Bruggenbouwers - Jan Guillou

Boek details:
Auteur: Jan Guillou
Titel: Bruggenbouwers

Originele titel: Brobyggarna
Vertaling: Bart Kraamer

Verschijningsdatum: 2012
Bladzijde: 520
Uitgeverij: Prometheus
ISBN: 9789044628494

Flaptekst:
Drie broers, twee oorlogen, één eeuw: de meest succesvolle roman uit Scandinavië van de laatste jaren. Een monument van Zweedse vertelkunst.

Hun vader en oom waren door de zee meegenomen. Dergelijke tragedies hoorden bij het ruwe leven aan de Noorse westkust. De drie broers Lauritz, Oscar en Sverre moesten hun toevlucht zoeken in de stad. Ze hadden anoniem kunnen blijven en in de geschiedenis kunnen verdwijnen. Maar het lot beschikte anders. Bij toeval trokken de drie de aandacht van een weldoener en kregen ze de kans om in Duitsland te worden opgeleid tot ingenieur. In 1901 studeerden ze af, met een glanzende carrière in hun geboorteland in het verschiet. En toch had het leven voor hen heel wat anders in petto. Ze verdwaalden in de wereld. Bruggenbouwers volgt de drie broers op hun dwaaltocht, van besneeuwde Noorse vlaktes via Duitse aristocratische salons tot de savannes van Oost-Afrika. Het is een epische roman van zeldzame kwaliteit, die niemand onberoerd zal laten. 

Buddyread:
Ik heb dit boek gelezen voor een buddyread met Villa Nathalie. Het verslag van ons tweeën is hier terug te lezen.

De auteur:
Ik heb nog niet eerder een boek van Jan Guillou gelezen. Wel de twee films over Arn gezien. De films zijn gebaseerd op de boeken van Jan Guillou. Hij verwierf bekendheid na zijn onthullingen rondom een schandaal van de Zweedse inlichtingendienst in 1973 waarvoor hij veroordeeld werd tot 10 maanden gevangenschap. Ik kwam zijn naam tegen tijdens het maken van een blogbericht over Långholmen museum. Naast schrijven is hij ook actief als journalist. Lees zijn indrukwekkende leven op de Zweedse Wikipedia pagina en op de Hebban spot Literatuur uit het hoge noorden. Hoe Jan Guillou zelf op zijn leven en De grote eeuw terugkijkt is te lezen in dit interview.

Het boek:
Bruggenbouwers is het eerste deel uit de serie De grote eeuw. Die serie bestaat ondertussen al uit zeven delen en heeft als motto: drie broers, twee oorlogen, één eeuw. Het verhaal gaat over de drie broers Lauritz, Oscar en Sverre Lauritzen. Ze waren vaderloos geworden. Hun vader was een visser langs de Österfjorden en is omgekomen op het water. De jongens waren twaalf, elf en tien en konden aan het werk als leerlingen in Bergen en wel bij het touwslagerbedrijf Nordnes. De broer van weduwe Maren Kristine (de moeder van de broers) werkte daar als touwslager. De achtentwintigjarige Christian Cambell Andersen, de oudste zoon van touwslagermeester Anders, neemt binnenkort het bedrijf over. Hij komt met de broers in aanraking als ze ontdekt worden tijdens het bouwen van het Vikingschip Gokstadschip. De jongens hadden een model van Gokstadschip op een schaal van 1:5 gebouwd. Tegenwoordig wordt het schip tentoongesteld in het museum Vikingskipshuset in Oslo. Helaas nog niet bezocht, maar het schip heeft al wel indruk gemaakt vanwege het eerste optreden van Wardruna in het museum. Het nummer Bjarkan is hieronder te beluisteren met op de achtergrond het Gokstadschip.

Volgens Christian zouden de jongens geen vissers worden maar spoorwegingenieurs en bruggenbouwers. Er wordt een deal met de broers gesloten dat ze na hun opleiding gaan werken aan de bouw van de spoorlijn tussen Bergen en Voss. Die was al een paar jaar in gebruik. De grote stap moest nog worden gezet, namelijk om de spoorlijn door te trekken van Voss naar Kristiana (tegenwoordig Oslo), dwars door de uitgestrekte Hardangarvidda. Een ongehoorde technische en ingenieurswetenschappelijke uitdaging. De toon is gezet in het eerste deel van het boek. De toekomst van de broers is bepaald.

In het tweede deel worden de laatste dagen in Dresden in 1901 gevolgd. De broers hebben de opleiding op de Technische Hochskule Dresden gehaald en moeten eigenlijk hun verplichtingen nakomen en terugkeren naar de Hardangervidda. Dit gaat niet volgens verwachting vanwege persoonlijke problemen. De drie broers slaan allen een eigen weg in. Sverre gaat vanwege zijn liefde voor een man naar Londen. Oscar wordt in Dresden bedrogen en belandt in Afrika en Lauritz had zijn zinnen ook niet gezet op de terugkeer naar de Hardangervidda maar omdat de andere twee niet gingen, voelde Lauritz zich verplicht om alsnog terug te keren.

Hardangervidda.

Het verhaal gaat dan verder met het leven van Lauritz op de Hardangervidda en Oscar in Duits Oost-Afrika. Sverre komt in het verhaal niet meer voor. Zijn leven wordt verteld in het tweede deel uit de serie Dandy uit het Noorden. Het verhaal wisselt tussen Lauritz en Oscar en je maakt de periode tussen 1901 en 1919 mee door de ogen van Lauritz en Oscar en af en toe Ingeborg. Ingeborg is de Duitse liefde van Lauritz. Oscar bouwt als Duitse ingenieur aan de 236 kilometer lange spoorlijn van Dar es Salaam. Jan Guillou weet de geschiedenis perfect weer te geven vanuit Noorwegen, Duits Oost-Afrika en Duitsland. Hoe ging het er aan toe aan het begin van de twintigste eeuw? De eeuw waarin veel gebeurd is en waarin twee wereldoorlogen hebben plaatsgevonden. Zover is het nog niet in het eerste boek. Voor de aanvang van de Eerste Wereldoorlog kom je veel te weten over de twee broers. Hoe het leven tijdens de Eerste Wereldoorlog verloopt is ook goed beschreven. Allerlei aspecten die toen speelden zijn verwerkt in de twee verhalen.

Conclusie:
Een geweldige start van het begin van de Grote Eeuw serie. Het leven op de Hardangervidda en het leven in Afrika wordt goed beschreven. Het verhaal is spannend en er is op elk moment wel wat te beleven. Je krijgt gelijk een soort van geschiedenisles en het is totaal geen vervelende les. Tijdens het lezen wordt er veel door Jan Guillou aangehaald en daar ben ik op gaan zoeken. Zo wist ik niet dat de Belgen Congo gekoloniseerd hadden. De wreedheden van Koning Leopold II van België zijn schokkend. Lees hier het verhaal. Ook de Eerste Wereldoorlog wordt uitgebreid behandeld. Zelf heb ik hier niet zoveel van meegekregen, maar door Bruggenbouwers heb ik mij daar wat verder in verdiept. Het begin van de oorlog leek wel veel op het scenario in Glad ijs van Knut Nærum. Jan Guillou heeft in het boek duidelijk een voorkeur voor de Duitsers in de Eerste Wereldoorlog. Het verhaal van Lauritz op de Hardangervidda is geweldig. Het bouwen van bruggen en tunnels op de hoogvlakte waar we afgelopen zomer een week verbleven was een genot om te lezen. Zo kreeg ik een beeld hoe men daar te werk ging. Verder komt de stad Bergen uitgebreid aan bod. Ook hier zijn we geweest.

Bryggen, Bergen.

Wetenswaardigheden:

• Lille Lungegårdsvann is een voormalig meertje, nu een vijver, in het centrum van Bergen. De vijver is achthoekig en heeft een omtrek van 700 meter. Lille Lungegårdsvannet wordt ook wel Smålungeren genoemd.

• Fridtjofs sage.
• Haugastøl. Nygaard.
• Op de Hardanger werden stenen boogbruggen gebouwd. We kwamen zelf zo'n brug tegen en wel de Måbø Bru, gebouwd in 1910, maar geen spoorwegbrug.

Måbø Bru

Måbø Bru

• De dokter, die in het team van Oscar zit, ontdekt een variant van kinine. 
• Lauritz kreeg de opdracht om een onmogelijke brug te bouwen bij Kleivevand, over de Kleivefossen. Deze brug wordt niet genoemd op de Wikipedia pagina van de spoorlijn. 

Kleivefossen.

• Finse, Hardangerjökulen, Torbjørnstunnel, Moldaadalen, Myrdal en de Gravenhalstunnel.
• Transportweg Kleivegjelet.
• Realpolitik.
• In 1905 stapt Noorwegen uit de unie met Zweden.
• De boeken van Karl May waren populair op school. Zin uit een boek van Karl May: Elke indianenschedel die aan het licht wordt gebracht door een pioniersploeg is een stille getuige van de bloedschuld van de blanken. Oscar las de onderstreepte zin in Afrika.
• Een reusachtig standbeeld van Fridtjof, meer dan twintig meter hoog, staat bij Vangsnes in Sognefjorden. 

• Hallingskarvet.
• Isadora Duncan.
• Lauritz zou graag een huis willen kopen op Nordnes in Bergen.
• Trein Hardangervidda.
• De aanleg van de Amerikaanse transcontinentale spoorweg ging veel sneller dan op de Hardangervidda. Ze gebruikten nitroglycerine ipv dynamiet. Slavenhandel in Chinezen. Meer dan 30000 Chinezen waren omgekomen tijdens de bouw. Lees hier het verhaal.
• Armoede was een soort van zegening voor degene van wie God het meest hield. ‘Het is gemakkelijker voor een kameel om door het oog van een naald te gaan dan voor een rijke om het koninkrijk van God binnen te gaan.’
• Marie Spångberg, eerste vrouw die in 1893 het artsexamen heeft afgelegd.
• In 1913 voerde Noorwegen het vrouwelijk kiesrecht in.
• Kieler Woche.
• Aanval Engelsen op Dar El Salaam. Lees het verhaal hier. 
• Tweede Boerenoorlog.
• Generaal Jaap van Deventer.
• Generaal Paul von Lettow-Vorbeck. 
• Oscar zat bij het Sonderkommando.

Wil je meer weten over het spoortraject Oslo - Bergen? Kijk dan de Rail Away aflevering of naar het onderstaande filmpje. De volledige film is te downloaden via een torrentlink op deze website.

Ook interessant is de onderstaande afbeelding afkomstig uit het Ingenören som hjälte artikel.

Bergensbanen.

Interessant is ook het Woord van dank gedeelte.

• 1924. Hoofdingenieur Sigvard Heber. Boek Da Bergensbanen blev til - Fem aars ingeniørliv pas høifjeldet. Uitgegeven door Stiftinga Rallarmuseet, Finse. Het boek is hier te downloaden.
• Trilogie Toget over vidda van Björn Rongen.

Recensies:
- De Volkskrant

- Hebban

- Blik op de wereld

- Trouw

- Zweeds lezen

- Anthune

- Boek recensies door Wijnand Leff

- Alles over boeken en schrijvers
- De Vries boeken

- Van der Velde Boeken