Pagina's

maandag 13 juni 2022

Lachend naar Walhalla - Tom Shippey

Boek details:
Auteur: Tom Shippey
Titel: Lachend naar Walhalla
Oorspronkelijke titel: Laughing Shall I Die: Lives and Deaths of the Great Vikings
Vertaling: Roelof Posthuma
Verschijningsdatum: 2021
Bladzijde: 453
Uitgeverij: Omniboek
ISBN: 9789401918299


Flaptekst:
Tom Shippey beschrijft in ‘Lachend naar Walhalla’ de heldhaftige sterfscènes, doodsliederen en grimmige humor die kenmerkend zijn voor de saga’s van de Noormannen. Het is de doodsverachting van de Vikingen die ons eeuwenlang heeft geïntrigeerd. Tegenwoordig worden de Noormannen gepresenteerd als vreedzame ontdekkingsreizigers en handelaren, maar in de oude saga’s en legendes zagen ze zichzelf als bloeddorstige krijgers en plunderaars. Aan de hand van Oudnoorse literatuur en archeologische vondsten duikt Tom Shippey in de psychologie en denkwereld van de tot de verbeelding sprekende Vikingen.

De auteur:
Tom Shippey (1943) is emeritus hoogleraar aan Saint Louis University (Missouri) en heeft lesgegeven aan zes universiteiten in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, waaronder Oxford en Harvard. Shippey was professor Oud- en Middelengelse literatuur en is een groot kenner van de Oudnoordse literatuur. Hij heeft vele publicaties over middeleeuwse literatuur geschreven en staat bekend als kenner van Tolkien, over wie hij ‘J.R.R. Tolkien. Author of the Century’ schreef.

Het boek:
Eind 2021 ben ik begonnen in dit boek. Begin mei 2022 had ik het boek uit. Zelden zo lang gedaan over een boek. De reden dat het zo lang heeft geduurd is de hoeveelheid informatie die verteld wordt. Een gedeelte uit het voorwoord:

In dit boek gaat het over individuele personen, specifieke gedichten en vooral over collectieve psychologie: wat maakte de Vikingen zo anders dan anderen?

In drie delen en twaalf hoofdstukken wordt het tijdperk van de Vikingen uitgebreid beschreven. Veel gedichten, saga's, Vikingen en schrijvers komen aan bod. In het eerste deel, met de titel De moeilijke dood, komt de humor van de Vikingen uitgebreid aan bod. Het is hun geheime wapen en een deel van hun denkwereld. Maar wees gewaarschuwd! Er zit een gemeen trekje in. Er worden een aantal voorbeelden beschreven en die van Ragnar Lodbrok is de bekenste vanwege de serie Vikings.

Vikinghumor: de held en de biggetjes
Ragnar Lodbrok zou een lied hebben gezongen terwijl hij de dood vond in de slangenkuil van koning Ella. Het lied heet ‘Ragnars doodslied’ of ‘Het lied van de kraai’ (Krákumál). De laatste halve regel van zijn doodslied luidt Laejandi skalk deyja. Letterlijk ‘lachend zal ik sterven‘. De humor heeft te maken met biggen en dit staat in het Corpus Poeticum Boreale.

In de volgende hoofdstukken worden de verhalen van Hygelac en Hrolf, Völsungen en nevelingen, Ragnar en de Ragnarssons en lelijke egil en koning Bloedbijl ontleden. 

Het tweede deel, met de titel Naar het grotere plaatje, gaat over Viking Göngu-Hrólf. Hij was de grondlegger van het hertogdom Normandië. Tegenwoordig beter bekend als Rollo uit de Vikings TV-serie. Ook gaat het over de Zweedse Vikingen uit Gotland die naar het oosten zijn gegaan. Ze werden daar Roes genoemd en komen terecht in Byzantium - Miklagard.

Het derde deel heeft als titel Het verhaal van het noorden. Dit deel gaat over de jarls en de Jomsvikingen, trelleborgen waarvan de grootste in Aggersborg stond. Trellborgen, cirkelvormige versterkingen met vier poorten in de richting van de vier windstreken. Twee wegen die de cirkel in kwadranten verdeelden. In elk kwadrant stonden vier of meer identieke langhuizen. De runensteen van Harald Blauwtand in Jelling. De slag bij Hjörungavag en de slag bij Svöld. Het verhaal van twee Olafs, Olaf Tryggvason en Olaf Haraldsson. Het einde van het Vikingtijdperk op 25 september 1066.

In de laatste zestig bladzijdes de voetnoten en bibliografie. Zeer uitgebreid met twee interessante feiten. Het eerste zijn de Nederlandse vertalingen van de saga’s door Marcel Otten en het tweede dat het leven van Snorri Sturluson is beschreven in Nancy M. Browns biografie Song of the Vikings. Dankzij Snorri Sturluson is men veel te weten gekomen over de Noordse mythologie.

Snorri Sturluson

Conclusie:
In Lachend naar Walhalla komt eigenlijk alles wat ik zelf weet over de Vikingen bij elkaar. Op BlogZweden een aantal keren over films, series en boeken geschreven die te maken hadden met Vikingen. Een aantal series en films worden genoemd in het boek en wel de onderstaande:
De Jomsviking serie van Bjørn Andreas Bull-Hansen wordt niet genoemd in het boek maar is wel een geweldige serie over hoe het leven van de Jomsvikingen eruit zag en komt overeen met de Jomsviking saga die aangehaald wordt in Lachend naar Walhalla. Verder wordt er geprobeerd om te achterhalen of de verhalen uit de gedichten en saga's daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. Dit wordt gedaan met feiten, runenstenen en vergelijken van meerdere verhalen. De Vikingen waren geen schrijvers en hielden dus niets bij. De verhalen werden verteld via skalds en die verhalen werden elke keer doorverteld. De monikken schreven natuurlijk wel maar dan vanuit hun perspectief en ook in het verre oosten hield men de verhalen van de Vikingen bij. Door alles te vergelijken blijkt bv dat Ragnar Lodbrog niet in de slangenkuil van koning Ella is gestorven.

Ontzettend veel informatie en veel ervan verder bekeken en dit heeft er zeker voor gezorgd dat het zo lang duurde voordat ik het boek uit had. En ook had ik hetzelfde gevoel als bij het boek Saga's van de Westfjorden en omstreken van Marcel Otten. Heel veel namen en ook nog eens dezelfde namen. Moelijk te volgen maar toch gelukt om het boek volledig uit te lezen. Het is een boek geworden die je weer opnieuw gaat bekijken als je weer wat meer wilt weten over een bepaalde persoon of saga. Een compliment voor de auteur en de vertaler.

Wetenswaardigheden:
Ik heb ontzettend veel wetenswaardigheden opgeschreven. De helft daarvan weer verwijderd omdat het anders teveel zou zijn geworden.
Recensies:
- Historiek

Geen opmerkingen:

Een reactie posten