Zwarte ogen - Thijs Feuth

Boek details:
Auteur: Thijs Feuth
Titel: Zwarte ogen
Verschijningsdatum: 2015
Bladzijde: 208
Uitgeverij: De Arbeiderspers
ISBN: 9789029503037

Samenvatting:
Karel Marsman, een uiterst succesvolle advocaat met uitzicht op een leerstoel aan de universiteit, stopt plotseling met zijn werk en onttrekt zich aan het maatschappelijk bestaan door, zonder zijn vrouw er vooraf van op de hoogte te brengen, naar het noorden te reizen. Hij gaat naar de moerassen van Finland, waar hij mensen en dieren ontmoet, maar niet erg veel. Langzaam komt de lezer erachter dat zich daar een paar jaar eerder in het leven van Karel een persoonlijk drama heeft afgespeeld. Thijs Feuth (Nijmegen, 1981) studeerde geneeskunde in Amsterdam en werkt als arts in Fins Lapland. Hij behoort als hardloper tot de Nederlandse marathontop en schreef als columnist voor o.a. Runner's World. Zwarte ogen is zijn literaire debuut.

De auteur:
Thijs Feuth (Nijmegen, 1981) studeerde geneeskunde in Amsterdam en werkt als arts in Fins Lapland. Hij behoort als hardloper tot de Nederlandse marathontop en schreef als columnist voor onder andere Runner's World.

De naam Thijs Feuth kwam ik tegen toen ik op zoek ging naar informatie over het boek De Weg der vier Winde van Yrjö Kokko. Het boek van Yrjö Kokko werd genoemd in het boek Het noordelijk gevoel van Gerrit Jan Zwier. Leuk om op die manier een nieuwe auteur te vinden. Meer info over Thijs Feuth is te vinden op Twitter en zijn eigen blog. Op zijn blog is een interview met hem te lezen. Op Facebook is een Zwarte Ogen pagina aanwezig.

Het boek:
Het boek begint met een proloog over Alex. Alex deed nooit een vlieg kwaad, was zachtaardig en verzamelde elpees van Chet Baker. Op een zondagochtend om elf uur achttien kneep hij de halsslagaders van Presa zo lang dicht dat zij vanaf die dag in vegetatieve toestand in het ziekenhuis van Enschede moest verblijven. Alex was een telg van een welvarende familie die aan de wieg had gestaan van een Hengeloos bedrijf van wereldfaam dat in signaalapparatuur gespecialiseerd was (waarschijnlijk Holland Signaal). Een droom van Alex deed denken aan een roman van Nabokov. Daarin doodde een persoon zijn vriendin op dezelfde manier als Alex had gedaan, met twee handen om de keel, toen hij droomde dat hij haar redde op het moment dat ze uit het raam van een brandend hotel wilde springen. De proloog eindigt verrassend.

Na de proloog begint het boek met hoofdstuk I in het Sarphatipark te Amsterdam met advocaat Karel Marsman, Samen met zijn compagnon Frans Beton hebben ze het advocatenkantoor Marsman & Beton advocaten: bij het rechte eind opgericht. Karel is getrouwd met Maija. De vader van Maija is Fins. Maija werkte als arts bij een sterfkliniek aan de rand van de stad.

Karel kon per 1 januari zijn opwachting maken bij de Afdeling Metajuridica van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Voordat Karel op de universiteit aan de slag ging, moest hij zijn innerlijk evenwicht zien te hervinden. Zo niet, dan zou het simpelweg een kwestie van tijd zijn tot hij met een ernstige inzinking thuis zat.

Karel vertrekt naar het noorden en komt via Kopenhagen en Stockholm terecht in Turku. De reis van Stockholm naar Turku verloopt via een veerboot. Op die veerboot heeft Karel interessante gesprekken waarin een aantal schrijvers worden genoemd en ook wat discussies met onder andere de kapitein van de veerboot over bijvoorbeeld de vaarroute en hoe het vroeger er aan toe ging. Leuk is om in dit kader het blog van Captain F.L. Woodleg te noemen. Op dat blog staan ook een groot aantal verhalen over de zeevaart.

Wetenswaardigheden die aan bod komen zijn:

• Karel was overtuigd atheïst.
• Leukippos.
• Een Finse schrijver die over een zelfmoordclub had geschreven. Dat is dus Arto Paasilinna met het boek De Zelfmoordclub.  
• Émile Zola.
• Louis Couperus.
• Jan Jacob Slauerhoff.
• Gerrit Achterberg.
• De scheepsramp van de Estonia in 1994.
• Advocaat Clarence Darrow.
• Driemaster Suomen Joutsen, de Finse Zwaan.
• De nieuwste collectie servies van het Finse designmerk Iittala.
• De vechtende auerhonden van Ferdinand von Wright.
• Klokkenspel van Piirpauke.

• Bridge over troubled water van Simon & Garfunkel.

Vanuit Turku gaat Karel met de fiets naar het noorden van Finland. In dit gedeelte kom je ook meer over Karel te weten. Zo las Maija een boek van D.H. Lawrence toen ze Karel ontmoette. Maija is opgegroeid op het eiland Myrskyluoto. Je komt meer te weten over hun dochter Lotte.

Karel komt tijdens de fietstocht een aantal mensen tegen. Ook in dit stuk weer een aantal wetenswaardigheden:

• Demon van Laplace.
• Het dorp Pentinkulma.
• Tampere.
• Korkeasaari, de oude dierentuin van Helsinki.
• Voces intimae van Jean Sibelius.

• Sampsa Pellervoinen. Sampsa maakte deel uit van de eeuwige kringloop van het bos. 

Alles gaat, alles keert weer terug; eeuwig rolt het rad van het zijn. Alles sterft, alles bloeit weer op; eeuwig loopt het jaar van het zijn.

• Het dorp Kuusikoski.
• Sisu, het vermogen om ontberingen te trotseren. Te veel beschaving verzwakt het gestel van de Finnen.
• Jyväskylä. Het universiteitsgebouw. Het hoofdgebouw is ontworpen door Alvar Aalto. Het schrijvershuis ontworpen door Wivi Lönn.
• Het dorp Poijunkylä.
• De Laplandoorlog.
• Kalevala, het Finse nationale epos. Lemminkäinen.
• Schilderij van Akseli Gallen-Kallela.

Aan het einde van hoofdstuk I zou Karel huiswaarts keren door naar Rovaniemi te gaan en vanuit daar de nachttrein naar Helsinki nemen. Hij ziet vervolgens de eekhoorn, die hij aan het begin van het boek in Amsterdam ook zag en de reden was om te vertrekken, en blijft in het noorden van Finland.

In hoofdstuk II blijkt dat de titel van het boek op de ogen van dochter Lotte slaat. Je komt nog meer te weten over het leven van Karel met Maija en dochter Lotte. Dit deel speelt zich geheel af in Fins Lapland en is heerlijk om te lezen. De ontmoeting met de natuurfotograaf Arttu Nyyrikki die bezig is met een eigentijdse opvolger van Carl Linnaeus' Iter Lapponicum. De kou die vanuit de grond kwam, maar het meest nog vanuit zijn diepste binnenste. De winter was doorgedrongen tot de kern van zijn bewustzijn. Het feit dat Karel, Maija en Lotte eerder in Lapland waren geweest. De sielulintu, een zielenvogeltje. Het verhaal van de pingpongbal en de zwarte ogen van de eekhoorn, Orava. Aan het einde van het hoofdstuk vind een soort rechtszaak plaats, de grote finale. Hier ben ik de draad kwijtgeraakt. Dit ging mij boven de pet. Gelukkig was er genoeg te beleven in het tweede hoofdstuk.

• Oravan Laula, het lied van de eekhoorn, kondigde de stem aan, een gedicht uit De zeven broeders van Aleksis Kivi.

• Aleksis Kivi's Metsämichenlaula, het lied van de bosman.
• Tapio, de Finse bosgod.
• Eino Leino, Jyrki Kiiskinen, Nietzsche.
• Tuinen van Höyhensaaret.

Na de rechtszaak volgt de epiloog, die vertelt wat er na de rechtszaak gebeurd. Als laatste heeft Thijs Feuth een verantwoording gemaakt met daarin de onderstaande titels:

Verantwoording:
Elias Lönnrot: Kalevala.
Anni Blomqvist: Stormskärs Maja.
Arto Paasilinna: Hurmaava Joukkoitemurha.
Väinö Linna: Täällä Pohjantähden Alla.
Eino Leino: Rauha.
Jyrki Kiiskinen: Kun Elan. Runoja.
Aleksis Kivi: Seitsemän Veljestä.

Conclusie:
Bij toeval kwam ik dit boek tegen. Ik had nog nooit van Thijs Feuth gehoord. Zijn eerste boek is een interessant boek die zich in voornamelijk Finland afspeelt. De zinnen die Thijs gebruikt zijn erg mooi om te lezen. Soms te mooi :-). De ontberingen die Karel door moet maken, zijn geloofwaardig neergezet en deed me denken aan Nooit meer slapen. Je voelt de kou die Karel voelt en komt beetje bij beetje meer te weten welk drama zich heeft afgespeeld in het leven van Karel. De rechtszaak aan het einde kon ik niet echt volgen, maar dat zal zeker hebben gelegen aan de toestand waarin Karel zich bevond en aan mijn ondeskundigheid van de literatuur. De gesprekken over astrologie (tussen Karel en Sofia) en de pingpongbal zijn mooi om te lezen. Ook de ontmoetingen met andere personen zijn de moeite waard. Een goed debuut van een Nederlander die in Finland woont.

Een fragment van het boek is hier te lezen en de uitgever bedankt voor het beschikbaar stellen van een recensie exemplaar.

Op het blog van Thijs Feuth zag ik dat hij op 14 oktober 2016 een lezing geeft in Borne bij de Scandinavische vereniging Twente. Hij geeft ook lezingen op andere plaatsen. Welke dat zijn? Check zijn agenda.

Recensies:
- Mappa Libri
- Hardloopnieuws
- Recensieweb