Dit is voorlopig de laatste blogpost over Stevns Klint. Een bezoek aan de vuurtoren Stevns Fyr mocht niet ontbreken en dit was dan ook de laatste halte in de omgeving van Stevns Klint. Eigenlijk zijn er twee vuurtorens te bezichtigen, een oude eerste vuurtoren, gebouwd in 1816 - 1818 en de nieuwe vuurtoren, gebouwd in 1877 - 1878.
De eerste vuurtoren is geen toren maar is een halfronde uitbreiding aan het einde van de woning van de vuurtorenwachter. De signalen van de vuurtoren waren vanaf grote afstand op zee goed te zien. De vuurtoren en de woning van de vuurtorenwachter zijn ontworpen door de architect Poul (de) Løvenørn.
In 1878 werd de nieuwe vuurtoren in gebruik genomen. Deze keer koos men ervoor om een echte toren van 27 meter te bouwen, gemaakt van kalksteen van het nabijgelegen klif. Het gebied rondom de vuurtoren was lange tijd in gebruik door het leger ten tijde van de Koude Oorlog. In 2002 werd het gebied vrijgegeven voor het publiek en werd het mogelijk om de vuurtoren te bezoeken. Tot 2011 had de marine een uitkijkpost aan de voet van de vuurtoren. Dit gebouw is tegenwoordig een museum. Er zijn plannen om Stevns Fyrcenter te creëren met tentoonstellingen over de geschiedenis en de natuur rond de klif. Dit is te lezen op een informatiebord. Op dit moment ziet het er nogal militairachtig uit met onder andere een groot hek waar je door moet om de vuurtorens te kunnen bezichtigen. Nu begrijp ik ook waarom. Het was al laat dus we waren al blij dat we er konden rondlopen. De 'nieuwe' vuurtoren zat helaas in de steigers.
Op deze website staan nig een aantal mooie oude foto's.
Toen Hanna Duncker negentien jaar oud was, werd haar vader veroordeeld voor moord. De schaamte en verwarring zorgden ervoor dat ze van het eiland Öland wegvluchtte en ergens anders een nieuw leven opbouwde. Pas zestien jaar later, na het overlijden van haar vader, keert ze terug naar haar geboortedorp, om aan het werk te gaan als rechercheur bij de politie van Kalmar, aan de andere kant van de zeestraat.
Op haar eerste dag wordt ze samen met haar partner Erik Lindgren naar een plaats delict op Öland gestuurd waar het lichaam van een vijftienjarige jongen is aangetroffen. De jongen blijkt de zoon van haar jeugdvriendin te zijn. De zaak trekt de aandacht van veel bewoners, die Hanna's terugkeer niet allemaal waarderen, getuige de dreigende, anonieme telefoontjes die ze krijgt. Wat is er precies aan de hand op het eiland?
De auteur:
Johanna Mo is in 1976 te Kalmar geboren maar woont sinds haar studententijd in Stockholm. Bijna twintig jaar heeft ze gewerkt als schrijver, redacteur, docent, criticus, vertaler en corrector. Ze heeft al redelijk wat boeken op haar naam staan waaronder de vierdelige serie met Helena Mobacke. Deze boeken zijn nog niet naar het Nederlands vertaald. De serie waarvan De Nachtegaal het eerste deel is, met Hanna Duncker in de hoofdrol, is nu dan wel vertaald. Vanaf 2020 gaat Johanna Mo zich fulltime bezighouden met schrijven van haar eigen boeken.
Het boek:
Ik mocht van HarperCollins het boek alvast lezen voor de daadwerkelijke publicatie. Hiervoor bedankt. Het boek beslaat een periode van woensdag 15 mei tot en met maandag 20 mei. Elke dag is een deel en de delen zijn weer onderverdeeld in korte hoofdstukken. Tussen de hoofdstukken komt er regelmatig een hoofdstuk met de titel De Laatste Dag. Hiermee begint het verhaal trouwens ook.
Op woensdag 15 mei wordt Hanna Duncker geïntroduceerd. Ze is de dochter van Lars Duncker en de zus van Kristoffer. Ze is geboren in 1984 en opgegroeid aan de oostkant van Öland, maar is op een gegeven moment vertrokken naar Stockholm. Ze heeft daar de politieacademie gevolgd en had werk als rechercheur bij de politie in Stockholm. In Stockholm had Hanna in een flat van vijf verdiepingen ingeklemd gezeten tussen mensen van wie ze niets wist. Na zestien jaar in Stockholm te hebben gewoond, woont ze nu sinds een maand aan de rand van het dorpje Kleva op Öland. Haar vader is vorig jaar herfst overleden en ze is naar Öland gegaan om de zaken af te handelen. Uiteindelijk is ze weer gaan wonen op Öland en is sinds een dag rechercheur bij de politie van Kalmar. Woensdag 15 mei is dus haar eerste werkdag.
Het is al vrij snel duidelijk dat ze een verleden heeft. Haar broer Kristoffer woont in Londen en heeft zijn achternaam veranderd naar Baxter. Hij wil niets meer te maken hebben met zijn verleden. Het verleden is dat na de dood van hun moeder het erg slecht ging met vader Lars en uiteindelijk een misdaad heeft begaan die Hanna nog altijd achtervolgt. Vooral nu ze weer terug is op Öland. De misdaad van haar vader was voor Hanna de reden om bij de politie te gaan. Nu is werkzaam bij de politie van Kalmar waarvan Ove Hultmark haar baas is. Ove Hultmark heeft zestien jaar geleden het onderzoek naar haar vader geleid. Ze maakt kennis met haar collega's en haar directe collega is Erik Lindgren. Andere collega's zijn Amer Moghadan, Daniel Lilja en Carina Hansson. De eerste dag van Hanna begint al direct heftig. Op het Alvaret, Möckelmossen is een dode gevonden. Het slachtoffer is een jongen van ongeveer vijftien jaar en ligt tegen de muur en had een bloedooievaarsbek bloem in zijn hand.
Op die woendag wordt ook Rebecka Forslund geïntroduceerd met puberzoon Joel, dochter Molly en man Petri. Er zit negen jaar tussen Joel en Molly en Petri is niet de vader van beiden. Ze wonen in Gårdby. Het is al snel duidelijk wie het slachtoffer is. Rebecka en Hanna kennen elkaar nog van vroeger en waren toen beste vriendinnen. Ze ontmoeten elkaar zestien jaar later weer en het nieuws wat Hanna brengt is verschrikkelijk. Hanna belooft aan Rebecka om de dader te vinden. Tijdens het onderzoek krijgt Hanna ook nog eens te maken met haar verleden en krijgt dreigtelefoontjes en sms'jes op haar telefoon.
Conclusie:
Geen standaard thriller deze keer. Het is een uitgewerkt verhaal waarin gevoelens en relaties centraal staan. Er wordt ruim de tijd genomen hoe het leven van Hanna zo is geworden vanwege een gebeurtenis uit het verleden en waarom ze terugkeert naar Öland. Het eiland waar ze na de dood van haar moeder geen fijne herinneringen meer aan heeft. Daarnaast komt het verleden, heden en toekomst van haar collega Erik uitgebreid aan bod. Ook haar relatie met Rebecka wordt goed uitgewerkt. Het leven van Rebecka en haar gezin staat ook centraal in het verhaal. Het blijft allemaal klein. Dat kan ook niet anders want zo groot is Öland niet en er wordt veel geroddeld op het eiland. Doordat het klein blijft kan Johanna Mo het verhaal goed neerzetten. Johanna Mo is geboren in Kalmar en heeft dus vrij veel kennis van Öland en dat is ook goed te lezen. Zelf ben ik een aantal keer op Öland geweest en de sfeer die Johanna Mo neerzet klopt met de realiteit. Veel bekende plekken komen in het verhaal aan bod zoals Möckelmossen, keramiek langs de weg, de zonsondergangen bij de zee, het kasteel in Kalmar, de brug naar Öland, het Alvaret, het plaatsje Färjestaden etc.
Het verhaal zelf wordt vanuit verschillende kanten verteld door natuurlijk Hanna, maar ook door Erik, Rebecka en Joel. Soms overlappen de vertellingen elkaar en wordt een scène vanuit verschillende kanten bekeken. Zeer knap gedaan. Ook de onderbrekingen van De Laatste dag passen naadloos in het verhaal. Het verhaal waar het meer gaat om de gevoelens van mensen in de omgeving van het slachtoffer en de dader. De vader van Hanna was namelijk ook een dader. Het thema van het verhaal is eigenlijk nog belangrijker. In het nawoord geeft Johanna Mo aan dat een gebeurtenis op 27 oktober 1991 inspiratie voor De Nachtegaal was. Het ging om een moord die in Zweden de taximoord werd genoemd. In die zaak werd taxichauffeur Dusanka Petrén ontvoerd en later vermoord door twee jonge mensen uit Kalmar, ingehuurd door haar ex-man. De zus van Johanna Mo had een relatie met een van de drie jonge mannen die van de moord werden verdacht, en een andere met wie ze in haar vrije tijd werkte. Na dertig jaar kon Johanna Mo deze gebeurtenis, die een enorme impact heeft gehad op haar leven, verwerken in dit boek. Meer informatie over het voorval is te lezen in dit interview.
Een erg goed eerste deel in een nieuwe serie die zich afspeelt op Öland. Eindelijk weer eens een serie die zich daar afspeelt. Een aantal boeken van Johan Theorin speelden daar ook af. In de zomer van dit jaar komt in Zweden het tweede deel uit.
Wetenswaardigheden:
Over het uiterlijk van Hanna kom je best wel veel te weten. Ze is vijfendertig jaar, een meter vijfentachtig lang en zou op Brienne of Tarth uit Game of Thrones lijken.
Hanna heeft op haar linkeronderarm een tatoeage van een nachtegaal. De vogel die de duisternis moest verjagen. De nachtegaal heeft tevens een andere rol in het verhaal,
Na de wandeling langs de klif van Stevns Klint zijn we ook nog even met de auto naar het koldkrigsmuseum Stevnsfort en Boesdal Kalkrud geweest. Gewoon om even te kijken .Het was al laat en het museum zat al dicht. Toch nog een paar foto's van buiten gemaakt. Ik moet zeggen dat ik wel erg benieuwd ben naar de 18 meter onder de grond liggende 1,7 kilometer lange gang. Vanwege corona zit de tunnel nu nog dicht. Volgens de website van Østsjællands Museum werd Stevnsfort in 1953 ingewijd, maar pas in 1955 volledig voltooid. De achtergrond voor de bouw was de ontwikkeling van de Koude Oorlog na de Tweede Wereldoorlog en niet in de laatste plaats de toetreding van Denemarken tot de NAVO in 1949. De belangrijkste vijand was nu het communistische 'Oostblok', die bestond uit de Sovjet-Unie en een aantal Oost-Europese landen. Denemarken bevond zich in de frontlinie van de Koude Oorlog, omdat ze buren van het Oostblok waren via de Oostzee. Daarom werden Stevnsfort en Langelandsfort gebouwd, die samen de toegang tot de Deense zeestraten (Sont, Storebælt en Lillebælt) vanuit het oosten bedekten. In oorlogstijd moesten de forten deze wateren blokkeren totdat er versterkingen uit het westen kwamen. In vredestijd dienden de forten als maritieme bewaking, waar elke dag, de klok rond, al het passerende scheepvaartverkeer werd gevolgd.
Stevnsfort kenmerkt zich door ondergronds te zijn. Naast de werking van de belangrijkste bewapening van het fort, werden twee grote Duitse kanonnen en de bewaking van het water uitgevoerd vanuit de ondergrondse ruimtes die verbonden waren door karakteristieke lange doorgangen uitgehouwen in de klif.
In 1984 vond een verplaatsing van de Deense raketafweer plaats, waardoor een eenheid (squadron) van het Amerikaanse raketsysteem HAWK bovengronds op het gebied van Stevnsfort werd opgesteld. Op het terrein van Stevnsfort kun je nog steeds het raketsysteem zien. Zowel het HAWK-squadron in Stevnsfort als het fort zelf werden in het jaar 2000 gesloten. Het museum werd geopend in 2008.
Op de website van Rose Frederiksen is een blog te vinden met een rondleiding door het museum. Ook zijn er veel foto's te zien. Nog meer foto's staan op deze pagina van Hjak.
Naast het fort ook even gekeken bij Boesdal Kalkbrud. Sinds 1914 werd in Boesdal Kalkbrud kalk opgegraven. Overblijfselen van de twee oude kalkovens uit 1930 staan er nog en een groot piramidevormig pakhuis uit 1967 is bewaard gebleven. Het gebouw wordt tegenwoordig gebruikt voor culturele doeleinden. De kalksteengroeve werd in 1978 gesloten en is tegenwoordig eigendom van de gemeente Stevns en dient als recreatiegebied voor onder meer picknicks, rollenspellen en concerten. Vanaf de kalksteengroeve kun je helemaal naar beneden lopen naar het strand zonder trappen. Omdat we al een beste wandeling erop hadden zitten alleen even over de groeve gekeken en er niet doorheen gelopen. Volgens de website van Stevns Klint komt er in 2022 een bezoekerscentrum.
Mochten we ooit weer eens in de buurt zijn van Stevns Klint dan gaan we zeker hier weer naar toe en blijven dan langer.
