IJslandvaart

Afgelopen weekend waren we bij de Universiteit Gent voor de open dag. Tijdens het wachten in een gebouw op de dierengeneeskundecampus kwam ik de onderstaande foto's op een muur tegen. Voor de foto's hing een skelet.

Het skelet en de foto's waren van een potvis die op woensdagmorgen 8 februari 2012 omstreeks 3 uur in het natuurgebied De Baai van Heist is aangespoeld. Het college van burgemeester en schepenen heeft de potvis post mortem officieel gedoopt tot Theofiel, als hommage aan de Heistse reder Theofiel De Groote, die op een boogscheut woonde van de plek waar de potvis is gestrand. (Bron: Zwinstreek).

De informatie op de fotocollage gaf aan dat Theofiel de Groote een IJslandvaarder was. Ik had nog niet eerder van de IJslandvaart gehoord en daar natuurlijk wat informatie over gezocht.

Volgens Wikipedia is de IJslandvaart het bevissen van de rijke IJslandse visgronden van het continentale plat rond IJsland door vissersschepen zoals onder andere de O.129 Amandine. Duizenden vissers van vele landen verdienden hun brood op IJslanders. De wateren rond IJsland waren een van de rijkste ter wereld. In die tijd betekende kwantiteit, soms tot 6000 kg vis per dag, meer dan kwaliteit.

Sinds de zeventiende eeuw is er al sprake van IJslandvaarders. Het heeft drie kabeljauwoorlogen opgeleverd. Uiteindelijk is het IJsland gelukt, via internationaal overleg, om zijn visgronden te beschermen. Tussen 1901 en 1975 werd de territoriale zee uitgebreid tot een exclusieve economische zone van 200 zeemijl. In 1972 gold een verbod op vangst binnen een 50-mijlzone. Negentien Oostendse schippers kregen toelating om binnen de limieten te vissen. Uiteindelijk bleef de Amandine als laatste over tot zij er in 1995 de brui aan gaf.

Dat de laatste tijd Oostendse schippers nog mochten vissen verklaart naar mijn mening dat er veel informatie over de Belgen is te vinden. Zo heeft Johan Depotter redelijk recent (2011) twee boeken over de IJslandvaarders geschreven. Helaas zijn deze twee boeken nergens meer te koop. Er is wel informatie over de boeken te vinden op het blog van Het Voorlaatste Visserijblad en De laatste vuurtorenwachter. Nog meer info over IJslandvaarders is te lezen op De Bliedemaker, Kombuispraat en Island.

Het proefschrift Onze IJslandvaarders in de 17e en 18e eeuw van M. Simon Thomas is wel te downloaden en gaat over de geschiedenis van de Nederlandse IJslandvaarders.

Na het lezen van al die informatie moest ik een aantal keer denken aan Peter op zijn Captain F.L. Woodleg blog.