Nordkraft - Jakob Ejersbo

Boek details:
Auteur: Jakob Ejersbo
Titel: Nordkraft
Originele titel: Nordkraft
Vertaling: Kor de Vries
Verschijningsdatum: 2003
Bladzijde: 417
Uitgeverij: Prometheus Amsterdam
ISBN: 9044603396

Samenvatting:
NORDKRAFT is een roman die de lezer van de eerste tot de laatste bladzijde gevangen houdt - niet door razendsnelle actie of door een verbluffende retorische kracht, maar door zijn betrokkenheid bij de personages: een groep jongeren in de ban van drugs. Veel van deze jongeren zijn aan het eind van hun Latijn; ze proberen een baan te zoeken en deze te houden en ze proberen te ontsnappen aan hun uitzichtloze bestaan - op z´n minst voor een tijdje.
NORDKRAFT speelt zich af in het Deense Aalborg in de eerste helft van de jaren negentig en gaat over verslaafden en dealers, dromers en cynici en vertwijfelde ouders. In Denemarken, waar het in de herfst van 2002 werd gepubliceerd, was NORDKRAFT een enorm succes (meer dan 40.000 exemplaren verkocht) en ontving het verschillende prijzen.

De auteur:
Ejersbo (6 april 1968) groeide op in Denemarken en Tanzania. Na zijn eindexamen in 1988 vestigde hij zich in Aalborg. Hij studeerde in 1995 af aan de Hogeschool voor de Journalistiek van Denemarken. In 1998 debuteert Ejersbo met de briefroman Fuga, die hij in samenwerking met Morten Alsinger schreef. Twee jaar later kwam een novellebundel van zijn hand uit, Superego, die goed ontvangen werd. Zijn grote doorbraak beleefde hij in 2002 met het verschijnen van de roman Nordkraft. Voor het boek kreeg hij De Gyldne Laurbær, de prijs van de Deense boekhandelaren. Het boek werd meermaals vertaald, waaronder in het Nederlands. In 2005 is het boek verfilmd door Ole Christian Madsen. In 2009 verscheen Ejersbo's Afrika-trilogie in het Deens. Die trilogie bestaat uit drie boeken (Eksil, Revolution en Liberty) en speelt zich grotendeels af in Tanzania. (Bron: Wikipedia). Ejersbo is op 10 juli 2008 overleden aan de gevolgen van slokdarmkanker. Hij werd veertig jaar. Meer informatie over Jakob Ejersbo is te vinden op de onderstaande websites:

- Goodreads
- Jakob Ejersbo på bjerget er en fin øjenåbner
- Hvem var Jakob Ejersbo?
- Litteratursiden

Het boek:
Het boek begint met de tekst van het nummer Flash Light van Tom Verlaine.

 

Het boek bestaat uit drie verhalen die zich afspelen in de Deense plaats Aalborg en je een inzicht geeft in het drugscircuit in die stad in de jaren negentig. Het eerste verhaal speelt zich af in 1990, het tweede in 1992 en het laatste verhaal in 1994. De delen zijn los van elkaar te lezen. Bepaalde personen komen wel kort terug in de drie verhalen.

Deel 1: Junkiehonden 1990
Het eerste deel begint met een gedeelte uit het nummer Life's too good van The Sugarcubes.

Het verhaal begint met Maria die net uit de vrijstad Christiana komt. Van Christiana had ik zelf nog niet eerder gehoord, maar het is een zelfverklaarde semi-onafhankelijke enclave in de Deense hoofdstad Kopenhagen. De vrijstad heeft onder andere de concertzaal Loppen. Maria is drugskoerier voor haar vriend Asger, waar ze mee samen woont. Tijdens een politieactie bij de uitgang van Christiana weet ze net te ontkomen en eenmaal thuis in Aalborg raakt ze in een shellshock toestand.

Maria is een paar jaar jonger dan drieëntwintig. Haar hippie-ouders hebben samen op een boerderijtje in de buurt van Halkær Bredning gewoond tot Maria twaalf was. Haar ouders zijn later gescheiden. Haar vader was roadie van onder andere Tangerine Dream en The Sweet. Hans-Jørgen is de nieuwe vriend van Maria's moeder. Hij is regisseur bij het Aalborg Theater. Maria's moeder is nu burgerlijk geworden en Maria is vanwege ruzie bij hun weg gegaan. Ze heeft voor de tweede keer verkering met een dealer. De eerste dealer heette Gorm. Maria werd zwanger op haar zeventiende. Ze heeft abortus gepleegd. Op haar negentiende kreeg ze wat met de vijf jaar oudere Asger en ze is nu zijn dealerfrau.

Asger is dealer en er komen veel gebruikers langs om hun spul op te halen. Een aantal van hen komen in de volgende verhalen weer terug. Ook de Iraniër Hossein Kalvâti komt bij Asger en Maria langs en hij speelt een belangrijke rol in het eerste verhaal. Hossein is ex-militair en vluchteling. Hij woont op de Finlandsgade 14, vierde verdieping. De discussies met hem over Turken, Iraniërs enzovoorts zijn interessant om te lezen.

Het verhaal geeft je een inzicht in de drugswereld van Aalborg vanuit de hoofdpersoon Maria. Je zit letterlijk middenin de shit. Ik heb zelf geen kennis van de drugswereld, maar wat Jacob Ejersbo er over heeft geschreven klinkt alsof hij er zelf wel in heeft gezeten. Er komen namelijk nogal wat termen voorbij die er mee te maken hebben, zoals:

• Buslijn 8 naar Brønshøj, beter bekend als de hasjexpres omdat hij rechtstreeks naar Christiana rijdt.
• DF (Dead Face) oftewel knock-out van de drugs.
• Asger leest boeken zoals On the road van Jack Kerouac en Naked Lunch van Williams S. Burroughs.
• Reefer betekent joint. 
• Tjubang (Luchtbong).
• Dealerunster (weegschaal).
• Pesolaveerbalans. Een twintigkronenmunt is 9,3 gram. Een tienkronenmunt is 7 gram.
• Methadon, rohypnol, stesolid, amfetamine.
• Twee banen coke op een lp hoes van de Sugarcubes (Life's too good).
• Witte poeder en zwarte koffie, oftewel een Colombiaans ontbijt.

De kennis van het drugscircuit heeft Ejersbo opgedaan door de drugswereld langdurig te onderzoeken. Het onderzoek was zo grondig dat de naaste omgeving van Ejersbo dacht dat hij aan de drugs was gegaan.

Van de drie verhalen vond ik dit het beste verhaal. Het einde is heftig en abrupt en je blijft zitten met veel vragen.

In het eerste verhaal veel wetenswaardigheden:

• Uitspraak van Hossein: Twee hommels neuken.
• Cafe 1000Fryd. Dit café wordt vaak genoemd in Nordkraft. Ik heb de website bekeken en er spelen veel leuke bandjes.
• Café Tempo.
• Café Corner op de hoek van Jomfru Ane Gade.
• Café Rendez-vous in de Jomfru Ane Gade.
• Maria zet een lp van Einstürzende Neubauten op: Halber Mensch. Leuk detail, want die lp heb ik nog in mijn bezit.

• Nune barbari: barbarenbrood gebakken door Hossein.
• Café Månefiskeren in Kopenhagen.
• The Soul Album van Otis Redding. Maria en haar vader luisterden er naar.

• Shaheed.
• Hossein: In paradijs worden alle mannen verzorgd door jonge maagden - hoeri. Elke keer als zij hebben geneukt met hoeri, dan wordt ze weer maagd.
• Muziek van de band Cocteau Twins wordt gedraaid in café 1000Fryd.

• Pink Floyd - Another brick in the wall.

• Hossein luistert naar een CD van Grace Jones.
• Mahmad, de jongere broer van Hossein. Marjân, de vrouw van Mahmad.
• Asger luistert naar Kings X.

Deel 2: De brug 1992
Het tweede verhaal begint met het onderstaande citaat van William Gibson, Neuromancer:

He walked til morning. The high wore away, the chromed skeleton corroding hourly ...

In de hoofdrol de zesentwintig jarige Allan uit Aalborg. Hij heeft tweeënhalf jaar op zee gevaren als tweede machinist op olietankers en ontmoet Chris, de nieuwe koksmaat. Dat was voor het ongeluk op zee waarbij hij zijn gezicht heeft verbrand. Via terugblikken wordt het verhaal van Allan verteld. Tegenwoordig woont Allan in Aalborg. Hij werkt sinds kort op zijn nieuwe werkplek, Limfjords Reparatiewerk in Skudehavn, vlak naast de Vestre Bådehavn. Allan is opgegroeid in Klarup. Zijn moeder is alcoholist en heeft veel vaders gehad. Tel daarbij het verleden van Allan met zijn vroegere drugsvriend Frank en je zit gauw in het tweede verhaal waarin Allan probeert met het verleden te breken. Frank kent Asger uit het eerste verhaal en ze zijn compagnons. Nina is op dat moment de vriendin van Asger. Omdat Asger in het tweede verhaal voorkomt, ben je wel nieuwsgierig naar hoe het is afgelopen met Maria. Het komt in het tweede verhaal heel even aan bod.

Allan ontmoet Maja en is gelijk verkocht. De afloop van hun relatie en of Allan kan breken met het verleden is te lezen in dit tweede verhaal.

Het heden wordt afgewisseld met flashbacks over het verleden van Allan. Het verhaal heeft weinig te maken met het eerste verhaal. Een aantal personen komen terug. Kleine verwijzingen naar het eerste verhaal zoals het moment dat Maja en Allan in de auto luisteren naar een cassettebandje van de Cocteau Twins.

Het verhaal is goed te lezen. Wel wat minder dat het eerste deel. Het einde is wel meer af dan het verhaal van Maria. 

Wetenswaardigheden: 

• Rock Nielsen.
• Aan land lijken de mensen alleen van vrijdagavond tot zondagavond energiek (Allan ook). Op alle andere momenten verkeert men in een merkwaardige slaaptoestand. Dan is het maandag, je verheugt je op de woensdag, want dan ben je halverwege. Zo denk je niet als je op de grote vaart zit. Daar heb je een ander ritme - langer en ...samenhangender.
• The unbearable lightness of being met Lena Olin.
• Viggo Madsen boekhandel.
• In 1985 ging Adrian een bekken kopen van Sigurt - de drummer van een band die Büld heette. Op deze website kon ik een artikel over Büld vinden. De band heeft echt bestaan. Hieronder is een nummer van hun te horen. De video is gemaakt in 1000FRYD. 

• Dealer-Lars, paddenstoelexpert Axel, junk Steso. Allemaal personen uit het eerste verhaal.
• Joy Division tekst: Heart and Soul - One Will burn. Dit nummer is van hun tweede album Closer. Het is een van de donkerste albums die ik in bezit heb. Zanger Ian Curtis heeft zichzelf vlak na de opnames van dat album opgehangen. In 2007 is door Anton Corbijn de film Control gemaakt over het leven van Ian Curtis.

• Kaa'ba sharif.
• De kat, Mr. Leary, is genoemd naar de grootste LSD-goeroe Timothy Leary.
• Cannabinol.
• De film Light Sleeper met Willem Dafoe.

Deel 3: Begrafenis 1994
Het derde verhaal begint met een quote van Altman:

I'm swimming through the ashes of the bridges I've burned.

Een man en vrouw komen thuis na voorbereiding van de bruiloft van hun dochter. Ze wonen in een rijtjeshuis in de Thulebakken in Hasseris. Ze hebben een volwassen zoon, de negenentwintigjarige Thomas. Hij lag dood in de kamer met The ventures in Space op de platenspeler.

Het is Steso-Thomas. De junk die in de vorige verhalen geïntroduceerd werd. Het derde verhaal bestaat uit gebeurtenissen van vroeger over voornamelijk Steso. Allan, uit het tweede deel, komt heel even in beeld. Gelukkig krijgt het verhaal van Maria een vervolg. De elektriciteitscentrale Nordkraft Østerbro wordt genoemd. De relatie tussen Steso en Tilde vormt de leidraad in het laatste verhaal. Het verhaal zorgt voor de opvulling van de gaten in de eerste twee delen en is een goede afsluiting van het boek. Helaas kon ik het laatste verhaal slecht volgen. Het lukte me niet om na twee heftige delen de batterij weer op te laden voor het derde deel. De chaotische schrijfstijl wat wel in de stijl van Steso lag, was net iets teveel voor me. De terugblikken waren wel goed te volgen..

Wetenswaardigheden:

• De Engelse punkband the expendables (ze gebruikten bewust geen hoofdletters in hun bandnaam).
• Candy van Iggy Pop.

• Concert van Kliché. 

• The Birthday Party (met Nick Cave).

• l'Amourder.

• Psilocybepaddestoelen.
• The Jesus and Mary Chain - Psychocandy.

• Concert Union Carbide Productions.

• Thomas voelde zich als replicant in Blade Runner.

Conclusie:
Een heftig en rauw boek over de drugsscene in Aalborg. Het laat een andere kant zien van Denemarken. Het boek had voor mij wel wat minder dik mogen zijn. Het derde verhaal kwam niet echt meer bij me binnen en dat is jammer, want het verhaal is zeker een toevoeging.

Het boek is in 2005 verfilmd. Ik heb de film bekeken nadat ik het boek heb gelezen. De verfilming van een boek valt meestal tegen als je het boek hebt gelezen en deze keer was dit ook weer het geval. Een aantal delen uit de film kwamen rechtstreeks uit het boek, maar je weet dat je wat gedeeltes moet missen en die mis je dan ook. Tevens werden de drie verhalen niet na elkaar verteld, maar tegelijkertijd. Ondanks dat is de film best wel goed geworden. De rol van Steso is geloofwaardig gespeeld.

Recensies film:
- DVDtalk
- Pawelgoscicki

Wel een opmerking over de soundtrack van de film. Die heeft niets te maken met de muziek die in het boek voorbij kwam. Hieronder zijn een aantal nummers van de soundtrack te horen.

Wel leuk is dat veel nummers van de soundtrack afkomstig zijn van Deense bands zoals Brimstone Butterfly, Amber, Antenne, Kira and the Kindred Spirits, Lise Westzynthius, Jonas Munk Jensen, The Low Frequency in Stereo, Maya Albana, Mikael Simpson, Nephew, Mnenic, Pernille Vallentin, The Raveonettes, Peter Sommer, Carpark North, Viva Vertigo en Gasolin.  

 Recensies boek:

- Kiwiria

- SeventyEight

- Trouw

- Goodreads