Eskimoland - Niko Tinbergen

Boek details:

Auteur: Niko Tinbergen
Titel: Eskimoland
Verschijningsdatum: 2017
Bladzijde: 211
Uitgeverij: Van Oorschot
ISBN: 9789028261976

Flaptekst:
In het 'Internationale Pooljaar' 1932-1933 reist de jong gepromoveerde bioloog Niko Tinbergen met zijn vrouw Lies per schip vanuit Kopenhagen naar Groenland. Ze gaan ruim een jaar doorbrengen in eskimonederzettingen aan de oostkust van dat immense eiland. Eskimoland is een fris en helder verslag van een geweldig jaar van vrijheid en schoonheid in de natuur.

Het boek:
De naam Niko Tinbergen kwam ik recent tegen in het boek EILAND blues van Anneke de Bundel en Nicole Franken in het verhaal De ijzige stilte van Groenland. De naam Niko Tinbergen is in mijn geheugen blijven hangen en ik zag laatst het boek Eskimoland plotseling in de bibliotheek staan en direct meegenomen. Dat het boek opviel kwam door de omslagfoto. De foto is gemaakt door Niko Tinbergen en toont de drie oudste vrouwen van Kûngmiut in 1933. Eskimoland is in 1934 verschenen en in maart 2017 heruitgegeven. Zoals de flaptekst al aangeeft hebben Niko en zijn vrouw Lies een jaar doorgebracht in eskimonederzettingen aan de oostkust van Groenland. Hieronder de kaart van dat gebied.

Het voorwoord in de herdruk is geschreven door Tijs Goldsmidt. Het boek is een verslag van de zevenentwintigjarige bioloog Niko Tinbergen over hun verblijf (met zijn vrouw Lies Rutten) van een jaar bij de Eskimo's in Groenland in de omgeving van Angmagssalik. Ze hadden een aanbod gekregen in het Internationale Pooljaar (1932-1933) om mee te gaan met een wetenschappelijke expeditie naar Groenland. Het heeft hun veel opgeleverd. Ze hebben biologisch en antropologisch kunnen observeren en tegelijkertijd verzamelde de Tinbergens ook voorwerpen, kleding, maskers en beeldjes voor het Museum van Onderwijs in Den Haag (nu Museon). De voorwerpen zijn nog steeds te zien in de Poolzaal van Museon en natuurlijk heeft het dit boek opgeleverd. Een verslag die veel gelijkenissen vertoond met het verslag van Hugh Beach in A Year in Lapland. Tinbergen heeft gelukkig niet al te veel biologische aantekeningen in het verslag opgenomen. Hij gaf dat zelf ook al aan in het voorwoord en het is hem goed gelukt.

Op 14 juli 1932 vertrokken ze met de Gertrud Rask van Helsingör naar Oost-Groenland. Ze reisden samen met de Engelse expeditie onder leiding van Mr. Watkins en F. Spencer Chapman. Chapman heeft een verslag Northern Lights gemaakt. Deze zijn in twee delen hieronder te bekijken.

Frederick Spencer Chapman: Northern Lights (part 1) from Pitt Rivers Museum on Vimeo.

Frederick Spencer Chapman: Northern Lights (part 2) from Pitt Rivers Museum on Vimeo.

Eenmaal aangekomen in Groenland gaat Tinbergen los over het leven met de Eskimo's wat resulteert in mooie verhalen over sjamanen, de taal van de Eskimo’s, hoe haaien gevangen worden, de zeehondenjacht en een complete beschrijving van de ijsberenjacht en de daarbij horende regels van de verdeling van het vlees en huid.

Een mooie uitspraak van Tinbergen is:

In de loop van het jaar werd het duidelijk dat ze zich zeer gelukkig mochten achten nog zoveel van het leven van een oorspronkelijk, nog weinig gedegenereerd jagersvolk te kunnen zien.

Conclusie:
Een leerzaam verhaal over Eskimo's uit Groenland. De naam Eskimo's was in 1932 - 1933 normaal, maar ze hebben zichzelf de naam Inuit gegeven. Op deze website staat beschreven waarom ze zichzelf Inuit noemen en geen Eskimo's. In de heruitgave is de naam Eskimo gehandhaafd. Het verslag van Tinbergen vond ik zelfs in 2020 nog steeds boeiend. In de heruitgave is de taal wat gemoderniseerd zodat het wat prettiger leest dan de uitgave uit 1934. Het verslag is voorzien van vele foto's die gemaakt zijn door Tinbergen. Het vormt een mooi geheel die een en al respect voor de Eskimo's uitstraalt en waaruit ook blijkt dat Tinbergen het erg naar zijn zin had in deze periode. Veel nieuwe dingen geleerd over het leven op Groenland in de jaren dertig en over de arctische vogels.

Wetenswaardigheden:

• Umiaqs, omgekeerde huidenboten.
• Ajore (leraar) Karl Andreassen ook wel Kârale genoemd door de Eskimo's.
• Trawler Lord Talbot.
• Expeditie onder leiding van Ejnar Mikkelsen. 
• Fridtjof Nansen en zijn skitocht over het Groenlandse ijs wordt aangehaald. Die reis vormde de basis voor zijn tocht met de Fram.
• Van de Groenlanders leerden ze voor twee typen van stormen een speciale naam: een uit oostelijke richtingen waaiende, die zware sneeuwval in de winter en slagregens in de zomer bracht, heette Neqajâq, een uit noordelijke of westelijke richting waaiende, die heldere hemel en in de winter lage temperaturen bracht, Pidirrâq.
• Fridtjof Nansen: “....as a general principle, most people, no doubt, wash themselves for altruistic reasons....” (First Crossing of Greenland p. 261). Gaat over het niet wassen in Groenland in de winter. 
• Zout op de gezichten vanwege het zout in de ijskristallen.
• De honden krijgen van het eten van haaienvlees sterke ingewandsstoornissen en gaan niet alleen hevig braken, maar raken ook gedeeltelijk verlamd: ze lopen met sterk doorgezakte poten en schommelen als dronken mensen.
• Púkitsormiut - de laaglanders.
• Qatsimaleq. Methode van jagen op een zeehond die op het ijs ligt. IJsberen jagen op een qatsimaleq op dezelfde manier als de Groenlanders, of misschien is het andersom en hebben de Groenlanders het van de ijsberen afgekeken.
• Deense natuuronderzoeker Alwin Pedersen.
• Het avontuur van Ûmitsoq.(Hij met de baard).
• Gustav Holm en de Konebaadsexpedition in 1883.
• Twee Viking kolonies op Zuid Groenland. De Österbygd en de Vesterbygd.
• De gevreesde Angakut. Zo heetten de mannen die het voorrecht hadden met de geestenwereld in verbinding te staan.
• Tupilaq is een wezen dat door een mens, mits hij de eigenschappen daartoe heeft, gemaakt kan worden uit levenloze delen van verschillende mensen en dieren. De maker blaast het gewrocht leven in en geeft het een opdracht, meestal het berokkenen van leed aan een persoonlijke vijand van hemzelf. Hieronder het verhaal en de tekeningen uit het boek.

• De Amerikaan Stefansson heeft vele jaren onder de Eskimo’s van het uiterste noorden van Amerika gewoond.
• Ervaring van Tinbergen: zolang er overvloed is zijn de mensen gul, maar zodra de voorraden krap worden blijken ze hardvochtige egoïsten te kunnen zijn.
• Angakoq eigenschappen. Bepaalde macht over bovennatuurlijk wezen.
• De Deense archeoloog Therkel Matthiassen.
• Meddelelser om Grönland.
• Kangerdlugssuaq de grote fjord.
• Kangerdlugssuatsuaq de vrij grote fjord.
• Sneeuwhoenders en lemmingen zijn vleesfabrikanten.
• Deense taalkundige en etnografisch Thalbitzer overwinterde in 1906-1907 in Angmagssalik. 
• Een Europeaan die onder de Eskimo's komt leven is aanvankelijk een nietsnut die door de vergaande specialisatie in zijn maatschappij zijn onafhankelijkheid heeft verloren. Tracht hij niet die onafhankelijkheid althans ten deel terug te winnen, dan blijft hij in de ogen van deze universele Eskimo's een onhandige slungel wie niets toe vertrouwd kan worden.
• Tinbergen en vrouw gebruikten een woontent groot model Kamp Eerde van Carl Denig.
• Katdlunait - blanken.
• Deense ontdekkingsreiziger Knud Rasmussen lag met twee schepen voor de kust.
• Gekerstende sjamaan Andreas Kârale.

Recensies:
- De Volkskrant
- NOS
- Hebban
- 8Weekly
- Trouw
- Met de neus in de boeken
- NPO1
- Passionate Nomads

Familie - Philip Teir

Boek details:
Auteur: Philip Teir
Titel: Familie
Originele titel: Vinterkriget. En äktenskapsroman.

Vertaling: Sophie Kuiper
Verschijningsdatum: 2015
Bladzijde: 384
Uitgeverij: Ambo Anthos
ISBN: 9789026331947

Flaptekst:

Familie van de Scandinavische schrijver Philip Teir leest als een grootse, hedendaagse Amerikaanse roman, maar dan met het onderscheidende scherpe noordelijke randje. Op het eerste gezicht leeft de familie Paul de Scandinavische droom. Max Paul is een gerenommeerd socioloog en zijn vrouw Katriina heeft een goedbetaalde baan in de publieke sector. Ze wonen in een mooi appartement in Helsinki. Maar Max’ leven staat op losse schroeven. Hij is bijna zestig, heeft jarenlang niets gepubliceerd, drijft weg van zijn gezin en zijn volwassen dochters hebben hun eigen problemen. Als een journaliste en oud-studente hem een ander leven voorspiegelt, begint zijn gepolijste leven haarscheurtjes te vertonen. Familie van Philip Teir is voor de lezers van Jonathan Franzen, Richard Yates en John Updike.

De auteur:
Philip Teir, voor mij een volstrekt onbekende auteur. Het boek stond in de bibliotheek en had een opvallende cover met een eland. Dat was voldoende om de flaptekst te lezen en het boek mee te nemen. Philip Teir (geboren op 5 augustus 1980 in Jakobstad) is een Fins-Zweedse journalist en een Zweeds sprekende auteur. Familie is zijn eerste roman.

Het boek:

Het boek begint met de onderstaande tekst van August Strindberg uit Huwelijksverhalen:

En toch zijn deze kleinigheden niet zonder betekenis in het leven, want het leven bestaat uit kleinigheden.

Het boek is onderverdeeld in drie delen met als titels November-december, Januari-maart en Juni. De delen geven al aan in welk tijdsbestek het verhaal zich afspeelt. De delen zijn weer onderverdeeld in hoofdstukken. Het verhaal gaat over het gezin van de zestigjarige Max Paul, zijn vrouw Katriina en hun dochters Helen en Eva. Het verhaal begint met de mededeling dat Max en Katriina in de aanloop naar hun scheiding zitten naar aanleiding van een hamster die in het vriesvak ligt. Het geeft al aan dat Max en Katriina gaan scheiden. Vervolgens wordt er een tijdje teruggegaan in de tijd en wordt er per hoofdstuk het verhaal vanuit een ander gezinslid verteld. Dit maakt het verhaal interessant. Zo kom je in korte tijd veel te weten hoe de relaties tussen de gezinsleden liggen en hoe de een tegen de ander aankijkt.

Socioloog Max Paul was professor in de sociologie aan de universiteit van Helsinki en wordt over drie weken zestig. Max had zijn wortels in het landelijke Kristinestad en heeft zijn jeugd doorgebracht in Oost-Botnië. Het piekmoment in zijn carrière heeft hij een tijd geleden al gehad en bestond uit een onderzoek naar het seksleven van de Finnen, wat hem de bijnaam de seksprofessor heeft opgeleverd. De laatste jaren is hij in vergetelheid geraakt en heeft al die tijd aan een boek gewerkt wat de eerste biografie moet worden van socioloog Edvard Westermarck.

Max en Katriina hebben elkaar dertig jaar geleden ontmoet. Katriina kwam uit Helsinki, uit een familie van Russische afkomst en is vijfenvijftig. Katriina werkt op de afdeling personeelszaken, werving en selectie van het gezondheidszorgdistrict Helsinki en Nyland. Katriina en Paul hebben twee dochters die niet meer thuis wonen. De tweeëndertigjarige Helen en de negenentwintigjarige Eva. Helen en Eva lijken totaal niet op elkaar. Helen is lerares en getrouwd met Christian en samen hebben ze de kinderen Lukas en Amanda. Eva daarentegen woont in een appartement in Bethnal Green en studeert kunstgeschiedenis. Ze krijgt daar les van Malik Martin en krijgt met hem een soort van relatie.

Zoals op de eerste pagina al duidelijk is, gaan Max en Katriina scheiden. Hun huwelijk heeft de beste tijd gehad. Max zit vaak op het online forum Helsingin Sanomat en ze slapen al lange tijd apart. Het onderstaande gedeelte is tekenend voor hun relatie:

Liefde lijkt op een drug in de zin dat de gebruiker een steeds grotere dosis nodig heeft, tot uiteindelijk de behoefte niet meer te stillen is. Op één jaar van vuur volgt dertig jaar in zak en as, zoals iemand het eens uitdrukte.

Max komt dan ook nog eens Laura Lampela tegen. Max heeft haar jaren geleden begeleid bij een werkcollege. Ze is jong en knap en ze heeft interesse in Max. Ze neemt een interview met Max af en later gaat ze ook nog eens aan het boek van Max werken in de periode dat Katriina voor werk twee weken naar de Filipijnen moet.

Conclusie:
Geen spannend verhaal maar een gedeelte uit het leven van een gezin. Doordat er vanuit alle vier de gezinsleden wordt verteld, maakt dit het verhaal best wel interessant. De sleur tussen man en vrouw. De grote verschillen tussen de dochters. Heerlijk om te lezen en ook wel herkenbaar.

Wetenswaardigheden:

• Töölöbaai.
• Woonblad Avotakka.
• Grotschilderingen van Lascaux.
• Common People van Pulp.

• Schilderij van Heikki Marila hing bij Katriina en Max thuis.
• Uit interview Laura Lampela met Max Paul: Rousseau was van mening dat het onmogelijk is om bewust gelukkig te zijn. Je kunt je eigen geluk alleen achteraf constateren, als je het kwijt bent. Als je het bezit, zie je het niet, en als je je ervan bewust bent, kun je het niet bezitten. Hannah Arendt zei iets soortgelijks: om boven te komen, moet je de bodem gevoeld hebben. In feite is het leven een kringloop van geluk en ongeluk, waarbij het een de voorwaarde vormt voor het ander.
• Helen en Eva lazen vroeger het boek The Evolution of Human Sexuality.
• Helen leest met haar vijfdeklassers De onbekende soldaat van Väinö Linna.
• Occupybeweging in Londen St. Paul's Cathedral.
• Max krijgt yogales en wel Ustrasana yoga. Bijzondere yoga :-).
• De vader van Max was begraven in Lappfjärd.

Recensies:

- Hebban

- Laura Schoenmakers

- De Volkskrant
- Daan Leest
- TPO
- Leestafel
- Cutting Edge

Utstein kloster

Het klooster van Utstein ligt op het eiland Klosterøy in de gemeente Rennesøy, in de provincie Rogaland te Noorwegen. Het werd gebouwd eind 1200. We kwamen er praktisch langs onderweg naar het eiland Rennesøy en hebben het klooster meegepakt op de terugweg. Koning Harald Hårfagre had hier ooit een boerderij. In de middeleeuwen was het een klooster en in de jaren 1700 werd het de boerderij van de plaatselijke magistraat. Het werd gerund als een boerderij tot het een museum werd in de jaren 1930. Het klooster ligt op een geweldige plek. Helaas was het niet meer mogelijk om naar binnen te gaan.

Meer info over het klooster:
- Visit Norway
- Den Katolske Kirke

- Wikipedia
- Website Utstein kloster

Edge of Time - Jarŋŋa

Op de Facebook pagina van Jarŋŋa was te lezen dat op 6 februari 2020 (nationale Sami dag) hun nieuwe CD Edge of Time gepresenteerd zou worden in het Ájtte museum te Jokkmokk. Eindelijk na negen jaar is er een opvolger op hun debuutalbum.

In november 2013 had ik al een uitgebreide post over Jarŋŋa geschreven, dus de meeste informatie is al bekend. Mandy Senger en Katarina Rimpi zijn nog steeds Jarŋŋa.

Na negen jaar dus eindelijk zestien nieuwe nummers. De nummers zijn in de loop der jaren geschreven en het is duidelijk te horen dat enkele nummers perfect aansluiten op de nummers van hun debuutalbum. Andere nummers zijn niet te vergelijken met de nummers uit 2011. In de negen jaar hebben Katarina en Mandy op verschillende plekken in de wereld opgetreden en hebben die invloeden verwerkt in hun muziek. Vooral de invloeden van Afrika zijn goed te horen en dan vooral in de nummers Muohttagis Sádduj en Calima.

Hieronder de titels van de zestien nummers:

1) Árnas - Bird of Prey
2) Whispering Clouds
3) Old Tjikko
4) Jåhtteviessom - Nomadic Life
5) Ájddo - Reindeer Trail
6) Muohttagis Sádduj - From the snow to the sand
7) Edge of Time
8) Tjaktja - Autumn
9) Giesseájgge - Summer Time
10) Mánátjam - My little child
11) Niklas Jojk
12) Guovsagisá - Northern Lights
13) Tjaktjajiegna - Autumn Ice
14) Balvaj Gaskan - Among the Clouds
15) Starlit Haze
16) Calima

De cover foto's van de CD zijn gemaakt door Jenny E. Ross. Op een aantal nummers zijn gastzangers/zangeressen te horen en wel:

• Helle Thun, The Nordic Voice. Ik had nog niet eerder van haar gehoord maar wat een stem. 

• Elina Israelsson. 
• Cris Gera.
• Simon Issát Marainen.
• Robin Ole Njapit and Massai Warriors from Entasikira Cultural Village.
• Brita-Stina Sjaggo.

Meer informatie over Jarŋŋa en Edge of Time is te lezen en te horen op de onderstaande websites:

• Sveriges Radio: Ny musik med toner från olika kulturer.
• Samefolket: Lulesamisk skiva med intryck utifrån.
• Sveriges Radio: De släpper album på samernas nationaldag.

De CD is weer in eigen beheer opgenomen en uitgebracht en ze kunnen het wel gebruiken dat er veel CD's verkocht gaan worden. De eerste CD is nog steeds te bestellen via deze Duitse webshop van Toni Geiling. Edge of Time is te bestellen door een mail met adresgegevens te sturen naar jarnga@gmail.com. De prijs van Edge of Time is 200 SEK inclusief verzendkosten. Of je kunt de CD halen bij het Ájtte museum in Jokkmokk als je daar in de buurt bent.

Conclusie:
De CD gisteren ontvangen en al een aantal keren beluisterd. Het blijft ontzettend goede muziek en heerlijk om naar te luisteren. Er zitten een aantal zeer goede nummers tussen. Hopelijk komt er een derde CD van Jarŋŋa waarop geen negen jaar op gewacht hoeft te worden :-). Maar nu er achtentwintig nummers beschikbaar zijn is er wel genoeg te beluisteren de komende tijd.

Svartsjön - Black Lake

Seriedetails:
Titel: Svartsjön - Black Lake
Jaar: 2016
Verhaal: Jonathan Sjöberg, Ulf  Kvensler, Moa Herngren en David Berron
Acteurs: Sarah-Sofie Boussnina, Filip Berg, Aliette Opheim, Odin Waage

Afleveringen: 8 van 45 minuten
IMDB cijfer: 6,1

Samenvatting:

Rijke jongen Johan heropent het ter ziele gegane skiresort van Svartsjön - gesloten vanwege een moord 20 jaar eerder die breed uitgemeten werd in de media. Johan brengt een groep vrienden met zich mee en zijn vriendin Hanne. Wat begint met feesten, flirten en veel skiën verandert als snel in een situatie waarin zich een reeks onverklaarbare en gewelddadige gebeurtenissen voordoen.

De serie:
Svartsjön, een serie die ik al een tijdje op het oog had, maar nog niet de kans had om te bekijken. Gelukkig is de serie nu te zien op Netflix. Netflix heeft trouwens direct de twee seizoenen beschikbaar gesteld. De serie heeft niet veel goede kritieken. Het tweede seizoen nog minder dan het eerste seizoen.

De eerste aflevering is veelbelovend. Een dreigende sfeer in een verlaten skiresort. Helaas is de dreiging in de daaropvolgende afleveringen verdwenen. Ondanks dat toch nog een interessant verhaal waarin de Sami en de praktijken van de Zweedse arts Herman Lundborg centraal staan. Vlak voor het bekijken van de serie was ik weer even in die geschiedenis gedoken naar aanleiding van het boek Lapponensis van Michiel Brouwer. Helaas nog steeds het boek niet kunnen bemachtigen, maar dit artikel van Angela Wals geeft een goed beeld van het boek en de geschiedenis.

Conclusie:
Leuke serie met spannende momenten. Ik snap de kritieken wel, maar ik had er zelf geen problemen mee. Wel apart om Deens, Zweeds en Noors door elkaar te horen. Tevens erg mooie beelden van de omgeving. De acteurs doen het ook wel goed. Vooral Jessan was een genot om te zien, maar dat kwam denk ik door haar rol in de serie Tjockare än vatten. De enige acteur waar ik niet veel mee had was Johan. Ik irriteerde mij vreselijk aan zijn muts die hij bijna constant op had. Helaas speelt Johan ook de hoofdrol in het tweede seizoen van Svartsjön die een prequel is op het eerste seizoen. Seizoen twee speelt zich niet af in de bergen maar in de omgeving van Stockholm.

Recensies:
- The Arts desk- Mijn Serie
- Scriptgirl
- The List
- Stralend Schrijven
- The Killing Times

Sverd i fjell

In het Hafrsfjord van Stavanger is het herdenkingsmonument Sverd i fjell (Zwaarden in rots) te zien. Het monument werd gemaakt door beeldhouwer Fritz Røed uit Bryne en werd onthuld door Koning Olaf in 1983. Het monument omvat drie grote zwaarden in een rots ter herdenking van de Slag om Hafrsfjord in 872, toen Harald I Noorwegen tot één koninkrijk wist te formeren. Het grootste zwaard vertegenwoordigt de zegevierende koning, terwijl de andere twee de niet zo fortuinlijke tegenstanders moeten symboliseren. Het monument dient ook als een symbool van vrede, doordat de zwaarden verzonken zitten in de berg en zodoende "niet meer gebruikt" kunnen worden. De zwaarden zijn ongeveer 9,2 meter hoog en zijn gebaseerd op historische zwaarden die door het gehele land zijn gevonden. (Bron: Wikipedia).

Indrukwekkende zwaarden op een mooie plek met een bijzonder verhaal.

Onderstaand standbeeld was te zien op de plek waar je kon zitten iets verderop. Helaas geen informatie over het beeld kunnen vinden.

Ragnarok

Seriedetails:
Titel: Ragnarok
Jaar: 2020
Verhaal: Adam Price
Acteurs: David Stakston, Jonas Strand Gravli, Herman Tømmeraas
Afleveringen: 6 van 45 minuten
IMDB cijfer: 7,6

Samenvatting:
In het kleine fictieve stadje Edda worden volwassen mensen gedwongen te reageren op klimaatveranderingen. De ijskappen smelten met een snelheid die niemand had verwacht. De wereld maakt lange periodes van droogte door en de winters zijn te warm. Steeds vaker ervaren mensen extreme koude uitbarstingen. In alle opzichten extreme weersomstandigheden. De wereld verandert en sommigen beweren dat we op weg zijn naar een nieuwe Ragnarok. Tenzij iemand op tijd ingrijpt.

De serie:
Een nieuwe Noorse Netflix serie met een duidelijk naam Ragnarok. Ragnarok betekent volgens Wikipedia:

In de Noordse mythologie betekent Ragnarök of Ragnarok het ‘lot van de heersende machten’, wat historisch gereduceerd werd tot de betekenis van ‘ondergang van de goden (en de wereld)’. Die zou plaatshebben in de vorm van een eindstrijd tussen ontketende reuzen en goden, waarbij de vuurreus Surt het vuur aan de lont steekt en met zijn vlammend zwaard zo goed als alles vernietigt. Daaraan vooraf zijn de meeste goden, reuzen en monsters al in deze kosmische strijd omgekomen.

Maar Ragnarok is tegelijk een eindpunt en een beginpunt. Na de slag zal de wereld geteisterd worden door natuurrampen en uiteindelijk verdwijnen in de zee, waarna de wereld weer frisgroen boven de golven vandaan komt. De goden zullen herboren worden en de wereld zal herbevolkt worden door twee overlevende mensen.

Adam Price, bekend van de serie Borgen, heeft de serie bedacht en heeft een geheel eigen draai aan Ragnarok gegeven. Het verhaal speelt zich af in de fictieve plaats Edda. De naam Edda is niet zo maar gekozen. De Edda is een aanduiding voor een verzameling literaire en mythologische werken uit het middeleeuwse IJsland. In de serie is Edda de laatste plaats die bekeerd is door het christendom. Het verhaal volgt een aantal jongeren uit Edda. De dyslectische en sullige Magme en zijn vlotte broertje Laurits met hun alleenstaande moeder vormen de basis van het verhaal. Het is al heel snel duidelijk dat Magme op Thor lijkt en Laurits wel heel erg veel op Loki.

Edda wordt geteisterd door verontreiniging, maar niemand doet er wat aan omdat het bedrijf Jutul Industries, geleid door Vidar Jutul, Edda compleet in hun macht hebben. In het eerste deel gebeurd er van alles en is de basis voor de overige vijf delen.

Conclusie:
De serie is een eigentijdse versie van Ragnarok. Milieuverontreiniging en klimaatverandering is het thema en Greta Thunberg wordt zelfs even genoemd. Het is een serie gericht op de jeugd. Veel muziek en veel jongeren. De opzet is hetzelfde als de Deense Netflix serie The Rain. In Ragnarok is de Noorse natuur wel nadrukkelijker aanwezig. Je gaat je dan afvragen in welke plaats er gefilmd is. Edda blijkt dus Odda te zijn. In een artikel op Atlas of Wonders is de vergelijking heel goed te zien. Zelfs het indrukwekkende huis van de Jutuls is gevonden.

Mijn verwachtingen over Ragnarok waren hoger gespannen. Ik had er nog niet veel over gelezen en alleen maar wat afbeeldingen gezien. Ondanks dat de verwachtingen niet helemaal voldeden was het toch erg leuk om naar de serie te kijken. Gelukkig zijn het maar zes afleveringen zodat de vaart er in bleef zitten. Magme en Laurits spelen erg goed en de Jutuls ook waarbij vooral Saxa uitblinkt. Veel acteurs hebben ook gespeeld in de serie Skam. Saxa, gespeeld door Theresa Frostad Eggesbø, zingt in de serie en het blijkt dat ze in het echt een zangeres is met als artiestennaam Resa. Het nummer God is Drunk is in de serie te horen. Verder zingt ze nog het Noorse volkslied Ja, Vi Elsker Dette Landet.

Hieronder zijn nog een tweetal nummers van Resa te zien en te horen:

De uitgebreide soundtrack van de serie is te beluisteren op Spotify.

Voor Noorwegen liefhebbers is Ragnarok een aanrader. De natuur is indrukwekkend en daarnaast worden er verwijzingen in de serie gemaakt naar de Vikingen zoals Jutulheimen (Jotunheimen) en Ginnungagap. De serie is niet voor degenen die klimaatverandering onzin vinden.

Recensies:
- Decider
- Refinery29
- AV Club
- Heaven of Horror
- Wired
- TV Meter
- Reddit
- Serie Totaal

Sola ruinkyrkje

De gemeente Sola grenst aan Stavanger. We hebben Sola bezocht vanwege de kerkruïne. Het was een verassing dat de kerk er niet uitzag als een ruïne. De naam komt van het feit dat de huidige kerk is gebouwd op de ruïnes van een romaanse stenen kerk uit de vroege 12e eeuw. De oude kerk was in gebruik tot 1842 tot het begon te vervallen. Schilder Johan Bennetter kocht de kerkruïne in 1871 en maakte er een privéwoning met atelier van. In 1907 verhuisde het gezin naar een nieuw huis dat in de tuin werd gebouwd. De kelder van dit huis is bewaard gebleven ten zuidwesten van de kerkruïne. Grote delen van de kerk werden tijdens de Tweede Wereldoorlog gesloopt. De kerk werd herbouwd en gerestaureerd in 1995. Tegenwoordig is de kerk erg populair voor bruiloften en concerten. De kerk is in de zomermaanden elke dag open voor rondleidingen. (Bron: Spotting History). We zijn er zelf niet binnen geweest. De kerk was gesloten.