Busongeluk in Måbødalen

We waren op de Hardangervidda in Noorwegen en op de RV7 bij de uitgang van de Måbøtunnel kwamen we een best wel klein bordje tegen.

De Måbøtunnel is een 1893 meter lange tunnel en is de langste van de vier tunnels in Måbødalen. De tunnel is geopend in 1984. De tunnel heeft de smalle en moeilijke oude weg, die in 1916 werd voltooid, vervangen. De oude weg voor dit gedeelte is niet meer toegankelijk voor auto's. Het bordje is ter nagedachtenis vanwege een busongeluk in de tunnel op 15 augustus 1988.

Het busongeluk vond plaats toen een bus afdaalde in de tunnel en vervolgens botste tegen de betonnen boog van de Måbøtunnel. Vijftien van de vierendertig passagiers overleefden het ongeluk niet. De chauffeur stierf twaalf dagen later aan zijn verwondingen. Twaalf van de in totaal zestien overledenen waren kinderen. De andere vier doden waren begeleidende ouders en zoals gezegd, de chauffeur. De uit Zweden afkomstige bus werd gebruikt voor een schoolreisje met bestemming Bergen en zou daar een ferry naar Shetland nemen.

Als hoofdoorzaak van het ongeluk werden de weigerende remmen aangewezen. Van de vier wielen waren er slechts twee met remmen uitgerust. Een extra elektrische rem functioneerde niet. De weg kent een lang traject met steile afdalingen tot 8% over een afstand van vier kilometer. Doordat er langdurig sterk moest worden geremd, raakte het remsysteem oververhit. Uiteindelijk weigerden de remmen. De chauffeur had geprobeerd over te schakelen naar een lagere versnelling, maar dat had alleen tot gevolg dat de wielen op niets meer reageerden. Daardoor suisde de bus steeds sneller naar beneden. Op het moment van de botsing tegen het beton, omstreeks 18.30 uur, moet de bus volgens het onderzoeksrapport 64 à 100 kilometer per uur gereden hebben. Uit politieonderzoek werd geconcludeerd dat niemand aansprakelijk zou kunnen worden gesteld voor het ongeval. (Bron: Wikipedia).

Volgens de Engelstalige Wikipedia was er een speculatie dat de bestuurder de bus opzettelijk naar de tunnelmuur had gestuurd om te voorkomen dat er een nog erger ongeval plaats zou vinden. Aan het einde van de tunnel ligt namelijk een 20-30 meter lange klif. In de getuigenis van de chauffeur gaf hij aan dat hij de muur had overwogen om de bus langzaam te vertragen. Het onderzoek toonde aan dat er geen contact was met de muur was geweest voor de laatste crash.

De remmen van vrachtwagens worden wel vaker oververhit op de steile weg in Måbødalen. In 1998 heeft dit geleid tot een fataal ongeluk en op 21 mei 2016 heeft een brand met een vrachtwagen ervoor gezorgd dat de tunnel voor lange tijd gesloten werd. Waarschijnlijk omdat de oude weg afgesloten is, was een omleiding niet mogelijk. 

We hadden het gedenkbordje redelijk vroeg gezien tijdens ons verblijf op de Hardangervidda en elke keer als we de tunnel ingingen kwam het verhaal weer naar boven. De RV7 is een toeristische weg, maar uit de ervaring die we hadden is het een weg waar hard gereden wordt, vooral op de hoogvlakte. Als je voor het eerst op deze weg rijdt, is het nogal een ervaring om op de weg te blijven. De maximumsnelheid is er tachtig, maar velen rijden harder dan tachtig. Inhaalacties, van de weg afdrukken en bumperkleven heeft ervoor gezorgd dat we weer een ervaring rijker zijn in Noorwegen. Ik vraag me dan altijd af wat men dan bezield om zo te rijden. Is het routine zodat men sneller op de plek van aankomst is? Is het een soort sport? Heeft men last van de trage auto's? Is het een uitdaging om op zulke wegen hard te rijden? Ik kan er na een paar dagen geen oordeel over geven. Gevaagd bij degene waar we via Airbnb een huisje hadden gehuurd, maar die kon ook geen antwoord geven. Het busongeluk werd hierdoor niet veroorzaakt maar heeft wel indruk op me gemaakt.