Dandy uit het noorden - Jan Guillou

Boek details:
Auteur: Jan Guillou
Titel: Dandy uit het noorden
Originele titel: Dandy
Vertaling: Bart Kraamer
Verschijningsdatum: 2013
Bladzijde: 288
Uitgeverij: Prometheus
ISBN: 9789044622652

Flaptekst:
'Dandy uit het noorden' vertelt het verhaal van het jonge bouwkundige genie Sverre en zijn eerste liefde, een Engelse bouwkundestudent, in de eerste decennia van de twintigste eeuw. Na het afronden van hun studie verhuizen de twee naar Wiltshire in het zuiden van Engeland, waar het leven minder idyllisch blijkt te zijn dan Sverre had gehoopt. De inmiddels overleden vader van Sverres geliefde, Lord Manningham, heeft niet alleen zijn titel, maar ook de verantwoordelijkheid over zijn enorme landgoed nagelaten aan zijn enige erfgenaam.

Terwijl Londen nog steeds in de greep is van het proces tegen Oscar Wilde, mengen de twee dandy’s zich met bohemiens en kunstenaars, onder wie de excentrieke leden van de Bloomsbury-groep. Maar zij weten nog niet dat er weldra een oorlog zal uitbreken die Sverres onschuldige wereld vol schoonheid en kunst voorgoed zal veranderen.

Dandy uit het noorden is het tweede boek in de reeks De grote eeuw, maar is ook zonder kennis van het eerste deel, Bruggenbouwers, te lezen.

Jan Guillou is zonder twijfel de populairste schrijver van Zweden. Van zijn boeken werden alleen daar al meer dan tien miljoen exemplaren verkocht, en zijn werk is vertaald in meer dan twintig talen. Zijn nieuwe reeks De grote eeuw is Guillous meest ambitieuze literaire project tot op heden. Bruggenbouwers stond al in de eerste week na verschijning op nummer 1 in de Zweedse bestsellerlijst, en werd een internationale bestseller.

Het boek:
Dandy uit het noorden is het tweede deel uit de lange reeks De grote eeuw. Het eerste deel had ik in februari gelezen en nu dus het tweede deel. Waar het in het eerste deel ging over de broers Lauritz en Oscar, gaat het tweede deel over de jongste broer Sverre. Zoals in het eerste deel was te lezen ging Sverre er vandoor naar Wiltshire, Engeland met de Engelsman Albie. Het is juni 1901, een andere wereld in Wiltshire. Sverre gespecialiseerd in treinverkeer en Albie in machineleer. In Engeland komt Sverre meer te weten over het leven van Albie voordat hij hem ontmoette op de universiteit in Dresden. Zo heet Albie eigenlijk Lord Albert Fitzgerald en was hij een van de dandy’s in de kring van Oscar Wilde. Tevens is Albie erfgenaam van Manningham op Manningham House. Hoe gaat Sverre, van arme afkomst, reageren op de Engelse aristocratie en hoe zal Albie zich manifesteren ten opzichte van Sverre? Dit zijn interessante vragen die Jan Guillou perfect weet te beschrijven in dit boek. Het leven in Engeland wordt mooi en levendig verwoord door Guillou. Het leven van de andere broers wordt ook heel subtiel in het verhaal van Sverre verweven. Zo gaan Albie en Sverre in 1909 - 1910 naar Kenia in Brits Oost-Afrika vanwege een bruiloft van Pennie, de zus van Albie. Zo komen ze erachter dat er zo'n vijf- of zesduizend Indiërs / koelies bij de bouw van de spoorlijn zijn gestorven. De botten liggen langs de spoorlijn. Groot-Brittannië mocht in geen geval de indruk wekken dat ze niet naar Afrika waren gekomen om de slavernij af te schaffen. Dus moesten ze doorgaan met het inschepen van Indiërs en die stierven weliswaar als vliegen maar de Britten konden het vaandel van het fatsoen hooghouden. Geen dwangarbeid door de Britten in Afrika. Op internet kwam ik het boek Een Deense in Afrika van Karen Blixen tegen waar denk ik meer over de Indiërs te lezen is. Daarnaast wordt net als in het eerste deel de wandaden van de Belgen in Congo beschreven en de The Congo Reform Association met Roger Casement. Meer over Roger Casement is te vinden op deze website. In de zomer van 1907 gaan Albie en Sverre naar Noorwegen, onder andere naar de moeder van Sverre in Osterøy en Tyssebotn. Sverre heeft zich dan al op het maken van schilderijen gestort en maakt daar een portret van zijn moeder en het schilderij is eigenlijk een verzoeningsgebaar naar Lauritz toe die een dag later op Frøynes zou arriveren.

De Eerste Wereldoorlog en de invloed hiervan op Engeland ontbreekt natuurlijk niet in het verhaal en welke invloed de oorlog heeft op de 'Duitsgezinden' Sverre en Albie. Het boek eindigt in april 1919 te Berlijn.

Conclusie:
Een waardig tweede deel in De Grote Eeuw serie. Net als in het eerste deel krijg je weer een geschiedenisles van Jan Guillou. Deze keer het leven in Engeland gezien vanuit Sverre en Albie. Voor mij persoonlijk weer een leerzame reis. Zo van dichtbij heb ik die periode niet eerder ervaren. Het voelt alsof je zelf een onderdeel bent van die tijd. Zo gebruikt Guillou echte namen uit die tijd. De leden van de Bloomsbury-groep komen ook met hun echte namen voor in het boek. Verder heeft Guillou de verhaallijn uit het eerste deel gebruikt om het verhaal van Sverre er aan op te hangen. Het gaat dan voornamelijk om de tijd in Noorwegen en in Afrika. 

De Grote Eeuw serie wordt steeds interessanter. Hoe gaat het verder met de broers na de Eerste Wereldoorlog en hoe komen ze uit de volgende oorlog? Voor mij is dit nu al de beste serie die ik gelezen heb. Ik lees wel eens dat de delen losstaand zijn te lezen, maar dat is absoluut niet aan te bevelen. Wil je genieten van de serie dan is het in volgorde lezen absoluut een must. Ik hoop dat Guillou er nog een paar delen erbij schrijft. Trouwens een complimentje voor de cover. Die past namelijk perfect bij het verhaal. Het beeld blijft het hele verhaal bij.

Wetenswaardigheden:

• Rudolf Diesel. Theorie und konstruktion eines rationellen wärmemotors zum ersatz der Dampfmaschine etc.
• Ättestupa, de mythe dat oude mensen zich van een klif storten om hun familie te ontzien. In de serie Norsemen wordt dit mooi weergegeven.
• Albie en Sverre sluiten zich aan bij de Bloomsbury-groep.
• Cleveland Street schandaal.
• De vader van Albie had op Trinity College Frederic William Maitland als klasgenoot.
• Albemarle club.
• Het boek Reisebilder van Heinrich Heine. 
• De schilder Edgar Degas en zijn balletreeks.
• Emile Zola.
• Saskia van Uylenburgh.
• The Criterion aan Piccadilly Circus.
• Eugen Sandow. Eugen Sandow heet Friedrich Wilhelm Müller. Een Duitser.
• Wagners Persifal.
• Schilderijen van Adolph Tidemand en Hans Gude tentoonstelling in Bergen.
• George Ives.
• Orde van Chaeronae.
• Die Forelle van Schubert.

• Gedeelte uit het boek: De eerste leeuwenjacht op Kekopey was natuurlijk fascinerend geweest om te zien, maar het was niet meer dan een natuurlijk element in de Afrikaanse landbouw en veeteelt, ongeveer zoals wanneer de Samen in Noord-Noorwegen op wolven en veelvraten jaagden.
• De God Engai van de Masai stam.
• Menerthagen. Opstand van Nandi de kop ingedrukt door ze dood te schieten. Zijn naam lijkt op die van Richard Meinertzhagen.
• Wijn bij Barry, Rudd & Bos in Londen.
• Sterrennacht boven de Rhône van Van Gogh, De Baadsters en Château Noir van Cézanne.
• Gaugin met Stille Oceaan mensen.
• Roman La porte étroite van André Gide.
• Grafton Galleries.
• Emmeline Pankhurst en Suffragette.
• Het zinken van de Titanic. Vijftig schilderijen van Sverre van Afrika waren aanwezig op de Titanic.
• Henri Matisse.
• John Maynard Keynes.
• Spotprenten.

Recensies:

- Blik op de wereld

- Volkskrant

- Hebban

- Check dit ff