Gripsholms slott, Mariefred

Gripsholms slott, kasteel Gripsholm, is een van de tien Koninklijke kastelen in Zweden. Het is gelegen bij de stad Mariefred aan het Mälarmeer. De plaats Mariefred is al een paar keer eerder aan bod gekomen op Blogzweden en wel in de blogposten Kärnbo Sockenkyrka, Fucking Åmål en De tweede zonde - Åsa Larsson.

We hebben het kasteel niet van binnen gezien. Reden was dat we het kasteel per ongeluk ontdekten en het bezoek niet gepland hadden. Entreeprijs voor volwassenen is 130 SEK. Ondanks dat we niet naar binnen zijn geweest, was er nog genoeg te zien. Daarom ben ik eigenlijk wel benieuwd naar de geschiedenis van het kasteel en heb daarom de tekst van de Gripsholm Wikipedia pagina overgenomen.

De bouw van het kasteel werd begonnen door Bo Jonsson Grip, naar wie het kasteel dan ook genoemd is (Zweeds: holme = klein eiland, grip = griffioen). Grip was een grootgrondbezitter die in zijn tijd meer land bezat dan de Zweedse koning. Na de dood van Grip kwam het kasteel in handen van Margaretha I van Denemarken, die het kasteel verpandde aan een Duitse graaf. Die stelde een voogd aan om het kasteel en de omliggende landerijen te besturen. Tijdens de Engelbrekt-opstand werd het kasteel in brand gestoken en grotendeels verwoest. Het werd echter weer opgebouwd en kwam aan het einde van de 15e eeuw in bezit van de Zweedse regent Sten Sture de Oudere.

Na zijn kroning nam Gustaaf I het kasteel in bezit. Hij brak het bijna in zijn geheel af en bouwde een nieuw kasteel. De bouw zou jaren duren en zelfs doorgaan onder de regering van Erik XIV van Zweden, Gustaafs opvolger. In de loop der tijd heeft het kasteel naast residentie ook gediend als gevangenis voor vele adellijke gevangenen, onder wie ook leden van het Zweedse Koninklijk Huis.

De laatste restauratie en verbouwing van het kasteel vond plaats aan het einde van de 19e eeuw. Vooral door protesten werden beoogde verbeteringen en veranderingen aan het kasteel niet volledig uitgevoerd. 

In Duitsland werd het kasteel bekend door de roman Schloss Gripsholm van de Duitse schrijver Kurt Tucholsky. (Bron: Wikipedia).

 

 

Voor de ingang van Gripsholm Slott staan twee runenstenen. De eerste is Sö 178. Sö 178 is het Rundata catalogusnummer voor een runensteen uit de Vikingtijd. De runensteen is gemaakt van zandsteen en 1,9 meter hoog. De steen werd ontdekt in 1730 bij graafwerkzaamheden in de buurt van het kasteel en is verhuisd naar de huidige locatie in 1926. Uit de runentekst is op te maken dat twee broers genaamd Helgulfr en Eyjulfr de steen hebben gemaakt als herinnering aan hun broer Ketilmundr en een brug ter herinnering aan hun moeder Sóma. Het gebruik van het woord "stenen" geeft aan dat het gedenkteken ooit bestond uit een tweede steen, die verloren is gegaan. Meer informatie over deze steen is te vinden op deze Wikipedia pagina.

Naast de Sö 178 runensteen staat Sö 179. Deze runensteen is een van de Serkland Runenstenen. De runensteen werd ontdekt in de vroege jaren 1820 door Wallin, de beheerder van het kasteel. De inscriptie geeft aan dat de steen is opgedragen ter herinnering van Haraldr, de broer van Ingvar, die waarschijnlijk is gestorven in het gebied van de Kaspische Zee. Meer informatie over de runensteen is te vinden op de Ingvar runenstenen Wikipedia pagina.

 

Meer informatie over Gripsholm slott is te vinden op de onderstaande websites:
- Werbeka
- Kungahuset
- Fotofyndets blog
- Miras Mirakel

Update 27 juni 2017:

Bij het opruimen van een boekenla kwam ik erachter dat toen we bij Gripsholm waren een boekje hadden gekocht met daarin alle informatie over het kasteel. Zo bevat de eerste verdieping portretten uit de 16e en 17e eeuw (Gustav Vasa - Karl XII). De tweede verdieping de 18e eeuw (Ulrika Eleonora de Jonge - Gustav III) en de derde verdieping beslaat de periode van de 18e tot de 21e eeuw. Ik heb hieronder een aantal bladzijden uit het boekje opgenomen. Best wel interessant.