Anna, Hanna en Johanna - Marianne Fredriksson

Boek details:
Auteur: Marianne Fredriksson
Titel: Anna, Hanna en Johanna
Oorspronkelijke titel: Anna, Hanna och Johanna
Vertaling: Janny Middelbeek-Oortgiesen 
Jaartal: 1994
Bladzijden: 351
Uitgever: De Geus
ISBN: 90-5226-792-8

Voorkant boek

Samenvatting:
Anna begreep wel dat ze kinderlijke verwachtingen had. Maar het hielp niet, zodra ze eraan toe gaf gleden haar gedachten weg: nog één keer echt contact en misschien een antwoord op een van de vragen waarvan ik nooit gelegenheid heb gehad ze te stellen. Maar toen ze na ruim vijf uur de parkeerplaats van het verpleeghuis opreed, had ze geaccepteerd dat haar moeder haar ook deze keer niet zou herkennen. Toch moest ze de vragen stellen. Ik doe het voor mezelf, dacht ze. Voor mijn moeder maakt het niet uit waar ik over praat. Maar daarin had ze ongelijk. Johanna begreep de woorden niet maar stond wel open voor haar dochters pijn en haar eigen machteloosheid. Ze wist niet meer dat het haar taak was om het kind te troosten dat altijd al onmogelijke vragen had gesteld. Maar dat verlangen bestond nog wel en ook het schuldgevoel over haar ontoereikendheid. Ze wilde vluchten in de stilte, sloot haar ogen. Het lukte niet, haar hart bonkte en achter haar oogleden was de duisternis rood en pijnlijk. Ze begon te huilen. Anna probeerde haar te troosten, stil maar, stil maar, droogde haar moeders tranen af en schaamde zich. Maar Johanna's vertwijfeling viel niet te stuiten.

Marianne Fredriksson (1927 - 2007) was een bekende Zweedse schrijfster. Het boek Anna, Hanna en Johanna was het tiende boek van haar. Het boek werd in 1997 in Nederland uitgegeven. Meer informatie over Marianne is te vinden op de Noordse literatuur website.

Marianne Fredriksson

Het boek heb ik ongeveer een jaar geleden gelezen als ebook. Het was een erg slechte ebook versie en ik vermoed dat deze zelf in elkaar was gezet met behulp van scans. Het leest wat moeilijk want de zinnen zijn vaak niet van spaties voorzien. Het boek heb ik zelf wel, maar in de trein leest een ebook makkelijker dan een dik boek. Uiteindelijk toch helemaal gelezen. Het voordeel van een ebook is dat je makkelijk markeringen kunt maken. Helaas zijn, door gepruts aan mijn kant, alle aantekeningen verdwenen. De blogpost blijft om deze reden korter dan normaal.

Het boek bestaat uit 351 bladzijden. Deze zijn verdeeld in 5 delen. Deel één heet ‘Anna (inleiding)’, deel twee heet ‘Hanna’, deel drie heet ‘Anna (intermezzo)’, deel vier heet ‘Johanna’ en deel vijf heet ‘Anna (Epiloog)’. In het voorwoord geeft Marianne aan dat het boek geen autobiografische elementen bevat. Anna, Hanna en Johanna lijken niet op Marianne, haar moeder of grootmoeder. Ze zijn voortgekomen uit de fantasie van Marianne en hebben niets met de werkelijkheid te maken. Dat is volgens Marianne precies de reden wat hen echt maakt. Interessant is dat Lisbeth Andréasson (intendant van Bengtfors Gammalgård) een uitgebreide cultuurhistorische controle van het boek over Hanna heeft uitgevoerd en Marianne van literatuur over Dalsland heeft voorzien. (Bron: Voorwoord uit het boek).
 
Het verhaal begint ongeveer in 1883 als Hanna 12 is. Het verhaal eindigt aan het eind van de twintigste eeuw. Hanna (geboren 1871, gestorven in 1964) en Johanna (geboren 1902, gestorven in 1987) zijn dan gestorven en Anna is dan een jaar of 60. Het tijdspad in het boek duurt zo'n 120 jaar.

Er is op internet best wel veel informatie over het boek te vinden. Tevens zijn er een aantal samenvattingen op internet aanwezig. Dat is allemaal wel bekend. De interessante feiten die ik tegen kwam in het boek zijn, zoals ik aan het begin al vermelde, helaas verdwenen. Wat overblijft is mijn mening over het boek. Het boek zit goed in elkaar. Je moet wel goed in de gaten houden over wie het gaat en wie wie is. Het eerste verhaal over Hanna is echt goed. Het laat het leven van een arme Zweedse vrouw aan het eind van 1900 zien. Verder krijg je een goed beeld over 120 jaar leven in Zweden. Het is een mooi boek van Marianne Fredriksson. Het boek Het land van de Samen van Annica Wennström lijkt veel op Anna, Hanna en Johanna.

Samenvattingen en recensies zijn op de volgende websites te lezen:

• Boekverslag Scholieren.com
• Femke's Reviews 
• Verslag op Read 'em, Discuss 'em
• NRC Boeken: Intieme roman van Marianne Fredriksson, Het wankele houvast der generaties
• NRC Boeken: Gedoemd tot de moederrol; Marianne Fredriksson over haar roman 'Anna, Hanna, Johanna'
• Verslag op 'Over geloof en cultuur'
• Boekrecensie
• Verslag Wim Pelgrim

Het boek is te bestellen bij Bol.com of via Marktplaats.

Onderstaande samenvatting, in de stijl van de Boer zoekt vrouw samenvatting wat te horen is op de radio bij Giel Beelen, kwam ik op Marktplaats tegen van verkoper Lettervreeter. Als je het boek nog wilt lezen, lees dan het onderstaande schuingedrukte stuk niet.

Het verhaal begint als Hanna 12 is. Ze werkt als dienstmeid voor de familie Eriksson. Daar heeft ze het niet naar haar zin. Lovisa, de huisvrouw, is streng en staat bekend om haar hardheid en hoogmoed. Hanna lag op een nacht te slapen in de hooizolder. Ze werd wakker gehouden door Lovisa en haar man, Joel. Ze maakten ruzie omdat Joel vond dat Lovisa haar zoon te veel verwende. Rickard, de zoon, werd wakker. Hij verkrachtte Hanna. Zonder reden. Negen maanden later, nadat Hanna allemaal bijgelovige pogingen had gedaan om van het kind af te komen, baarde ze een mooie baby: Ragnar. Als die tijd bleef ze werken bij de Erikssons. Toen kwam een man uit Värmland in het dorp wonen. De vroedvrouw vertelde hem over Hanna en de man besloot haar eens op te zoeken. De man heette John Broman en Hanna trouwde hem. Hanna had een gelukkige tijd met hem. Ze kreeg nog vier kinderen. De jongste was Johanna. De bevalling van Johanna was zwaar en pijnlijk maar ze was een mooi meisje. Johanna werd het lievelingetje van John. Hij vertelde haar altijd verhaaltjes, sprookjes en maakte met haar lange wandelingen door het bos.
Zeven jaar na de geboorte van Johanna ging John Broman dood. Ragnar wou dat Hanna en haar kinderen bij hem in de stad zouden gaan wonen.In de stad kreeg Hanna een baantje als bakker. Johanna ging verder met haar school. Maar haar drie boers, drie sterke jongens die prima konden werken, deden niks. Behalve alcohol drinken in huis. Daar kreeg Ragnar op het laatst genoeg van. Johanna's broers moesten naar het leger. Johanna groeide op. Ze was een koppig meisje wat zich opzette tegen haar moeder. Toen Johanna klaar was met de basisschool wou ze verder gaan studeren. Ze was immers slim. Iedereen vond het een goed idee behalve Hanna. Hanna wou dat Johanna, net als zijzelf en de generaties voor haar, een dienstmeisje werd. Ze stuurde Johanna naar de familie Viktorieagatan. Na twee jaar lang de vreselijkste tijd van haar leven gehad te hebben werd ze daar door de heer des huizes aangerand. Ze werd door Ragnar acuut bij dat gezin weggehaald. Uit die periode van haar leven komt de haat tegen de Bourgeoisie. In die familie is ze ook sociaal-democraat geworden.
Veel later ontmoet ze op een partijbijeenkomst haar toekomstige man: Arne. Drie weken na de ontmoeting met Arnes aparte ouders trouwen ze. Johanna is in verwachting. Het werd een miskraam. Haar volgende zwangerschap liep ook uit op niks. Pas de derde keer dat ze zwanger was kreeg ze een kind. Anna. Genoemd naar de verloskundige van Hanna. Anna groeide op in de tweede wereld oorlog maar ze was een sterk, gelukkig meisje. Anna ging studeren. Ze ontmoette een man, trouwde hem. Toen bleek dat haar man vreemd was gegaan scheidde ze van hem. Later trouwde ze weer. Hanna stierf. Johanna kreeg Alzheimer en ging later ook dood. Anna bleef alleen over.