Google Translate

maandag 31 december 2012

Peer Gynt vegen

Noorwegen, Peer Gynt vegen. We zaten er vlakbij in de zomer en wel in Gålå. Peer Gynt klonk ons wel bekend in de oren en we wilden de beroemde Peer Gynt weg wel bekijken. De onderstaande informatie is afkomstig van Wikipedia.

De Peer Gynt weg is een 60 kilometer lange toeristische weg, vernoemd naar Peer Gynt. De weg is grotendeels een tolweg, en loopt in het oosten van Noorwegen in de provincie Oppland bij het gebied Jotunheimen langs de dorpen Skeikampen, Fagerhøy Gålå, Fefor en Dalseter. De weg voert door het berglandschap met uitzichten op het Rondanemassief, de Jotunheimen en Dovrefjell. Een gevarieerd landschap met veel authentieke zomerboerderijen gecombineerd met ongerepte natuur. Veel mogelijkheden voor wandelaars, fietsers en vissers. De weg is alleen geopend in de zomer en wordt gesloten als er sneeuw valt. De weg wordt geopend eind mei of begin juni als de sneeuw gesmolten is. De weg begint in het zuiden bij Skeikampen, ongeveer 45 minuten vanaf Lillehammer, en eindigt in Espedalen.

De officiële website van de Peer Gynt vegen is te vinden op http://www.peergyntvegen.no.

Kaart van de Peer Gynt vegen
We zijn bij Skei de weg opgegaan en bij Gålå / Vinstra er weer af gegaan. Het viel eigenlijk best wel tegen. Tuurlijk is er een mooie weg door de natuur, maar om daar nu 70 NOK (bijna 10 EUR) voor te betalen is wel heel erg veel. We zijn mooiere wegen tegengekomen. De weg is ook niet erg rustig te noemen. Een vrachtwagen kwam met best wel grote snelheid ons tegemoet. Halverwege kwamen we allerlei hytters tegen. Hadden we eigenlijk helemaal niet verwacht. Eigenlijk precies zoals de beschrijving op de website van Vakantiearena het aangeeft: een bekende weg maar zeker niet de mooiste. Er waren zeker wel mooie stukken. Deze geprobeerd vast te leggen in een aantal foto's. Er is tevens een andere Peer Gynt weg en wel de Peer Gynt Seterveg. Dit is een onverharde tolweg en loopt ten oosten van Vinstra als een 40 km lange lus rond de bergketen Tjørnsæterfjell, en eindigt in Kvam. Dit traject is minder bekend dan Peer Gynt Vegen aan de andere kant van het Gudbrandsdal, maar is eigenlijk mooier dan de klassieke rit. Onderweg passeert u de boerderij Hågå, de geboorteplaats van Peer Gynt. Vanaf het hoogste punt van de weg op 1100 meter heeft u schitterend uitzicht op de bergen van Rondane. (Bron: http://www.vakantiearena.nl/noorwegen/peer-gynt-routes).

Hieronder de foto's van de Peer Gynt vegen.


Rudstuen Seter



Nisjuvatn
Nisjuvatn is een gemarkeerde wandeling aan. Meer wandelingen op de Peer Gynt vegen zijn hier in een PDF te bekijken.
Erg grote elektriciteitsmasten





Hytter


Hoogste punt Listulhøgda



Bomstasjon

70 NOK

Het is ons nu duidelijk dat Peer Gynt een toneelstuk uit 1867 is van Henrik Ibsen.

Henrik Ibsen
De gehele Engelstalige tekst van het toneelstuk is te vinden op de Ibsen website als PDF bestand. Dit PDF bestand is hier te vinden. De Peer Gynt vegen is wel mooi, maar we hebben mooiere gezien zoals Friisvegen en Flatruet.

donderdag 27 december 2012

De Noorse liefde van W.F. Hermans - Karin Anema

Boek details:
Auteur: Karin Anema
Titel: De Noorse liefde van W.F. Hermans (2e druk)
Jaartal: 2005
Bladzijde: 117 blz
Uitgeverij: Atlas
ISBN: 9789045013329 

Voorkant boek

Achterkant boek
In het boek De Noorse liefde van W.F. Hermans volgt Karin Anema het pad wat W.F. Hermans Alfred heeft laten volgen in het boek Nooit meer slapen. Van Karin Anema heb ik eerder het boek De laatste grens gelezen. Een verslag daarover is hier te lezen. De schrijfstijl van Karin Anema is zeer prettig om te lezen. Aangezien ik het boek Nooit meer slapen pas geleden gelezen heb (verslag ervan is hier te vinden), leek me dit boek van Karin Anema ontzettend interessant. Helaas was het boek niet 2e hands te verkrijgen en de nieuwprijs is 16 EUR. Dit is echt veel te veel voor een 117 bladzijdes tellend boekje. Ondanks de prijs toch gehaald omdat het echt een aanvulling is op het boek Nooit meer slapen. Helaas was het de 2e druk en het blijkt dat de kleurenfoto's in de 2e druk niet aanwezig waren. Ik kan de foto's ook niet vinden op internet. Het boek De laatste grens had ook kleurenfoto's en dit zorgt voor een meerwaarde van het boek.

Een afbeelding uit het boek? (Bron: Cultuurbewust.nl)
Het boek Nooit meer slapen is in 1996 in Noorwegen uitgegeven met de titel Aldri sove mer. Aldri sove mer betekent Nooit meer slapen in het Noors. Een zeer interessant interview over de Noorse uitgave is te vinden op de website wfhermans.net.

In het boek is Ida Johansen de gids van Karin Anema. Ida is een Same en de dochter van rendierhouder Alf Johansen. Leuk feit uit het boek is dat het woord Finn een oud Noord woord voor Lap is. Een denigrerende naam net als Lap. Het feit kwam voort uit de betekenis van Finnmark / Finnmarksvidda. Een ander interessant feit is dat men in september de mannetjes rendieren slacht. Het slachten moet eind september gebeurd zijn voordat de paartijd aanbreekt. Het vlees is dan anders oneetbaar omdat de urine in het vlees trekt.

In het boek komt historicus Arvid Petterson (Helligskogen (het heilige woud)) aan bod.

Arvid Petterson
Volgens Arvid is Aldri sove mer voor weinig Noren interessant. Nederlandse toeristen hebben geen reden om in het noorden onderweg te stoppen volgens Arvid. Hij denkt dat veel toeristen niet echt de natuur intrekken. Ik kan niet oordelen over anderen, maar als ik naar ons zelf kijk dan klopt dit wel. We zijn afgelopen zomer 3 dagen rond de poolcirkel geweest en hebben in die 3 dagen best wel veel gezien. Dingen die je niet ziet als je heen en terug naar de Noordkaap gaat. Die 3 dagen zijn nog te kort om een goede indruk van een gebied te krijgen. Wat me bij is gebleven is de paar uur lange wandeling Flottarleden in Trollforsen. Het was best wel een heftige wandeling, maar als ik de foto's weer bekijk, was het dubbel en dwars de moeite waard. De natuur is schitterend. Een blogpost over Flottarleden volgt nog een keer.

Trollforsen
Hieronder volgen nog een aantal opmerkelijke feiten uit het boek van Karin Anema.

Uit het boek blijkt dat de Sami geen kompas hebben, maar de vader van Ida had wel luchtfoto's. Hij heeft als journalist bij de krant en radio in Oslo gewerkt en krijgt elk jaar een nieuwe set. Hij kan dan zien waar voedsel voor de rendieren is en kan zijn kudde daar naar toe dirigeren. De luchtfoto's waren een belangrijk onderwerp in Nooit meer slapen.

De kalveren worden gemerkt met zendertjes zodat de doodsoorzaak achterhaalt kan worden. Zo'n toepassing had ik ook gelezen op het blog van Laplander's Natural Lore blog.

Het verhaal over de Sami messen was erg interessant. Ik heb het eerder gehad over de messen in de blogpost over Arvidsjaur. Het Noorse liefde boek geeft weer wat meer inzicht over de Sami messen. Iedere Same krijgt zijn eerste mes als ze 2,5 jaar zijn. Op 7 / 8 jarige leeftijd krijgt ie zijn 2e grotere mes om mee te oefenen zoals het snijden van het familieteken in de oren van zijn rendieren. Met 13 jaar krijgen ze een 7 inch lange mes waarmee zelfs hout gekapt kan worden. Het handvat is van berkenhout, een onbreekbaar stalen blad en tussen handvat en blad een stukje brons. Brons is volgens de Sami een heilig materiaal. Het beschermt tegen kwade geesten.

In het boek wordt het Sápmi Thema park genoemd en daar zou de eerste snowscooter, de Artic Cat type 170 D 1964, staan. Veel info is hier te vinden.

Artic Cat type 170 D 1965
Inga was de beheerder in 1961 ten tijde van Hermans. Nu is haar zoon Oscar de beheerder van Statens fjellstue oftewel Ravnastua. Voor die tijd woonde er een zekere Ravna naar wie de Ravnastua is genoemd. In 1947 werd Inga op haar 27e de beheerder van de hut.

Ravnastua
Oskar Eriksen
Een Noaidi is een soort heks of sjamaan.De noaidi gebruiken een Sami drum. Over de Sami drum heb ik het gehad in de blogpost over de Anna-Lisas souvenir butik in Arvidsjaur.

De Sami drinken hun koffie met rendiervet. Had ik nog niet van gehoord.

Karasjok rotstekeningen in 1972 te Alta op Unesco Werelderfgoedlijst. Deze hebben we ook gezien in Högsbyn. Info over rotstekeningen in Scandinavië is te vinden op de website van Scandinavian Rock Art. Een blogpost over Högsbyn volgt later.

Rots tekeningen te Alta
Torbjørn Fjellang, Harald Skålvoll en Per Akselsen waren de expeditieleden van Hermans. Deze expeditieleden hebben model gestaan voor Arne, Qvigstad en Mikkelsen. Het lukt Karin niet echt om informatie te verkrijgen van de toenmalige expeditieleden. Of ze zijn overleden, of ze zijn erg oud en veel vergeten.

Twinotters, watervliegtuig waar Alfred mee vloog.

DHC-6 Twin Otter
Inger Marie Kasbohm, in 1961 Inger Marie Pedersen, met man Per uit Asker. Inger Marie was een 15 jarig meisje die Hermans ontmoet heeft en een rol speelde in het boek Nooit meer slapen toen Alfred Inger Marie in de bus ontmoette. Inger Marie is de Noorse liefde van W.F. Hermans. 31 jaar na 1961 zocht Hermans weer contact met Inger Marie (augustus 1992). Ze hebben elkaar in 1992 niet meer ontmoet, wel geschreven. Het contact kwam weer tot stand door een oproep van Hermans in de krant Finnmark Dagblad. Inger Marie had ook brieven van Hermans. Deze heeft Karin Anema niet kunnen inkijken. Karin heeft er wel naar gevraagd maar geen toestemming van Inger Marie gekregen. Inger Marie neemt ze mee het graf in. Inger Marie was in 1961 15 jaar. Hermans 40 jaar.

Volgens het boek hield Hermans niet van openbaarheid. Een zin uit het boek is opvallend: Een Hermansiaanse voorzorgsmaatregel was: niets in de openbaarheid, maar wel een oproep in de Finnmark Dagblad krant.

Judith van Raalte Nestaas (oorspronkelijk uit Groningen) is de buurvrouw van Inger Marie in Asker.

Een gedeelte van het boek is hier te lezen. Dit geeft een goede indruk van het boek.

Natuurlijk zijn er recensies over het boek geschreven en ze zijn over het algemeen niet best. Degene waar het boek niet al te best beoordeeld wordt, zijn de meer literaire websites zoals NRCBoeken en Cultuurbewust. Die kijken er op een andere manier naar en zullen vast wel weten waar ze het over hebben. De laatste regels van de recensie van NRCboeken zijn wel mooi geschreven:

De brieven zelf krijgt Anema niet te lezen, Inger Marie wil de inhoud ervan meenemen in haar graf. Het levert wel een tragisch beeld van Hermans op: de man die altijd zoveel mensen op afstand hield, aan het eind van zijn leven, hunkerend naar contact.

De recensie van de Cultuurbewust website is nog harder:

De Noorse liefde van W.F. Hermans biedt duidelijk geen verlenging van het genot dat Nooit meer slapen ooit teweegbracht. Eigenlijk heeft het juist een destructieve werking op iedere magie die Hermans of zijn roman ooit over zich hadden.

De recensie van Boekgrrls is veel realistischer en positiever. De recensie geeft goed weer hoe je het boek eigenlijk moet zien:


Het bijzondere van dit boek is dat de personages en beschrijvingen in Nooit meer slapen nog meer gaan leven. Karin kent het boek bijna uit haar hoofd. Waar ze ook loopt, elke keer schieten haar zinnen uit het boek te binnen die slaan op wat zij ziet en op de mensen die zij ontmoet.

Ikzelf vind het boek een mooi verhaal over hoe een roman zoals Nooit meer slapen geschreven is en gaat leven zoals Hermans het zelf beleefd heeft. De zijstap naar de Sami vind ik zelf erg interessant. Het begin is wel beter dan de zoektocht naar de expeditieleden. De tocht door Finnmarksvidda had van mij veel meer aandacht mogen krijgen. Dit had ervoor gezorgd dat het boekje zijn geld wat meer waard was. De foto's hadden er bij de 2e druk er wel in mogen blijven. Ik baalde er best wel van dat de foto's niet meer waren opgenomen in de 2e druk. Voor de rest een mooi boekje. Het boek De laatste grens is leuker om te lezen. Karin Anema schrijft lekker en ik zit er zelfs over te denken om wat andere reisverslagen van haar aan te schaffen.

vrijdag 21 december 2012

Jokkmokk kerk

Jokkmokk heeft 2 kerken. De gamla kyrka (oude kerk) en de nya kyrka (nieuwe kerk). De nieuwe kerk kwamen we snel tegen. De oude daarentegen konden we niet vinden. Op internet wel. Hieronder foto's van internet van de oude kerk van Jokkmokk.

Oude kerk van Jokkmokk

Oude kerk van binnen
De oude kerk is een achthoekige kerk die werd ingewijd in 1753. Een brand in 1972 verwoestte de kerk volledig. De kerk werd herbouwd en heropend in 1976. De architect was Herbert Juhlin. Het kruis, kroonluchter en psalmbord is gemaakt van hout en zijn overblijfselen van de verbrande kerk.

De nieuwe kerk werd ingewijd in 1889 en is gebouwd met neogotische stijl kenmerken. De kerk is de parochiekerk. De architect was Ernst Abraham Jacobson. Het altaarstuk werd geschilderd door Torsten Nordberg. De kerk werd gerestaureerd in 1948-1949. In 1982-1983 werd de kerk nogmaals gerestaureerd, maar nu in zijn oorspronkelijke staat. In 1987 kreeg de kerk een nieuwe 27-delige orgel, gebouwd door Grönlunds orgelbouwer in Gammelstad. (Bron: www.turism.jokkmokk.se).

In de winter ziet de kerk er als volgt uit:

Nieuwe kerk in Jokkmokk
Nieuwe kerk in Jokkmokk
Wat volgt zijn een aantal foto's die we zelf gemaakt hebben van de nieuwe kerk in Jokkmokk. Zowel van buiten en van binnen.











Meer tijd was er niet. We waren al na sluitingstijd naar binnen gegaan. De kerk werd afgesloten toen we nog binnen waren, dus tijd om te vertrekken. Helaas geen tijd meer om informatie over de kerk mee te nemen.
 
Op internet van de oude kerk nog een oude foto gevonden. De foto dateert van 1753 met op de voorgrond 2 Sami. Rechts is de klokkentoren te zien.

Oude kerk in Jokkmokk
Wat meer informatie over Jokkmokk is te vinden in het boek "Noord-Scandinavie, Lapland, Noordkaap, Lofoten, Spitsbergen / druk 1".

zondag 16 december 2012

Trollskogen

In de vorige blogpost is Trollskogen even aan bod gekomen. In deze post komt Trollskogen uitgebreid aan de beurt. Wat is Trollskogen? Trollskogen is bijvoorbeeld de naam van een Oostenrijkse metalband :-).

Had ik nog niet eerder gehoord, wel duistere muziek. Is op zijn tijd wel lekker om naar te luisteren. Trollskogen betekent het bos van de trollen. Een bos waar bijvoorbeeld de trollen uit de film Trolljegeren in rondlopen. Dat trollenbos staat eigenlijk in Öland zoals Marion in de vorige blogpost al aangaf. Wat een geweldig mooi bos is dat zeg. Hieronder een foto van dat bos.:

Trollskogen Öland
Meer informatie over Trollskogen te Öland is te vinden op de website van Andrew Kobos. Foto's zijn te vinden op Flickr.

Deze post gaat over Trollskogen in Hundfjället in Sälen.


Ik had ergens gelezen dat de kettingzaag kunstenaar Alf Skaneby in Sälen actief is. Niet goed gelezen natuurlijk en op goed geluk wat gereden. We zagen het onderstaande beeld en zijn naar de bijbehorende skipiste gegaan.

Ingang Hundfjället
Op een gegeven moment zagen we een bordje Trollskogen. Geen idee wat we ervan moesten verwachten. Er zijn 2 bordjes. We zijn een kant opgegaan, de berg omhoog. Dat was best wel zwaar. Ondertussen kwamen we best wel veel mensen tegen. Wel vreemd voor Zweden.

Trollskogen bord
Uitzicht halverwege
Toen we bijna bovenop de berg waren, hoorden we muziek en stemmen. Later kwamen we houten figuren tegen. Er liep een pad naar beneden die 1,5 km lang was en weer naar beneden ging. Het bleek de Trollskogen te zijn en we waren natuurlijk de verkeerde kant opgelopen. Vandaar dat we veel mensen op de weg naar boven tegenkwamen. De wandeling door Trollskogen maakte het helemaal goed.
Wegwijzer
Het beeld bleek gemaakt te zijn door Alf Skaneby.

Alf Skaneby
Hier kwamen we dus de naam Alf Skaneby tegen. De kettingzager. Het Trollskogen pad was voorzien van zo'n 600 objecten van zijn hand/kettingzaag en moet een wereld voorstellen van trollen en dieren. De wereld is voorzien van allerlei muziek en geluiden en stemmen. Het is een genot om daar door te lopen. Zeer indrukwekkend en als de kinderen van ons kleiner waren, zouden ze het helemaal geweldig gevonden hebben. De oudste vond het natuurlijk kinderachtig. Het fototoestel draaide overuren. Ongeveer 200 foto's gemaakt. Alf Skaneby heeft zijn eigen website. Hieronder de informatie over Alf Skaneby afkomstig van zijn website.

My name is Alf Skaneby, creator of the largest park of sculptures in Europe. This forest of trolls, called Trollskogen, you will find at Hundfjället near Sälen - a famous Ski resort in the Swedish mountains. There are more than 600 objects in a living world of trolls and animals, who can speak, sing and play. There are 43 audio stations with 74 sounds.

My work: - 100% chainsaw - no handcarving - no powertools.

I am musician from birth, but also a text-writer and drama-producer. I am too old, but my head is as young as ever, married to Tina with two daughters. We live in Beddingestrand, close to Trelleborg, at the very south of Sweden.
 

I have sculptured with chainsaw since 1977, which keeps me busy most of the time.

Hieronder een Youtube filmpje van Alf Skaneby in actie.



Verder met Trollskogen. Sommige dingen in het bos zijn heel erg simpel uitgevoerd, maar zeer grappig. De ogen die op de volgende foto te zien is, komt erg vaak voor en elke keer als ik een boom zie waar een tak van is afgezaagd, zie ik een potentieel trollenoog :-). Erg leuk gedaan.



Trollenhuis


Hans halt
 Er was zelfs een heren en dames WC aanwezig die continue bezet waren.
Heren WC

Opera grottan

Deze was één van de mooiste.

De Trollen rapgroep


Dit waren maar een paar foto's. Er stond op elke meter een object. Na de Trollskogen kwam je terecht in de Tandtrollskogen.

Tandtrollskogen

Vild-hasse

Stal

Trollskolan
Binnen in de Trollskogan
Een våffelstuga, heerlijk.

Våffelstuga
Wafels, heerlijk. De kinderen hebben er één gehad. Als laatste was er nog een beeld van Jörgen Mårtensson. Jörgen Mårtensson (4 december 1959) is een gepensioneerde Zweedse oriëntatieloper die nu in Noorwegen woont. Mårtensson won tweemaal goud op het wereldkampioenschap oriëntatielopen. Hij is een van de meest succesvolle Zweedse oriëntatielopers allertijden. Hij werd ook een van de meest bekende Zweedse oriëntatielopers na het winnen van het Zweeds kampioenschap tijdens de marathon van Stockholm in 1993.

Jörgen Mårtensson

Jörgen Mårtensson informatiebord


Jörgen Mårtensson
In de winter is het pad ook mooi. Omdat het nu winter is, leek me het volgende filmpje wel toepasselijk. Het geeft goed weer hoe het in de winter is.