Saga's van de Westfjorden en omstreken - Marcel Otten

Boek details:
Titel: Saga's van de Westfjorden en omstreken
Vertaling: Vertaald uit het Oudijslands door Marcel Otten
Verschijningsdatum: 2013
Bladzijde: 512
Uitgeverij: Athenaeum
ISBN: 9789025301439

Flaptekst:
IJsland kent een bijzonder rijke traditie van saga’s. De bekroonde vertaler Marcel Otten selecteerde uit dit enorme corpus drie fascinerende saga’s en vertaalde ze uit het Oudijslands in sprankelend Nederlands.
De saga van Gisli, De saga van de Grindbankbewoners en De saga van de mensen uit het Zalmrivierdal zijn verhalen over eer en bloedwraak, noodlot, trouw en heldenmoed. De saga’s nemen de lezer mee in een avontuurlijke wereld van sterke, onafhankelijke vrouwen en taaie, onverschrokken mannen. Ze geven een prachtig beeld van de fascinerende sociale verhoudingen in het pas bevolkte middeleeuwse IJsland.

Het boek:
Het boek is een vertaling van drie IJslandse saga's door Marcel Otten met een inleiding door de recent overleden prof. dr. M.C. Van den Toorn. De inleiding is een interessant stuk over de IJslandse geschiedenis. In iets meer dan een halve eeuw - van circa 870 tot circa 930 - werd het aanvankelijk onbewoonde IJsland gekoloniseerd door Noren, die daar tenslotte een bevolking van zo’n 50000 zielen vormden. Wat in de saga's vaak voorkomt is de Algemene landsvergadering, het Alding, dat eens per jaar bijeenkwam op Thingvellir (de Dingvelden) en nu een nationaal park is. In de inleiding worden niet alleen de drie saga's die in het boek vertaald zijn aangehaald, maar ook andere saga's zoals De saga van Njal, De saga van de Völsungen, De saga van Grettir en Verhalen uit de Vikingtijd. Allemaal vertaald door Marcel Otten. De saga’s in het boek zijn de zogenaamde Islendingasögur, de saga’s over de IJslanders zelf, ook wel geslachtssaga’s of familiesaga’s genoemd.

In de inleiding kom je onder andere te weten dat het graf van Gudrun uit de Laxdælasaga tot op heden bewaard is gebleven aan de voet van de heilige berg, Helgafell.

Daarnaast werd in de inleiding ook duidelijk dat de saga's lastig zijn om te volgen. In een saga komen een groot aantal namen voor die ook nog eens vaak hetzelfde zijn. Zou het mij lukken om de drie saga's te kunnen lezen en te volgen?

Het boek:
Het boek bevat de vertaling van de drie onderstaande saga's en het verhaal van Bolli:

• De saga van Gisli - Gísla saga Súrssonar
• De saga van de Grindbankbewoners - Eyrbyggja saga
• De saga van de mensen uit het Zalmrivierdal - Laxæla saga
• Het verhaal van Bolli - Bolla páttr

Elke saga begint met een overzicht van de familiebanden. Hieronder de familiebanden in De saga van Gisli:

Tijdens het lezen is het duidelijk dat de verhalen vroeger verteld werden en tijdens het vertellen dingen zijn aangepast totdat het verhaal op schrift terecht kwam. Het zijn verhalen die naar mijn mening verteld moeten worden. Het lezen kan wel, maar je moet goed bijhouden wie wie is. Door de vele namen en dan ook nog eens dezelfde namen vond ik het verwarrend en kon de aandacht er niet bij houden. Ik ben dan ook gestopt met lezen vlak voor het einde van de tweede saga. Het bleef niet meer hangen en ik was de draad van het verhaal kwijt. Jammer, maar de verhalen hebben mij toch inzicht gegeven in het verleden van IJsland. Vroeger en nu een bijzonder land. Ik ben er zelf nooit geweest, maar kan de vertellingen levendig voor mij zien in het IJslandse landschap. Ook bijzonder hoe men vroeger met elkaar omging en dat men toen al een Ding had waar het recht zegevierde. Toch niet voor niets een gedeelte gelezen en wie weet lees ik de derde saga nog wel een keer.

Wetenswaardigheden:

• Men heeft het over het eilandje Stokkaholm. Zou zo maar Stockholm kunnen zijn geweest.
• Harald Grauwpels heerste over Noorwegen.
• Helschoenen. Overledene krijgt die aan voor zijn weg naar Walhalla. 
• Het viel me op dat Gisli veel dicht.
• Grote boodschap op het Schijtrif.
• In De saga van de Grindbankbewoners de introductie van Snorri Thorgrimsson ook wel Snorri de Priester genoemd.
• Rotsen die de Slavensprong werd genoemd nadat twee slaven er waren afgesprongen.
• Eirik de Rode ontdekte Groenland.
• De Zweedse berserkers Halli en Leiknar dichten zelfs.
• Palna-Toki de hoofdman van de Jonsvikingen. De stad Jomsborg.
• Joelfeest.
• Na de dood van Thorolf Dwarspoot bleek dat hij niet vredig lag. Hij kwam regelmatig terug en viel onder andere de weduwe aan. 
• Kaap van Dwarspoot.
• Hauks rivier. 
• Ofeigs waterval.
• Dufgus’ Dal.
• Aardverschuiving die Geirvör werd genoemd.
• Egils Pas na de dood van Egil van Zwaanfjord.
• Toentertijd was het bij de wet vastgelegd dat degene die andermans slaaf doodde naar het huis van de slaaf moest gaan om weergeld te betalen en hij moest aan die reis beginnen voor de derde zonsopgang nadat de slaaf was gedood. Het weergeld bedroeg drie ons zilver. Als het weergeld was betaald, kon er geen rechtsvervolging voor het doden van de slaaf worden ingesteld.
• Het Ding op bladzijde 190: Wonden worden tegen elkaar weggestreept en doodslagen ook.
• Cimbalbaai in Groenland is vernoemd naar Thorleif Cimbal. Thorgunna zei dat Herdershuthout (Skálholt) ooit de meest aanbeden plek van IJsland zal worden. Dit klopt want het werd in 1056 de eerste bisschopszetel van IJsland. Thorgunna wenste daar ook begraven te worden.
• Maria-lichtmis op 2 februari.
• Bolli Thorleiksson. 

Tijdens de zoektocht naar informatie kwam ik erachter dat De saga van Gisli verfilmd is. De film is hieronder te bekijken.