor zij stiefzussen worden. Al snel wordt echter duidelijk dat ze elkaar niet als zussen zien. Mia is druk bezig met de voorbereidingen van haar eigen huwelijk, als de vonk tussen haar en Frida overslaat en alles in de war wordt geschopt.

De film:
Op Netflix kwam ik deze film uit 2011 tegen. Direct gekeken en ik moet zeggen dat het best wel een leuke film is. Het verhaal is standaard maar de uitvoering is erg goed gedaan. Mia die op het punt staat te trouwen met Tim, ontmoet haar stiefzuster Frida tijdens het verlovingsfeest van haar vader en zijn nieuwe vriendin. Op een afgelegen plek, volgens mij Funen, wordt Mia door haar vader met een smoes bij zijn verloofde en Frida gezet. Deze paar dagen zetten het leven van Mia en enigszins van Frida op de kop. De twijfel slaat toe bij Mia en dit komt echt wel over. Ik moet zeggen dat Mia, zwart haar met donkerbruine ogen en Frida, blond haar met helblauwe ogen, perfect bij elkaar passen. Beter hadden ze niet gecast kunnen worden. Zoveel tegenstellingen, maar toch zoveel gemeen. Geweldig gedaan.

Conclusie:
Heerlijke film met goede acteurs zoals Krister Henriksson (bekend als Wallander) als de vader van Mia, Joakim Nätterqvist (bekend als Arn, de tempelridder) als de vriend van Mia en Ruth Vega Fernandez (bekend van Cirkeln) als Mia. Bij het zoeken naar informatie kwam ik erachter dat Elin, de vriendin van Frida, wordt gespeeld door Josefine Tengblad. Het verhaal van Kyss mig komt uit de koker van Josefine. Het verhaal is gebaseerd op haar eigen ervaringen. Dit komt duidelijk naar voren in het onderstaande antwoord van Josefine in een interview met Curve Magazine.

I was married to a man when I started doing it. And when the film was over, I had left him, and I was with a woman that I had fallen in love with.

Hieronder zijn nog twee interviews met Josefine te beluisteren:

Op de Swedish Interviews website nog een Interview met Ruth Vega Fernandez. De film is zeker de moeite waard.

Muziek:
Er is genoeg muziek in de film aanwezig. Tijdens de heftigste scene het nummer Lovestain van José González. Met zo'n geweldig nummer kan de film niet meer kapot.

Robyn - With Every Heartbeat

Kultiration - Seen and Gone

Anna Nygren - Lonely afternoon 

Katrine Ottosen -It's always the same

Katrine Ottosen -Dreaming my life

Melpo Mene - Jedi

Recensies:
- Cinemagazine
- DVD.nl
- Filmtotaal
- Afterellen
- Girl on Filmsite
- Limbo Lesbian
- Curve Magazine
- A journal of a lesbian muslim
- The cradle of light
- Kissfingertips
- Nectarious
- Yam magazine
- Into Girls

Lajla - J.A. Friis

Boek details:
Auteur: J.A. Friis
Titel: Lajla
Vertaling: Greta Baars - Jelgersma
Verschijningsdatum: 1959
Bladzijde: 200
Uitgeverij: Scheltens & Giltay

Samenvatting:
De familie van Lajla, de dochter van winkelier Lind, is op weg naar de kerk, omdat het meisje daar gedoopt zal worden. Een groep wolven gooit echter roet in het eten en valt de familie aan. Door het gevecht valt het meisje uit de slee en wordt op het laatste moment gered door Aslak Laagje, die de zorg van Lajla op zich neemt en tegen iedereen vertelt dat het zijn eigen dochter is. Ze groeit op samen met Laagje's pleegzoon Mellet, die verliefd op haar wordt. Maar Lajla ontmoet haar 'echte' neef Anders Lind en wordt verliefd op hem en ze besluiten elkaar op een nacht te ontmoeten. Anders daagt niet op, omdat zijn vader plotseling erg ziek geworden is, maar Lajla denkt dat hij haar in de steek gelaten heeft en besluit met Mellet te trouwen.De trouwerij staat op het punt te beginnen, zal Anders nog op tijd kunnen zijn?

De auteur:
Jens Andreas Friis (2 mei 1821 - 16 februari 1896) was een Noorse filoloog, lexicograaf en auteur. Friis is geboren in Sogndal in Sogn og Fjordane, Noorwegen. Zijn roman Lajla is zijn bekendste werk. In 1929 is het boek verfilmd. In Noorwegen is er een weg naar hem vernoemd, Friisvegen. Over deze weg zijn we twee keer gereden. Van die twee keer ook twee blogposten gemaakt. Deze uit 2012 en deze uit 2015. Het moest er dus een keer van komen om het boek te gaan lezen :-).

Het boek:
Het boek is in het Engels te lezen op The Archive.org. Tweedehands is de Nederlandstalige versie van het boek ook wel ergens te scoren. Zo ben ik er zelf aangekomen. Het boek dat ik in mijn bezit heb, is voorzien van een groot aantal foto's uit de film. Erg leuk om een beeld te hebben van het verhaal. Over de verfilming kom ik later op terug met meer informatie.

Het verhaal begint met koopman Lind uit Karasjok. Hij en zijn vrouw vertrekken naar Kautokeino om op Kleinkerstavond (23 december) hun dochtertje van drie maanden te laten dopen. Het kindje ligt in een komse, een Lappenwiegje. Het gezelschap wordt onderweg door wolven aangevallen en het meisje in de komse raken ze kwijt.

Aan de andere kant is er het verhaal van Aslak Laagje, de rijkste Berglap van Lapland. Hij bezit een kudde van drie- of vierduizend rendieren. Jaampa en Jouna zijn twee van zijn beste knechten. Jaampa had weinig begrepen van de Noorse catechismus en zocht zijn toevlucht bij de oude Lapsche goden. Jouna is de tegenpool van Jaampa. Jaampa is een Ezau en Jouna een Jakob. Laagje vond het meisje in de komse. De baby lag op een ijsschots in de rivier Storfoss. Laagje heeft zelf geen kinderen. Hij had wel het jongste kind van zijn zuster tot zich genomen, Mellet, een jongen van drie, vier jaar. Laagje neemt het kind mee, laat het kind dopen in Kautokeino en noemt haar Lajla. Lajla groeit op bij Laagje en zijn vrouw. In die periode worden Lajla en Jaampa dikke vrienden.

De Berglappen zijn tot vervoer met hun rendieren verplicht en soms komt het voor dat zij om iemand een paar mijlen te vervoeren zelf eerst het dubbele aantal moeten afleggen. Laagje zelf voldeed aan de vervoerverplichting en komt in de winkel van koopman Lind te Karasjok terecht. Van het een komt het ander en uiteindelijk wordt Lajla weer naar haar rechtmatige ouders gebracht. Op dat moment was ik erg benieuwd hoe het verhaal verder ging en ondanks dat het een standaardverhaal is, vond ik het toch best wel goed bedacht.

Conclusie:
Ondanks dat het verhaal erg oud is en de Nederlandse taal in 1959 echt wel anders was dan tegenwoordig, is het een heerlijk verhaal om te lezen. Friis had verstand van hoe de Lappen in die tijd leefden. Het leven wordt goed beschreven. Het verhaal is doorspekt met veel Samische zinnen en uitdrukkingen. De wetenswaardigheden waren zeer interessant. Een aantal waren bekend, maar toch wel veel nieuwe dingen geleerd.

Wetenswaardigheden:

• Na de kerst brak Laagje op en trok met zijn kudde naar het zuiden, naar het meer Haetta, dat in Russisch Finland ligt. Het was toen nog mogelijk om door geheel Lapland te reizen, dus Noorwegen, Zweden, Finland en Rusland.
• De Grote Nordische oorlog wordt genoemd. De slag bij Storkyrö.
• Tshjorvides dakkat (zijn horens uitwerken). Volgens de Lappen helpt een rendier mee om zijn eigen gewei te vormen. De discussie over het wel of niet vormen is interessant om te volgen. Zou het waar zijn wat de Lappen vertellen? 
• Als tijdens een tocht iemand niet meer mee kan komen (bv ouders) worden ze achtergelaten met wat voedsel in een ellendige plaggenhut. Of men komt later na of men sterft moederziel alleen. Deze versie kende ik nog niet. Wel de versie die Anton Quintana in Padjelanta heeft beschreven.
• Reinkalveria, de tijd waarin de rendieren werpen.
• Het verhaal speelt zich ongeveer tegen het midden van de achttiende eeuw af. Er heerste toen een pestachtige ziekte.
• Ratkem, de dieren naar de oormerken van elkaar scheiden.
• Njodsastet, een primitieve manier van vissen. Met een vogelstrik voorzichtig over de kop van de vis schuiven en met een ruk ophalen.
• In 1774 werd het Seminarium lapponicum te Trondhjem opgeheven. 
• Het verhaal speelt in de tijd van de taaltyrannie. De Lappen werden gedwongen om Noors te leren.
• De geestelijke Olavius Hjorth uit Kautokeino werd door de Lappen Garra-hjortha (Harde-Hjorth) genoemd.
• Gavpesaerke, borrel.
• Rittabael, half rendier.
• Vuölle, deels blijde of trotsche liederen. Joiging.
• Daro's, Zo noemden de Lappen de Noren.
• Davgak, de grote beer. Bohenavlle, de Poolster.
• Stalo, de Staalman of de met pantser en vuurwapens gewapende.
• De invloed van de stad Bergen in die tijd is vrij goed beschreven in het hoofdstuk 'Jaampa's laatste reis'.

De film:
Het verhaal Lajla van J.A. Friis is in 1929 verfilmd als Laila. Een recensie over de film is hier te lezen. Helaas kan ik de film niet vinden. Wel een aantal scenes op Youtube.

Krigen

Film details:
Titel: Krigen
Jaar: 2015
Verhaal: Tobias Lindholm
Regisseur: Tobias Lindholm
Acteurs: Alex Høgh Andersen, Tuva Novotny, Pilou Asbæk
Duur: 115 minuten

IMDB cijfer: 7,1

Samenvatting:
De Deense commandant Claus Michael Pedersen en zijn mannen vechten om te overleven, proberen een verschil te maken en zichzelf te overtuigen dat het allemaal de moeite waard is. In Denemarken probeert Maria, de vrouw van Claus, zichzelf te redden met haar drie kinderen die hun vader missen. Wanneer Claus in een gevecht met de Taliban plots geïsoleerd raakt samen met een zwaargewonde soldaat maakt hij de beslissing om het gebied te laten bombarderen zodat de reddingshelikopter sneller ter plaatse kan zijn. De missie slaagt en de jonge soldaat overleeft het. Wanneer in de ruïnes van de gebombardeerde gebouwen de lichamen worden gevonden van 11 Afghaanse vrouwen en kinderen wordt Michael echter beschuldigd van een oorlogsmisdaad. Plots bevindt hij zich in een rechtszaak en een strijd om te overleven en zijn familie te behouden.

De regisseur:
Krigen is de vierde film van regisseur Tobias Lindholm. Als scenarioschrijver is hij bekender van onder ander Jagten en 9 april. De film 9 april heb ik gezien. De overige films staan nog op de te kijken lijst. Meer weten over de regisseur? Bekijk dan het onderstaande interview:

Interview:

Daarnaast zijn er ook nog interviews te lezen op de websites van Filmkrant en de VPRO. Deze twee interviews gaan voornamelijk over Krigen.

De film:
De film draait om commandant Claus Michael Pedersen die met zijn compagnie is gestationeerd in de provincie Helmand in Afghanistan. Thuis zit zijn vrouw Maria, die het druk heeft met de opvoeding van hun kinderen. In het eerste deel van de film zie je Claus bezig in Afghanistan terwijl aan het thuisfront Maria zich in haar eentje moet redden met de kinderen. Deze situatie doet me denken aan het blog Vrouw van militair. Vrouw van militair heb ik een beetje leren kennen tijdens de Nieuwjaarsblogchallenge eind 2013. Op haar blog schrijft ze verhalen hoe het is om vrouw van een militair te zijn, Haar verhaal komt enigszins overeen met die van Claus. Claus komt tijdens een missie in de problemen en maakt in de hitte van de strijd een beslissing die hem en de lokale bevolking duur komt te staan. Zijn cruciale beslissing wordt onderzocht en hij kan per direct naar zijn gezin terug, Dit is het begin van het tweede gedeelte, de rechtszaak. Wordt Claus veroordeelt voor oorlogsmisdaden of gaat hij vrijuit? In de film wordt er geen mening over gegeven of het goed of fout is wat Claus heeft gedaan. Dat mag je als kijker zelf beslissen. Hoe denk ik erover? Oorlog is nog steeds iets wat in de mensheid zit en er nooit meer uit zal gaan. Macht komt en macht gaat. Mensen zoals Claus komen daardoor in dit soort situaties terecht waar bijvoorbeeld ikzelf geen oordeel over kan geven, omdat ik nooit zulke situaties heb meegemaakt. Geen idee hoe mijn reactie zal zijn.

Conclusie:
Bijzonder is dat de meeste militairen in de film in het echt ook militairen zijn. De film is een gortdroge registratie van wat beslissingen in een oorlog teweeg kunnen brengen. Gelukkig laat de film de mening aan de kijker over. Verwacht geen oorlogsfilm met actiescènes, maar een registratie die de realiteit volgens mij goed neerzet. Een film om over na te denken.

Er zit niet veel muziek in de film. Ik heb hieronder de nummers uit de film opgenomen:

Coming Home - Riba

When she was - Faye Blais

Sweetness - Drew Holcomb

Wat meer informatie over de film is te zien en te horen in het onderstaande filmpje:

Recensies:

- Moviemeter

- Filmtotaal

- Volkskrant

- Film Vandaag

- Filmkrant

- Telegraaf

- Cinemagazine

- Het Parool

- Filmpje kijken

- De Morgen

- DVD.nl

- In de bioscoop

- Filmmagie

- NWTV

Kärnbo Sockenkyrka

In de blogpost over de kerk van Sandby had ik het erover dat we nog een kerk tegen waren gekomen waar een runesteen in zat verwerkt. Het is tegenwoordig geen kerk meer, maar een ruïne. De ruïne heet Kärnbo Sockenkyrka en ligt vlak in de buurt van het kasteel Gripsholm in de buurt van de plaats Mariefred.

De ruïne was de voormalige parochiekerk van de Karnbo parochie in Södermanland. De ruïne staat op een heuvel. De kerk werd grotendeels gebouwd aan het einde van de twaalfde eeuw. Rond 1500 werd er een stuk bij aan gebouwd en is de runesteen verwerkt in de muur. De runen vertellen over Ragna die de steen als herdenking aan Gudbjörns zoon heeft opgericht.

Toen de kerk van Mariefred in 1624 gereed was, werd de Kärnbo kerk verlaten. De kerk werd geplunderd en er verdwenen veel spullen uit de kerk. In 1758 was de kerk zo vervallen dat men de kerk gestript heeft en delen van het interieur heeft verkocht.

Het verval bleef en in de negentiende eeuw stortte de kerkhofmuur in en later werd in het gebied rondom de kerk varkens gehouden. De kerk wordt dan ook wel eens varkenskerk genoemd. Na 1920 is de ruïne gerestaureerd en kun je nu nog steeds genieten van het bijzondere bouwwerk. De runesteen is ook nog steeds aanwezig. (Bron: Wikipedia en het informatiebord).

Meer foto's uit 2012 zijn te vinden in deze blogpost van Karoleen. Hierin staat dat de ruïne een hangplaats is geworden voor jongeren. Dat was in 2012 en of dat tegenwoordig nog zo is, weet ik niet. We konden daar zelf niet veel van merken tijdens ons bezoek.

  

Vanaf de heuvel waar de ruïne staat heb je een mooi uitzicht over de omgeving.

Hraunið (The Lava Field)

Seriedetails:
Titel: Hraunið (The Lava Field)
Jaar: 2014
Verhaal: Sveinbjörn I. Baldvinsson
Regisseur Reynir Lyngdal
Acteurs: Björn Hlynur Haraldsson, Heida Reed, Joi Johannsson
Duur: 4 afleveringen van 1 uur
IMDB cijfer: 6,7

Samenvatting:
Wanneer de uit Reykjavik afkomstige misdaaddetective Helgi Marvi Runarsson wordt ingeschakeld om een zelfmoord op het schiereiland Snæfellsnes te onderzoeken, blijkt de zaak helemaal niet zo eenvoudig te zijn. Meegesleurd in een draaikolk van sinistere bewijzen, komen ook Helgi's diep verborgen geheimen boven water.

De serie:
Eind 2015 had ik de IJslandse serie Hamarinn (The Cliff) gekeken. Een serie bestaande uit vier afleveringen. Er was toen ook al een vervolg op de serie met de titel Hraunið (The Lava Field). Ik had die serie toen nog niet bekeken. Eind december 2016 kwam ik erachter dat Netflix de serie beschikbaar heeft gesteld. Direct gekeken natuurlijk. Net als met de serie Case is het weer eens lekker onduidelijk. De serie heet op Netflix Hamarinn (The Cliff), maar zo heet de eerste serie uit 2009 en de tweede serie heet dus Hraunið (The Lava Field). Om het nog complexer te maken, kan ik de serie Hraunið (The Lava Field) niet meer op Netflix terugvinden. Ik wou nog even wat nakijken, maar de serie is niet meer te vinden. Ik heb zelfs in mijn geschiedenis van Netflix gekeken en daar staat nog wel dat seizoen twee bekeken is, maar als ik er op klik dan kom je terecht bij seizoen één. Seizoen één is dus nog wel beschikbaar. Heel vreemd. Misschien spelen de mystieke krachten van IJsland een spelletje?

Genoeg over de eigenaardigheden van Netflix. Nu over de serie zelf. Helgi (Björn Hlynur Haraldsson) is de enige die nog meedoet van het eerste seizoen. Hij werkt nog steeds als rechercheur bij de politie van Reykjavik. Inga (Dóra Jóhannsdóttir) is dus niet meer zijn collega. Gréta (Heida Reed) is nu zijn collega en net begonnen. Het klikt niet tussen die twee. Dit is goed te merken tijdens het onderzoek naar een zelfmoord op Snæfellsnes. Is de zelfmoord wel een zelfmoord of is het toch moord? Het onderzoek naar de dood moet dit uitwijzen. Tijdens het onderzoek waarin Helgi centraal staat, kom je meer te weten over Helgi zelf. Pas gescheiden, een dochter en overleden zoon. Tevens is er iets gebeurt in zijn verleden wat te maken heeft met de zaak. Ik kan dit niet goed matchen met het eerste seizoen. De overleden zoon wel, maar de rest niet.

Het verhaal zelf is erg goed. Helgi wordt gelukkig door dezelfde acteur gespeeld als in seizoen één. Gréta doet niet onder voor Inga en haar karakter is heerlijk om te zien. De beelden zijn deze keer wel fantastisch en doen niet oubollig aan zoals in het eerste seizoen. De sfeer is lekker duister. Het lava veld is indrukwekkend en de vaart zit er goed in. Dat vind ik wel fijn van een vierdelige serie, er wordt geen tijd verspilt aan nutteloze informatie. De laatste aflevering is dan zeker de beste waarin het allemaal wel heel spannend wordt en de climax aan het eind geweldig is. De titel Hamarinn (The Cliff) zou dan niet misstaan :-). Mooie serie en veel beter dan seizoen één.

Wetenswaardigheden:
Dit ging wat lastig deze keer. Seizoen twee is namelijk niet meer te zien op Netflix. De muziek in de serie viel me op en ik heb daarom maar op internet gezocht. De playlist van de film is terug te vinden op Spotify. Twee nummers vallen in positieve zin op en dat zijn de nummers Everything is gonna be like everything will ever be van Hjaltalín en Dauð hóra van HAM. Vooral het nummer van Hjaltalín is een juweeltje. Ik heb beide nummers hieronder opgenomen.

Verder kwam ik toevallig de website van acteur Joi Johansson (Gisli in de serie) tegen. Het blijkt dat hij speelt in de het tweede seizoen van de serie Fortitude. De trailer van het tweede seizoen is te zien op zijn website.

Recensies:
- The Killing times
- DVDInfo
- Netflix TV shows review

Saga Björling & Magnus Bergman

Naast de poster van Erika Höglund in deze blogpost op Öland, hing de onderstaande poster van Saga Björling en Magnus Bergman.

Hieronder is de kleurenfoto te zien.

Ik ken ze niet, dus op zoek naar informatie om ze beter te leren kennen. Saga Björling, geboren op 7 mei 1993 te Visby Gotland, deed in 2013 mee aan het programma Idols. Haar auditie is hier terug te zien. Twee jaar daarvoor had ze een paar Youtube filmpjes opgenomen. Hieronder is haar cover versie van Rolling In The Deep te horen.

Volgens IMDB heeft ze in 2012 ook meegedaan met The Voice. De optredens zijn hier terug te vinden. Het is niet het enige wat ze gedaan heeft. Ze zingt in meerdere bands zoals Jordbrand, Rotation en Poeta Magica. Muziek van Jordbrand is te horen op Spotify. Informatie over Rotation is te vinden in dit artikel en hieronder heb ik een nummer van Poeta Magica opgenomen.

Dat was Saga Björling. Nu naar Magnus Bergman. Hij is al wat langer in de muziek bezig. Hij is geboren in Stockholm en woont tegenwoordig in Eketorp, Öland. Niet vreemd dus dat er een poster van hem hing op Öland. In 1999 verscheen zijn eerste album Krokodiltårar. Een leuke video van hem is Gryningstyd, opgenomen in Eketorps Borg. 

Magnus Bergman maakt niet alleen eigen muziek, maar heeft ook een studio Bergman Recording. De producties zijn hier te beluisteren. Rotation staat er ook tussen. Waarschijnlijk kennen ze elkaar daardoor en hebben ze in 2016 samengewerkt wat geresulteerd heeft in onder andere het nummer Natten. De volledige versie van Natten die veel beter is dan de verkorte versie, is te beluisteren op Spotity.

Het laatste nummer van Magnus Bergman heet JR & Sue Ellen.