Google Translate

maandag 30 december 2019

Den 12. mann - The 12th man

Filmdetails:
Titel: Den 12. mann - The 12th man
Regisseur: Harald Zwart
Jaar: 2017
Verhaal: Petter Skavlan
Acteurs: Thomas Gullestad, Jonathan Rhys Meyers, Marie Blokhus
Duur: 135 minuten
IMDB cijfer: 7,4



Samenvatting:
Troms, ver boven de poolcirkel in Noord-Noorwegen. Het is maart 1943 en het enorme landschap ontwaakt langzaam uit de derde, donkere winter onder het nazi-regime. 12 Noorse verzetsstrijders hebben een kleine vissersboot geënterd in Schotland. Ze hebben de verraderlijke Noordzee overgestoken om naar hun geliefde land terug te keren om de vijand te bestrijden. Ze worden echter verraden door Noorse collaborateurs en het bootje wordt tot zinken gebracht. 11 van de 12 mannen worden gevangen genomen en uiteindelijk, na gruwelijke martelingen, gedood door de Duitsers. De 25-jarige Jan Baalsrud is de enige die weet te ontsnappen. Maar nu moet hij nog zien te overleven.

De film:
De film trok de aandacht van mij doordat zangeres / kunstenares Elle Marjá Eira in 2017 wat Facebook berichten er aan besteed had. Nu eindelijk de film gekeken en het is een film die indruk achter heeft gelaten en veel informatie heeft verschaft over Jan Bålsrud (Jan Baalsrud). Jan Sigurd Baalsrud (13 december 1917 - 30 december 1988) was een commando in het Noorse verzet getraind door de Britten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nadat hij in 1940 Noorwegen is ontvlucht keert hij terug naar Noorwegen in de vorm van Operatie Martin Red op 24 maart 1943. De operatie mislukt door een blunder en de enige overlevende van de twaalf man is Jan Baalsrud. Hij ontsnapt maar SS Sturmbannführer Kurt Stage zit op zijn hielen en weet niet van ophouden. Van beide mannen had ik tot voor het zien van de film nog niet gehoord. Over Kurt Stage is vrij weinig informatie te vinden en al helemaal in combinatie met Jan Baalsrud. Over Jan Baalsrud is wat meer informatie te vinden. Den 12. mann is namelijk geïnspireerd op het boek Jan Baalsrud og de som reddet ham van Tore Haug en Astrid Karlsen Scott. Verder is er in 1957 de film Ni Liv van Arne Skouen verschenen. Die film is hieronder te zien.


Den 12. mann is eigenlijk een remake van Ni Liv en wat voor een. Ongelooflijk wat iemand kan meemaken in een vlucht die uiteindelijk 63 dagen heeft geduurd. Het boek en de film Ni Liv en waarschijnlijk ook Den 12. mann hebben niet het ware verhaal verteld. Hoe het daadwerkelijk is gegaan is te lezen in dit artikel. Het verschilt niet heel veel. Zo is de tocht die Jan Baalsrud afgelegd heeft hieronder te zien.

Kaart afkomstig van Offgridweb.com.
Conclusie:
Een ongelooflijk verhaal over een verzetsstrijder die door het Noorse volk geholpen is om over de grens naar Zweden te komen. Hoeveel pech kan iemand hebben en daarnaast ook veel geluk. Onvoorstelbaar. De 63 dagen zijn goed samengevat in de ruim twee uur durende ontberingen en spanning. De film geeft een goed beeld hoe de situatie in het noorden van Noorwegen was in de periode van begin 1943. De beelden van de omgeving zijn zo mooi dat je niet kunt voorstellen dat het je ergste vijand kan worden. Het einde van de film met als ondersteuning de joik van Elle Marjá Eira levert kippenvel op. Zelden zo'n eind gezien.

De gebeurtenis heeft ook indruk gemaakt op Jan Baalsrud want na zijn dood is zijn urn bij het graf van Aslak Aslaksen Fossvoll in Manndalen gezet. Aslak Aslaksen Fossvoll was één van de vele mensen die Jan over de grens heeft geholpen. Aslak stierf aan difterie twee weken nadat Jan de grens was overgestoken. Hun graf is hier te vinden. Op de website van NordNorge kun je trouwens in de voetsporen treden van Jan Baalsrud. Het museum, de boerderij waar Jan verbleef, hotel Savoy en de rots waar Jan onder lag staan hier beschreven met de coördinaten.

Leuk om te zien dat de helaas overleden Sami acteur Nils Utsi een kleine rol in de film heeft.

Waar is de film te zien of te koop? Via de Justwatch website kan de film gehuurd of gekocht worden via de bekende kanalen zoals Amazon, Youtube, Apple, Google Play en Microsoft of via de Noorse Boekwinkel. De talen in de film zijn Noors, Duits, Engels en volgens mij ook Samisch.

Meer informatie over de film en /of Jan Baalsrud:


Interviews:
Recensies:
- Moviemeter
- The Guardian
- Variety
- Roger Ebert
- The New York Times
- Letterboxd
- Metacritic

6 opmerkingen:

  1. Wat een verhaal, niet te geloven. Ik had er ook nog nooit van gehoord. Zo kom je via jouw blog steeds iets meer te weten over wat er zich toen heeft afgespeeld. Interessant.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Zo leer ik ook steeds meer :-). Het einde is hier te zien: https://www.yo utube.com/watch?v=q7kBv6C3d0o.

      Verwijderen
  2. Een indrukwekkend einde, zeg. Ook al weet je dat hij het gaat halen, toch zit je op het puntje van je stoel. De muziek werkt daar zeker aan mee.
    En als ik het goed zag, stond er ineens een wit
    rendier bij hem. Daar kreeg ik kippenvel van, want we weten wat een wit rendier betekent...
    En zodra hij de grens passeerde de stilte en daarna de joik. Weer kippenvel.
    Bedankt voor het delen :-)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het is natuurlijk wel gedramatiseerd :-). De film uit 1957 had niet zo'n indrukwekkend einde.

      Verwijderen
  3. Nou ja, zo'n gedramatiseerd einde kijkt natuurlijk wel lekker weg :-) En dat is toch wat de kijkers willen, denk ik, al is het ergens wel jammer als er van het oorspronkelijke verhaal wordt afgeweken.

    BeantwoordenVerwijderen