Innan vi dör / Before we die

Serie details:
Titel: Innan vi dör / Before we die
Verhaal: Wilhelm Behrman en Niklas Rockström
Jaar: 2017
Acteurs: Marie Richardson, Adam Pålsson, Magnus Krepper
Duur: 10 afleveringen (60 minuten per aflevering)
IMDB cijfer: 7,9

Samenvatting (TV-Meter):
Hanna, die werkt voor een onderdeel van de Stockholmse politie dat georganiseerde misdaad bestrijdt, raakt betrokken bij een machtsstrijd in de onderwereld wanneer haar minnaar en collega Sven ontvoerd wordt. De situatie wordt nog ingewikkelder als blijkt dat haar zoon, die ze lange tijd niet heeft gezien, ook betrokken is bij de zaak.

De serie:
De serie was te zien op Canvas en NPO3. De afleveringen zijn waarschijnlijk nog een tijdje beschikbaar op Uitzending gemist. Dit weekend eindelijk de laatste aflevering gezien.

Stockholm, de afdeling Georganiseerde misdaad. Rechercheur Hanna Svensson wordt neergezet als een harde rechercheur. Ze arresteert persoonlijk haar zoon Christian wegens dealen. De relatie tussen de twee is duidelijk. Deze relatie vormt de basis van het verhaal. Het verhaal waarin motorbendes en de familie Mimica een belangrijke rol spelen. Vooral de rol van de familie Mimica is interessant. Ze zijn vanuit Kroatië, of om precies te zijn vanuit Krajina, naar Zweden gekomen vanwege de oorlog. Meer informatie over die oorlog is te vinden in dit artikel van NRC. Christian is de voor de politie onbekende infiltrant bij de familie. Zelfs zijn moeder die contact heeft met de infiltrant weet niet dat het haar zoon is. Bijzondere situatie en ik snap wel dat dit voor het verhaal nodig is, maar echt geloofwaardig vond ik het niet. Zo waren er wel meer dingen die er bij mij niet echt in konden. Wat ik wel erg sterk vond was de casting van de Mimica familie. De leden zijn dan ook gespeeld door acteurs oorspronkelijk afkomstig uit Oost-Europa zoals Davor (Alexej Manvelov), Zvonomir (Max Lapitskij) en Dubravka (Malgorzata Pieczynska). Stefan (Peshang Rad) komt uit Koerdistan.

Conclusie:
Ik vond de tien afleveringen veel te lang duren. Het had zeker een paar afleveringen minder kunnen zijn zodat de snelheid en geloofwaardigheid er wat in bleef. Gelukkig werd het wat spannender toen de afleveringen vorderden. Het einde van de negende aflevering was een complete verassing voor mij. Zag ik niet aankomen, maar het verklaart op dat moment wel de rol van Stefan en vooral wat er met hem was gebeurd. Het verbaasde me wel dat zo'n kleine familie een best wel grote macht heeft in de onderwereld.

Verder was het wel leuk om veel acteurs die ik nog niet eerder gezien had zoals Magnus Krepper, Sara Jangfeldt, Adam Pålsson, Sandra Redlaff en anderen te zien spelen. Het einde is duidelijk en gaat verder in het al aangekondigde tweede seizoen.

Tijdens de zoektocht naar informatie over Innan vi dör kwam ik nog leuke muziek tegen die dezelfde titel hebben als de serie maar verder geen raakvlakken met de serie hebben.

Recensies:
- Marc Pennartz
- Stralend Schrijven
- The Guardian
- The Killing Times TV
- The artsdesk
- The Australian
- Mijn serie
- Nordic Drama

Dandy uit het noorden - Jan Guillou

Boek details:
Auteur: Jan Guillou
Titel: Dandy uit het noorden
Originele titel: Dandy
Vertaling: Bart Kraamer
Verschijningsdatum: 2013
Bladzijde: 288
Uitgeverij: Prometheus
ISBN: 9789044622652

Flaptekst:
'Dandy uit het noorden' vertelt het verhaal van het jonge bouwkundige genie Sverre en zijn eerste liefde, een Engelse bouwkundestudent, in de eerste decennia van de twintigste eeuw. Na het afronden van hun studie verhuizen de twee naar Wiltshire in het zuiden van Engeland, waar het leven minder idyllisch blijkt te zijn dan Sverre had gehoopt. De inmiddels overleden vader van Sverres geliefde, Lord Manningham, heeft niet alleen zijn titel, maar ook de verantwoordelijkheid over zijn enorme landgoed nagelaten aan zijn enige erfgenaam.

Terwijl Londen nog steeds in de greep is van het proces tegen Oscar Wilde, mengen de twee dandy’s zich met bohemiens en kunstenaars, onder wie de excentrieke leden van de Bloomsbury-groep. Maar zij weten nog niet dat er weldra een oorlog zal uitbreken die Sverres onschuldige wereld vol schoonheid en kunst voorgoed zal veranderen.

Dandy uit het noorden is het tweede boek in de reeks De grote eeuw, maar is ook zonder kennis van het eerste deel, Bruggenbouwers, te lezen.

Jan Guillou is zonder twijfel de populairste schrijver van Zweden. Van zijn boeken werden alleen daar al meer dan tien miljoen exemplaren verkocht, en zijn werk is vertaald in meer dan twintig talen. Zijn nieuwe reeks De grote eeuw is Guillous meest ambitieuze literaire project tot op heden. Bruggenbouwers stond al in de eerste week na verschijning op nummer 1 in de Zweedse bestsellerlijst, en werd een internationale bestseller.

Het boek:
Dandy uit het noorden is het tweede deel uit de lange reeks De grote eeuw. Het eerste deel had ik in februari gelezen en nu dus het tweede deel. Waar het in het eerste deel ging over de broers Lauritz en Oscar, gaat het tweede deel over de jongste broer Sverre. Zoals in het eerste deel was te lezen ging Sverre er vandoor naar Wiltshire, Engeland met de Engelsman Albie. Het is juni 1901, een andere wereld in Wiltshire. Sverre gespecialiseerd in treinverkeer en Albie in machineleer. In Engeland komt Sverre meer te weten over het leven van Albie voordat hij hem ontmoette op de universiteit in Dresden. Zo heet Albie eigenlijk Lord Albert Fitzgerald en was hij een van de dandy’s in de kring van Oscar Wilde. Tevens is Albie erfgenaam van Manningham op Manningham House. Hoe gaat Sverre, van arme afkomst, reageren op de Engelse aristocratie en hoe zal Albie zich manifesteren ten opzichte van Sverre? Dit zijn interessante vragen die Jan Guillou perfect weet te beschrijven in dit boek. Het leven in Engeland wordt mooi en levendig verwoord door Guillou. Het leven van de andere broers wordt ook heel subtiel in het verhaal van Sverre verweven. Zo gaan Albie en Sverre in 1909 - 1910 naar Kenia in Brits Oost-Afrika vanwege een bruiloft van Pennie, de zus van Albie. Zo komen ze erachter dat er zo'n vijf- of zesduizend Indiërs / koelies bij de bouw van de spoorlijn zijn gestorven. De botten liggen langs de spoorlijn. Groot-Brittannië mocht in geen geval de indruk wekken dat ze niet naar Afrika waren gekomen om de slavernij af te schaffen. Dus moesten ze doorgaan met het inschepen van Indiërs en die stierven weliswaar als vliegen maar de Britten konden het vaandel van het fatsoen hooghouden. Geen dwangarbeid door de Britten in Afrika. Op internet kwam ik het boek Een Deense in Afrika van Karen Blixen tegen waar denk ik meer over de Indiërs te lezen is. Daarnaast wordt net als in het eerste deel de wandaden van de Belgen in Congo beschreven en de The Congo Reform Association met Roger Casement. Meer over Roger Casement is te vinden op deze website. In de zomer van 1907 gaan Albie en Sverre naar Noorwegen, onder andere naar de moeder van Sverre in Osterøy en Tyssebotn. Sverre heeft zich dan al op het maken van schilderijen gestort en maakt daar een portret van zijn moeder en het schilderij is eigenlijk een verzoeningsgebaar naar Lauritz toe die een dag later op Frøynes zou arriveren.

De Eerste Wereldoorlog en de invloed hiervan op Engeland ontbreekt natuurlijk niet in het verhaal en welke invloed de oorlog heeft op de 'Duitsgezinden' Sverre en Albie. Het boek eindigt in april 1919 te Berlijn.

Conclusie:
Een waardig tweede deel in De Grote Eeuw serie. Net als in het eerste deel krijg je weer een geschiedenisles van Jan Guillou. Deze keer het leven in Engeland gezien vanuit Sverre en Albie. Voor mij persoonlijk weer een leerzame reis. Zo van dichtbij heb ik die periode niet eerder ervaren. Het voelt alsof je zelf een onderdeel bent van die tijd. Zo gebruikt Guillou echte namen uit die tijd. De leden van de Bloomsbury-groep komen ook met hun echte namen voor in het boek. Verder heeft Guillou de verhaallijn uit het eerste deel gebruikt om het verhaal van Sverre er aan op te hangen. Het gaat dan voornamelijk om de tijd in Noorwegen en in Afrika. 

De Grote Eeuw serie wordt steeds interessanter. Hoe gaat het verder met de broers na de Eerste Wereldoorlog en hoe komen ze uit de volgende oorlog? Voor mij is dit nu al de beste serie die ik gelezen heb. Ik lees wel eens dat de delen losstaand zijn te lezen, maar dat is absoluut niet aan te bevelen. Wil je genieten van de serie dan is het in volgorde lezen absoluut een must. Ik hoop dat Guillou er nog een paar delen erbij schrijft. Trouwens een complimentje voor de cover. Die past namelijk perfect bij het verhaal. Het beeld blijft het hele verhaal bij.

Wetenswaardigheden:

• Rudolf Diesel. Theorie und konstruktion eines rationellen wärmemotors zum ersatz der Dampfmaschine etc.
• Ättestupa, de mythe dat oude mensen zich van een klif storten om hun familie te ontzien. In de serie Norsemen wordt dit mooi weergegeven.
• Albie en Sverre sluiten zich aan bij de Bloomsbury-groep.
• Cleveland Street schandaal.
• De vader van Albie had op Trinity College Frederic William Maitland als klasgenoot.
• Albemarle club.
• Het boek Reisebilder van Heinrich Heine. 
• De schilder Edgar Degas en zijn balletreeks.
• Emile Zola.
• Saskia van Uylenburgh.
• The Criterion aan Piccadilly Circus.
• Eugen Sandow. Eugen Sandow heet Friedrich Wilhelm Müller. Een Duitser.
• Wagners Persifal.
• Schilderijen van Adolph Tidemand en Hans Gude tentoonstelling in Bergen.
• George Ives.
• Orde van Chaeronae.
• Die Forelle van Schubert.

• Gedeelte uit het boek: De eerste leeuwenjacht op Kekopey was natuurlijk fascinerend geweest om te zien, maar het was niet meer dan een natuurlijk element in de Afrikaanse landbouw en veeteelt, ongeveer zoals wanneer de Samen in Noord-Noorwegen op wolven en veelvraten jaagden.
• De God Engai van de Masai stam.
• Menerthagen. Opstand van Nandi de kop ingedrukt door ze dood te schieten. Zijn naam lijkt op die van Richard Meinertzhagen.
• Wijn bij Barry, Rudd & Bos in Londen.
• Sterrennacht boven de Rhône van Van Gogh, De Baadsters en Château Noir van Cézanne.
• Gaugin met Stille Oceaan mensen.
• Roman La porte étroite van André Gide.
• Grafton Galleries.
• Emmeline Pankhurst en Suffragette.
• Het zinken van de Titanic. Vijftig schilderijen van Sverre van Afrika waren aanwezig op de Titanic.
• Henri Matisse.
• John Maynard Keynes.
• Spotprenten.

Recensies:

- Blik op de wereld

- Volkskrant

- Hebban

- Check dit ff

IJslandvaart

Afgelopen weekend waren we bij de Universiteit Gent voor de open dag. Tijdens het wachten in een gebouw op de dierengeneeskundecampus kwam ik de onderstaande foto's op een muur tegen. Voor de foto's hing een skelet.

Het skelet en de foto's waren van een potvis die op woensdagmorgen 8 februari 2012 omstreeks 3 uur in het natuurgebied De Baai van Heist is aangespoeld. Het college van burgemeester en schepenen heeft de potvis post mortem officieel gedoopt tot Theofiel, als hommage aan de Heistse reder Theofiel De Groote, die op een boogscheut woonde van de plek waar de potvis is gestrand. (Bron: Zwinstreek).

De informatie op de fotocollage gaf aan dat Theofiel de Groote een IJslandvaarder was. Ik had nog niet eerder van de IJslandvaart gehoord en daar natuurlijk wat informatie over gezocht.

Volgens Wikipedia is de IJslandvaart het bevissen van de rijke IJslandse visgronden van het continentale plat rond IJsland door vissersschepen zoals onder andere de O.129 Amandine. Duizenden vissers van vele landen verdienden hun brood op IJslanders. De wateren rond IJsland waren een van de rijkste ter wereld. In die tijd betekende kwantiteit, soms tot 6000 kg vis per dag, meer dan kwaliteit.

Sinds de zeventiende eeuw is er al sprake van IJslandvaarders. Het heeft drie kabeljauwoorlogen opgeleverd. Uiteindelijk is het IJsland gelukt, via internationaal overleg, om zijn visgronden te beschermen. Tussen 1901 en 1975 werd de territoriale zee uitgebreid tot een exclusieve economische zone van 200 zeemijl. In 1972 gold een verbod op vangst binnen een 50-mijlzone. Negentien Oostendse schippers kregen toelating om binnen de limieten te vissen. Uiteindelijk bleef de Amandine als laatste over tot zij er in 1995 de brui aan gaf.

Dat de laatste tijd Oostendse schippers nog mochten vissen verklaart naar mijn mening dat er veel informatie over de Belgen is te vinden. Zo heeft Johan Depotter redelijk recent (2011) twee boeken over de IJslandvaarders geschreven. Helaas zijn deze twee boeken nergens meer te koop. Er is wel informatie over de boeken te vinden op het blog van Het Voorlaatste Visserijblad en De laatste vuurtorenwachter. Nog meer info over IJslandvaarders is te lezen op De Bliedemaker, Kombuispraat en Island.

Het proefschrift Onze IJslandvaarders in de 17e en 18e eeuw van M. Simon Thomas is wel te downloaden en gaat over de geschiedenis van de Nederlandse IJslandvaarders.

Na het lezen van al die informatie moest ik een aantal keer denken aan Peter op zijn Captain F.L. Woodleg blog.

Samegammene, Hardangervidda

Langs de toeristische weg over de Hardangervidda kom je op een gegeven moment een bordje tegen met Samegammene. De naam geeft al aan dat het iets met Sami's te maken heeft. Als je er langs rijdt zie je een stellage met de rendiervellen. Die zagen we ook al een keer in Mittådalen. Natuurlijk stoppen en kijken.

We hebben een elandje gehaald die een tijd lang onder een stolp heeft gestaan maar ondertussen in een verhuisdoos is verdwenen. Samegammene, een mooie plek waar we die week nog verscheidene keren zijn langsgekomen. Eigenlijk willen we er nog wel een keer naar toe om er een schapenvacht te halen die in de zwarte Ikea Storsele stoel kan die in het moodboard, voor ons nieuwe huis, hieronder te zien is.

Anna i ødemarka

Onderstaande poster Anna i ødemarka hing bij de pier in het plaatsje Elgå. In 2011 waren we hier een keer geweest. In 2017 hebben we het plaatsje nogmaals bezocht en kwamen toen de opvallende poster tegen.

Het is een gelijknamige theateruitvoering van het boek Anna i ødemarka van de schrijver Dagfinn Grønoset door Kopparleden teaterlag. Het boek is uitgebracht in 1972. Dagfinn staat bekend om zijn boeken over de wildernis en mensen die buiten de gebaande paden leven. Anna i ødemarka is een documentaire van het dagelijks leven op een bergboerderij in het oosten van Noorwegen. Helaas kan ik geen Nederlandse vertalingen van zijn boeken vinden. Hoe ziet de voorstelling eruit? Dat is te zien in de onderstaande drie Youtube filmpjes.

Tussen de rendieren geboren: De tweeling deel 2 - Lillian van Bael

Boek details:
Auteur: Lillian van Bael
Titel: Tussen de rendieren geboren: De tweeling deel 2

Verschijningsdatum: 2016

Bladzijde: 230
Uitgeverij: Palmslag
ISBN: 9789491773549

Flaptekst:
De tweeling is het tweede deel van Tussen de rendieren geboren, de reeks die zich afspeelt tijdens de Grote Noordse Oorlog. Voor de Sámi – Lappen in de volksmond – zijn het moeilijke tijden. Ze overleven dankzij hun rendieren en trekken hiervoor naar voedselrijke gebieden. Hun bestaan wordt echter extreem bemoeilijkt door de oorlog.

Intussen is Birit in het klooster bevallen, maar haar dochter wordt direct weggenomen omdat Birit niet voor haar zou kunnen zorgen. Ze vlucht, vastberaden haar dochter terug te vinden. Daarbij wordt ze geholpen door haar magische krachten, waarvan ze de uitwerking op de omgeving ontdekt. Ook Lais zien we terug. Ver van huis wordt hij uit het moeras gered door Tinka, die met haar neefje Aiso de bewoonde wereld probeert te bereiken om een nieuw leven op te bouwen. Samen trekken ze verder, maar hun prille geluk wordt bedreigd door spoken uit het verleden, terwijl ook Birit haar kwade invloed blijft uitoefenen.

Het boek:

De Tweeling is het tweede deel van de trilogie Tussen de rendieren geboren. De post over het eerste deel is hier terug te lezen. De delen zijn trouwens niet afzonderlijk te lezen. De delen vormen tezamen een verhaal. Het zou mooi zijn geweest als de delen als één boek waren uitgebracht. Twee jaar geleden heb ik het eerste deel gelezen en het was weer even graven in mijn geheugen hoe het eerste deel ook al weer ging. Gelukkig is er een korte samenvatting van het eerste deel in Wat vooraf ging. Net als in het eerste deel is er aan het begin van het boek een lijst van personages en aan het einde een woordenlijst.

Het eerste hoofdstuk begint gelijk waar het eerste deel is gestopt, namelijk met Lais in het moeras. Je valt direct in het verhaal en komt al snel te weten hoe het afloopt met Lais. Er wordt verder gegaan met de verhaallijnen van Tinka en Aiso, Grete en Joar en hun baby Lais Olav Joarssøn, de Sami's in de Sijdda en natuurlijk Birit. Waren de verhaallijnen in het eerste deel nog losse verhalen, in het tweede deel komen er een aantal bij elkaar. In dit deel veel magie van de Åsen en van Birit. Bij Birit moest ik vaak denken aan de vrouw Pirita uit de film Valkoinen peura. Bij Lais had ik de film Ofelaš voor ogen.

Conclusie:
Net als het eerste deel is het verhaal traag. Er wordt ruim de tijd genomen om het dagelijks leven te vertellen. De overgangen gaan snel. De taalfouten waren dit keer wat minder. Wat Ogma ook zegt, het is geen literair hoogstandje, maar toch interessant om het te lezen als je geïnteresseerd bent in de geschiedenis van de Sami. Na het lezen ben ik wel ontzettend benieuwd hoe het afloopt met Tinka, Lais en Birit. Nu maar wachten op het derde en laatste deel. Vandaag op Facebook gezien dat het derde deel naar de uitgever is verstuurd.

Wetenswaardigheden:

Nidaros

• Tornedalen.
• Tijdens het verhaal heerst de pest.
• Stenka Razin. 
• De godin Máhtáráhkka en haar dochters Sáráhká en Oksaahka.
• Sáráhká, de vuurgodin.
• Godin van de jacht, Liejpålmaj.
• Nidaros in Trondheim.
• De geest van Birit is veranderd in Sorte Rangifer, het Zwarte Rendier. De zwarte boze geest waar de Sámi bang voor zijn.
• Vreemdeling Nikolaï. Vluchteling uit Aavasaksa net over de grens in Finland.
• Matarengi wordt aangevallen door Russische soldaten. Het plaatsje ligt dicht bij waar Joar en Grete wonen. In de heuvels van Isovaara.
• Tinka wil Gospod’ wotsaris’a, het Onze vader, zingen bij de doop van Ole, de zoon van Joar en Grete. In het eerste deel zongen Pjotr en Tinka dit voor Katinka.
• Åse Namma Sjiele.
• De Lensman gaat alle kota’s langs en dwingt de Sami zich te registreren, in naam van Koning Frederik IV van Denemarken en heerser over Noorwegen. Alle vitale mannen worden bij het leger ingelijfd om mee te vechten tegen de oprukkende vijand. Tevens moeten ze driekwart van de rendieren afstaan aan het leger. Ze moeten de grens bij Elvenes tegen de Russen verdedigen.
• De Sámi kunnen er geen tweelingen op nahouden. Eén kind moet dan opgeofferd worden aan de Åsen.
• Veroordeelden worden naar de kopermijn van Røros gestuurd.

Recensie:
- Ogma

I Kräftans Klor - Raped Teenagers

We gaan binnenkort verhuizen en dit is gelijk een mooi moment om afscheid te nemen van de spullen die ik in de loop van mijn leven heb verzameld. Deze week bezig geweest met het verkopen van mijn LP's en singles. Onder de singles kwam ik de onderstaande single tegen:

I Kräftans Klor van de Zweedse band Raped Teenagers. Begonnen in 1983 in Linköping. De single werd uitgebracht in 1988. In 1992 is de band er mee gestopt. Hieronder is de achterkant van de single te zien.

Mijn jeugd is voorbij gevlogen door het zien van de LP's, singles en CD's :-). Vroeger was er nog geen internet en ging alles via de post. Ik was toen altijd op zoek naar nieuwe muziek en ruilde tapes met mensen verspreid over de hele wereld. De tapes heb ik ruim tien jaar geleden al verkocht bij de vorige verhuizing. Tegenwoordig is alle muziek die ik heb/had wel op internet te vinden. Lekker makkelijk en er is geen reden mee om al die kilo's vinyl elke keer mee te sjouwen. Tegenwoordig verzamel ik samen met anderen Scandinavische muziek in de Facebook groep Muziek uit het hoge noorden.

Hieronder is het titelnummer van de single van Raped Teenagers te horen.

Leuk om een Zweedse single tegen te komen. Blijkbaar zat Zweden er toen al een beetje in.

Logrock Sveg

Dit keer weer een uitgebreid blogbericht over muziek. In een lokale krant in Sveg kwam ik in de zomer van 2017 de onderstaande pagina tegen.

Logrock te Sveg. Leuk om uit te zoeken welke artiesten er hebben opgetreden.

Kingen:
Dan Torgny Karlsson is Kingen. Geboren op 24 maart 1968 te Sveg. Muzikant en acteur.

Ewert Ljusberg:
Karl Ewert Alvar Ljusberg, geboren op 7 mei 1945 te Hede, Härjedalen. Een Zweedse troubadour en begonnen in 1971. Hij draait al een tijdje mee en heeft gewerkt met Sid Jansson, Cornelis Vreeswijk en Billey Shamrock.

The Bomps:
The Bomps. rockabilly uit Östersund en begonnen in 2014. Ze hebben zelfs een officiële website.

Bob, Hank & Joe:
Bob, Hank & Joe, country uit Sundsvall. Bob, Hank en Joe zijn Bosse Bob Sjöbom, Henrik Hank Olofsson en Johan Joe Dereborn. Joe viel me op met zijn markante verschijning. Op zijn Facebook pagina blijkt hij ook een normale basgitaar te bespelen. Zo is te lezen dat hij tourbassist is van de band tAKiDA. Meer over hem na de twee onderstaande muziekfilmpjes.

Bob, Hank & Joe traden ook op bij Allsång på Skansen. Dit festijn hebben we ook een keer bezocht. Zie dit blogbericht.

Nu verder over Johan Joe Dereborn. De beste man heeft een eigen muziekproductiebedrijf Dereborn Musik Produktion. Wat gekeken op de Facebook pagina en kom daar weer erg leuke muziek tegen die nog onbekend waren voor mij.

Tobias Larsson Band

Hannover

Roger Karlsson

John Daniel

Jetbone

Marrakech

HellDivers

Sweet Lillys

Predator

Wretemo

Karavan

Mikaela Finne

Black Paisley