Auteur: Stefan Ahnhem
Titel: Motief X
Oorspronkelijke titel: Motiv X
Vertaling: Tineke Jorissen-Wedzinga
Verschijningsdatum: 2020
Bladzijde: 526
Uitgeverij: The House of Books
ISBN: 9789044359879
In Helsingborg vindt een reeks ogenschijnlijk willekeurige moorden plaats. Hoofdinspecteur Fabian Risk wordt geacht het onoplosbare op te lossen, maar ziet geen enkel verband tussen de moorden. De moord op de jonge vluchteling lijkt niet gepleegd uit vluchtelingenhaat. De dood van de man in het winkelcentrum was een wrede executie. Objectief bekeken is het niks anders dan een reeks bloedige moorden zonder motief. Maar wat als dat precies de bedoeling is? Wat als moorden het enige doel van de dader is? En hoe ontmasker je dan een moordenaar zonder motief? Fabian Risk wordt echter afgeleid van de zaak door zijn vastberadenheid om een corrupte collega te ontmaskeren en omdat hij zijn gezin bij elkaar moet proberen te houden. Terwijl de jacht op de dader steeds wanhopiger wordt, begint zijn hechte team uit elkaar te vallen.
Het boek:
In 2017 verscheen het derde deel uit de Fabian Risk serie. De vertaling van het vierde deel liet blijkbaar wat op zich wachten. Ondertussen is in Zweden het vijfde deel al verschenen. Ik moet zeggen dat ik bijna de Engelstalige versie was gaan lezen toen het nieuws kwam dat de vertaling eraan zat te komen. Ik mocht vervolgens ook nog eens meedoen met de Hebben leesclub over Motief X. Dat mocht ik met het vorige deel ook al. Mijn Hebban recensie over het boek is hier te lezen. De vorige delen waren Zonder gezicht, Negen en 18 graden onder nul. Ik moet zeggen dat ik Stefan Ahnhem een van de beste schrijvers vind en dat eigenlijk al vanaf het eerste boek en het interview op Scandinavië-XL in 2014.Het verhaal bestaat uit drie delen en beslaat veertien dagen van 13 juni 2012 t/m 27 juni 2012. Het verhaal begint met een proloog op 24 augustus 2007 in het Ramlösa Brunnspark te Helsingborg. Inga Dahlberg is getrouwd met Reidar, maar Inga heeft een minnaar, Ingvar Molander. Het loopt niet goed af met Inga.
Het eerste deel beslaat de periode van 13-16 juni 2012. Matilda, de dochter van Risk die in het vorige deel is neergeschoten, is bij bewustzijn gekomen na vier weken. Fabian heeft verlof genomen en gaat vanuit zijn huis de zelfmoord van Hugo Elvin onderzoeken terwijl hij zoveel mogelijk bij zijn gezin wil zijn. Het gezin waar weinig van over is gebleven na de heftige gebeurtenissen in het vorige deel. In deze dagen ligt de focus op inspecteur Irene Lilja, een collega van Risk. Lilja moet een moord onderzoeken op de Syrische elfjarige Moonif uit Bjuv. Het is een gruwelijke moord en de Zweedse cover en de boektrailer worden dan direct duidelijk. Het gaat om een Syrische jongen en de link met de Zweden-Democraten en de vluchtelingenpolitiek wordt al snel gelegd. Het team van Risk moet het al zonder Risk doen maar vervolgens ook zonder Tuvesson die moet afkicken vanwege haar drankprobleem. Klippan gaat het onderzoek leiden.
Het eerste deel beslaat de periode van 13-16 juni 2012. Matilda, de dochter van Risk die in het vorige deel is neergeschoten, is bij bewustzijn gekomen na vier weken. Fabian heeft verlof genomen en gaat vanuit zijn huis de zelfmoord van Hugo Elvin onderzoeken terwijl hij zoveel mogelijk bij zijn gezin wil zijn. Het gezin waar weinig van over is gebleven na de heftige gebeurtenissen in het vorige deel. In deze dagen ligt de focus op inspecteur Irene Lilja, een collega van Risk. Lilja moet een moord onderzoeken op de Syrische elfjarige Moonif uit Bjuv. Het is een gruwelijke moord en de Zweedse cover en de boektrailer worden dan direct duidelijk. Het gaat om een Syrische jongen en de link met de Zweden-Democraten en de vluchtelingenpolitiek wordt al snel gelegd. Het team van Risk moet het al zonder Risk doen maar vervolgens ook zonder Tuvesson die moet afkicken vanwege haar drankprobleem. Klippan gaat het onderzoek leiden.
Het onderzoek laat een enge kant van Zweden zien. De kant van de Zweden-Democraten onder leiding van Jimmy Åkesson. De Zweden-Democraten werden in 2012 steeds populairder en de eerdere banden met de nazi's ligt nog vers in het geheugen. Dit blijkt wel uit een geheime bijeenkomst van Partij van de Zweden, de Nationaal-Democraten of Nest Drie van de Scandinavische Verzetsbeweging, zoals ze zich in Skåne noemen, waarbij muziek van Sabaton van het album Carolus Rex te horen is. Ik moet zeggen dat ik nog niet eerder van die partijen gehoord heb en kan er ook niets over vinden, wel van Nordiska motståndsrörelsen. Niet verrassend dat de muziek van Sabaton wordt gedraaid. De band kan makkelijk gelinkt worden aan de nazi's. In de beginjaren werd dit ook gedaan volgens dit interview.
Racisme en fascisme zijn niet de enige thema's die Ahnhem aanhaalt in Motief X. Depressie en pedofilie zijn ook thema's die aan bod komen. De film Madicken en dan vooral de openingsscène wordt genoemd in het kader van pedofilie.
De moord op de jongen en het bijhorend onderzoek is eigenlijk het hoofdverhaal van dit deel. Daarnaast is Fabian bezig met zijn eigen onderzoek naar zijn collega Molander en wordt de politie ook nog eens opgeschrikt door een aantal willekeurige moorden. Er gebeurd weer veel in Motief X en je moet de aandacht er goed bijhouden.
In de vorige delen was er al wat te lezen over de dobbelsteendader.Deze informatie is erg handig om te weten. Ik was het zelf ook al weer vergeten. De dader heeft een verleden en het moment dat de dader veranderde was de gebeurtenis op zondag 15 september 2002. Op dat moment maakte hij deel uit van een groep die in het geheim de verboden op Qi gong geïnspireerde meditatie- en trainingsvorm Falun Gong beoefende. Daarvoor was de dader al in de ban van de dobbelstenen sinds de dag dat hij De Dobbelman van Luke Rhinehart had gelezen. Na ruim zeven jaar in een heropvoedingskamp komt hij vrij. Meer informatie over de dader is te lezen in Epiloog X in vooral Negen en wat in mindere mate in 18 graden onder nul.
Ik heb het boek De Dobbelman niet gelezen maar wel de flaptekst. Het is een experiment die onderdeel van je leven kan worden als je de dobbelstenen laat leiden.
Conclusie:
Ahnhem weet het weer voor elkaar te krijgen om een boek af te leveren die dagen na het lezen nog in je hoofd blijft zitten. Geweldig zijn ook de voorbereidingen die zelfs twee delen eerder aan bod kwamen. Ook de hoofdrolspelers zijn ieder boek weer een verrassing. Tot nu toe is geen enkel boek hetzelfde. Motief X is dit keer het eerste deel van twee delen. Weer een nieuw concept. Het boek is ook deze keer een genot om te lezen. Op het tweede deel hoeft niet lang gewacht te worden. En dan maar hopen dat het zesde en laatste deel ook wordt vertaald.
Wetenswaardigheden:
- Moord van neonazi Pierre Ljunggren op Gerard Gbeyo in de buurgemeente Klippan. De moord is beschreven in de biografie van Stieg Larsson.
- Bij het boek hoort net als bij de vorige delen een soundtrack.
- Dobbelsteen icosaëder met twintig vlakken.
- De band Apparatjik.
- Op de radio Jessika Gedin in het programma Spanarna.
- Wizex, Robert Wells en Lasse Stefanz, de favoriete muziek van slachtoffer Lennart.
- Igor Skanås over zijn broer: Er is geen geld. Hoewel Zweden een van de hoogste belastingtarieven ter wereld heeft, hebben we geen geld om voor mensen als Asser te zorgen. Dat lijkt misschien vreemd, tot je ziet dat alles gaat naar mensen in alle kleuren van de regenboog die onze grenzen platlopen. Dat zijn blijkbaar degenen over wie wij ongerust moeten zijn, niet over onze eigen mensen.
- Trentemøllers The Last Resort. Had Fabian net als Vlecht in zijn collectie.
- Georgi Markov.
