Ik heb je zien verdwijnen - Christian Jungersen

Boek details:
Auteur: Christian Jungersen
Titel: Ik heb je zien verdwijnen

Originele titel: Du forsvinder

Vertaling: Femke Blekking-Muller
Verschijningsdatum: 2013
Bladzijde: 412
Uitgeverij: De Geus
ISBN: 9789044526455

Flaptekst:
Frederik, rector van een privéschool, is met zijn familie voor vakantie op Mallorca. Door zijn roekeloze rijgedrag breekt er ruzie uit in de auto, waarbij Frederik onverwachts instort. In het ziekenhuis blijkt hij al lange tijd een hersentumor te hebben, die persoonlijkheidsveranderingen veroorzaakt. Langzaamaan blijken deze veranderingen ook buiten het gezin gevolgen te hebben: Frederik heeft voor miljoenen kronen gefraudeerd op zijn school. Dit is het begin van een spel van schuld en verantwoordelijkheid. Want wie treft blaam: Frederik of de hersentumor?

De auteur:

Ik had nog niet eerder van de naam Christian Jungersen gehoord. Ik heb je zien verdwijnen is het derde boek van de Deense schrijver en pas geleden verfilmd. De trailer van de film is hieronder te bekijken. Meer informatie over de film is te lezen op de website van Stralend Schrijven.

Meer weten over Christian Jungersen? Bekijk zijn website en lees het interview op de website van 8weekly.

Ik mocht het boek voor Hebban lezen als buddyread. Het resultaat met buddy Annick is hier te lezen. Het was een leuke en interessante ervaring.

Het boek:
Het verhaal begint op een vakantie in Mallorca. Mia Halling, haar man Frederik en hun zestienjarige zoon Niklas zitten in een huurauto. Frederik rijdt roekeloos. Tijdens de rit gaat Mia in gedachten terug naar vijf dagen eerder. De dag dat ze naar Mallorca gaan vliegen. Ze wonen in het dorp Farum vlakbij Kopenhagen. Mia is van de architectenopleiding overgestapt naar de lerarenopleiding en is lerares geworden. Frederik was leraar en is directeur geworden. Uitspraak van Frederik: Als je een kind kunt helpen dat in de problemen zit, is dat het meest zinvolle wat je met je leven kunt doen. Nadat de autorit is gestrand slaat Mia Frederik voor het eerst in twintig jaar. Vervolgens valt Frederik plotseling. In het ziekenhuis wordt het duidelijk dat het leven niet meer wordt zoals het was. Er is een hersentumor bij Frederik geconstateerd. Door de druk kreeg hij een epileptische aanval. Het is het begin van een rondreis door de wereld van mensen met een hersenbeschadiging. Het heden wordt afgewisseld met hoe het leven eerder was. Mia en Frederik hebben elkaar twintig jaar geleden ontmoet. Mia was toen 22. Mia heeft Frederik leren kennen op haar stage bij de Trørødschool in Søllerød. Frederik was daar leraar en 28. Op 35-jarige leeftijd werd Frederik directeur van Saxtorphs Privatskole in Fredriksberg in Kopenhagen en is dit op het moment dat het verhaal begint nog steeds.

Frederik veranderd en dat komt door de druk in het orbitofrontale gebied van de hersenen. Mia moet hiermee omgaan en heeft het hier niet makkelijk mee. Het wordt er allemaal niet eenvoudiger op als blijkt dat er 12 miljoen kronen zijn verduisterd door Frederik en daarmee Saxtorphs Privatskole op de rand van een faillissement brengt.

In deze ellende moet het gezin Halling zien te overleven. Ten eerste met de hersenbeschadiging van Frederik die vooral na het verwijderen van de tumor totaal veranderd is en ten tweede de rechtszaak tegen Frederik en eventueel ook Mia. De ouders van Frederik, Thorkild en Vibeke, proberen op hun manier te helpen, maar de relatie tussen Vibeke en Mia is op zijn zachtst gezegd niet best. Vibeke was verpleegkundige en toen ze met pensioen ging is ze begonnen met de opleiding tot psychotherapeut. Mia heeft zich na de diagnose van de tumor volledig op de werking van de hersenen gestort. Ze heeft een totaal andere mening dan Vibeke gekregen waardoor hun relatie eigenlijk nog meer verslechtert. Mia besluit om zich aan te sluiten bij een steungroep van partners van mensen met een hersenbeschadiging.

Deze ingrediënten vormen een verhaal die een inkijk geven in de wereld waar partners van mensen met een hersenbeschadiging in terecht komen en die is best wel confronterend en deprimerend. In het geval van Mia is het extremer door de verduistering van veel geld. De vraag is nu in welke toestand Frederik zich bevond op het moment dat de verduistering heeft plaatsgevonden. Was hij nog bij zijn volledige verstand of had de tumor al invloed op zijn handelen? Probeer dat maar eens te bewijzen. Daarnaast spelen de problemen zich af in de relatiesfeer. Blijf je bij je partner? Hoe verlopen de andere relaties zoals met andere familieleden?

Conclusie:
In juli 2017 had ik het boek Je onvervangbare hersenen van Kaja Nordengen gelezen. Ik heb je zien verdwijnen is hierop een perfecte aanvulling. Laat het ene boek zien hoe de hersenen werken, Ik heb je zien verdwijnen laat zien wat de impact is van een beschadiging aan de hersenen in een gezinsleven. De impact is zo groot dat iemand zoals Frederik veel geld verduisterd. En hoe was Frederik in de jaren voor de val in Mallorca? In de drie jaren voor de val was Frederik de droomman van Mia. Kwam dat door de tumor en was Frederik toen al iemand anders? Op dit soort vragen zoekt Mia antwoorden die weer gebruikt kunnen worden in de rechtszaak. Het verhaal is verder voorzien van tekeningen en artikelen over beschadigde hersenen. Het geeft het verhaal een echtheid mee en je wordt er zeker wijzer van. Ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en sommige feiten zijn zelfs toe te passen in het dagelijks leven. Eigenlijk net als Mia doet. Het einde vond ik zeer verrassend (de ontdekking van Mia over Bernard Berman, de advocaat van Frederik) en zag die niet aankomen. De afsluiting tussen Frederik en Mia is heel mooi en waardig en geeft een draai aan de titel van het boek.

Wetenswaardigheden:

• In het boek een uitgebreide beschrijving over beschadiging aan de orbitofrontale cortex.
• Het verhaal van zakenman Elliot die op zijn vijfendertigste geopereerd werd aan tumor. Zijn verhaal is ook te lezen in het document De neuropsychologie van emoties.
• Een partner van iemand in de steungroep heeft neglect. De partner ziet van alles de linkerhelft niet meer. In het boek is een figuur opgenomen van een klok, die duidelijk neglect aantoont.
• In het boek worden een aantal websites genoemd die in het echt niet bestaan. Het forum hersenbeschadiging.dk en het artikel over de Iowa gambling task op website van http://www.hersendokter.dk/iowagamblingtask. De werking van Iowa gambling task is te lezen in het document Stress en Keuzegedrag. De naam van Antoine Bechara wordt genoemd in het kader van de Iowa gambling task. Resultaat van een test heeft geleid tot Antonio Damasio’s ‘somatische stempelhypothese’, die hij in zijn boek De vergissing van Descartes uiteenzet.
• Persevereren, de handeling waar je mee bezig bent steeds herhalen, veel langer dan nodig is.
• Echolalie, iemand met een hersenbeschadiging die zichzelf er niet van kan weerhouden om te herhalen wat een ander zegt.
• Echopraxie, het onwillekeurig nadoen of herhalen van bewegingen die men bij een ander waarneemt.
• Bernard heeft een boek van de Franse fotograaf Denis Darzacq.
• Neurofilosofie.
• Namen die genoemd worden in het boek: Patricia Churchland, Daniel Dennett, Daniel Wegner en Benjamin Libet.
• Artikel: Kroniek 4 april 2011. Welke alcoholist wilt u het liefst als schoonzoon? van Tom Buchmann. Wat op internet gezocht en ik kwam deze website van Tom Buchmann tegen. 
• Confabuleren, iemand met een hersenbeschadiging probeert de gaten in zijn gedachtereeksen op te vullen met fantasieën waarin hij zelf werkelijk gelooft.
• Artikel: Heeft de mens een vrije wil?
• Gedachtenexperiment: De demon van Laplace. Franse astronoom Pierre-Simon Laplace.
• In Farum Midtpunkt wonen Mia, Frederik en Niklas nadat ze hun huis moesten verkopen.
• Artikel: Veel mensen hebben verborgen hersenbeschadigingen van New England Journal of Medicine.
• Artikel: De poten zijn onder het verhaal weggezaagd. Door Signe Riis Gormsen voor het tijdschrift Robitnik.
• Discomuziek van Boney M. en oude talkshows van Jarl Friis-Mikkelsen. Hierop reageerde Lærke, de vrouw van Bernard goed.
• Er wordt gekeken naar een Deense misdaadserie met Lars Brygmann.
• Syndroom van Capgras, een syndroom waarbij iemand ervan overtuigd is dat zijn naasten, familie en vrienden niet meer zichzelf zijn, maar dat hun plaats is ingenomen door dubbelgangers.
• Peter Mansfield, Nobelprijs MRI-scantechniek.
• Tamil-kwestie die de conservatieve regering in 1993 ten val heeft gebracht. 
• Bladzijde 350. Andrea: Vierhonderd jaar geleden geloofden ze dat veel mensen die psychisch ziek waren een pact met de duivel hadden gesloten - dat ze heksen waren dus - en ze werden levend verbrand terwijl het hele dorp toekeek. Dat deel van ons verleden is altijd heel confronterend voor ons moderne mensen, want nu is het vanzelfsprekend dat die arme zielepoten niet moeten verbrand - of in de gevangenis gestopt - omdat ze psychisch niet in orde zijn. Maar over niet al te lange tijd zal men terugkijken op onze tijd en precies hetzelfde denken over de manier waarop wij mensen straffen die wreed en gewelddadig zijn en domme keuzes maken in het leven die uitdraaien op criminaliteit. Het is middeleeuws om te denken dat die mensen zelf zo willen worden. Hun hersenen functioneren gewoon niet goed en natuurlijk moeten ze worden behandeld. Natuurlijk moeten ze niet gewoon jarenlang worden opgesloten als een soort Natascha Kampusch.
• Artikel: Kennis: Gen maakt muizen trouw. Gaat over het vasopressinereceptor gen.
• Op bladzijde 383 staat een interessante mail van Solveig Jansen naar Mia.

Recensies:

- 8Weekly

- Medisch contact